İşsizlik maaşı alacaklar dikkat! O süreyi geçerseniz...

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş bugün`İşsizlik sigortası işsizlere can simidi oldu... başlıklı bir yazı kaleme aldı. İşte o yazının detayları...

Sigortalı çalışanlar her yönden avantajlı bulunmaktadır. Doğumda, hastalıkta, kazada, işsizlikte, yaşlılıkta, ölümde gerek kendileri gerekse geçindirmekle yükümlü bulundukları yakınlarına sosyal sigorta yardımlarından faydalanarak zor durumda kalmaktan ve başkalarına el açmaktan kurtulmaktadır. Son yıllarda yaşadığımız ekonomik dalgalanmalar, döviz kuru, yüksek faizler ve diğer nedenlere bağlı olarak işsizlerin sayısında artış oldu. İşsizlerin bu zor zamanlarında işsizlik sigortası âdeta can simidi oldu.

Ödenek alma şartları İş sözleşmesinin feshedildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde İŞKUR birimlerine şahsen veya elektronik ortamda (www.iskur.gov.tr) başvuranlar, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak ve son üç yıl içerisinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olmak kaydıyla işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlanabilmektedir.

30 günlük süre yasal başvuru süresi olup bu süreden sonra başvurulması hâlinde mücbir sebepler dışında geç kalınan süre toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.

7,5 milyonu aşkın işsiz faydalandı Mart 2002 tarihinden 31.10.2019 tarihine kadar işsizlik ödeneğine 12.484.006 kişi başvurmuş 7.534.401 kişi ödenek almaya hak kazanmıştır. Bu kapsamda hak eden kişilere toplam 29.960.438.573 TL ödeme yapılmıştır. 2019 Ekim ayında, önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 599.956 kişi için ödeme miktarı 654.065.291 TL olarak gerçekleşti. İşsizlik artışına bağlı olarak işsizlik ödeneğinden faydalananların sayısı her yıl artmaktadır. 2017 yılında 383,201, 2018 yılında 476,097 kişi ödenek alır iken 2019 yılında işsizlik ödeneği alanların sayısı 599,956 kişiye yükseldi.

İşsizlik Sigortasından part-time çalışanlar da faydalanabiliyor İşsizlik sigortası, bir iş yerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara işsiz kalmaları nedeniyle uğradıkları gelir kaybını belli süre ve ölçüde karşılamaktadır.

4/1-a (SSK) kapsamında bulunan işçiler, SSK Geçici 20. Maddesi kapsamında bulunan TOBB, banka ve diğer sanık çalışanları İşsizlik Sigortasından faydalanmaktadır. Ancak bilinenin aksine sadece tam süreli çalışan sigortalılar değil belirli hâllerde part-time çalışanlar da bu sigortadan faydalanabilmektedir. Bunun için kanunen zorlama yapılmamaktadır.

Buna göre İş Kanununa tabi olarak part-time (kısmi süreli) iş sözleşmesi ile çalışan sigortalılar, ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma aracı iş yerleri ile Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle bir veya birden fazla kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içerisinde çalışma gün sayısı 10 günden az olan kişiler istemeleri hâlinde kendi primlerini yatırarak işsizlik sigortasından faydanabilmektedir.

İşsizlik sigortası prim miktarı; sigortalının prime esas aylık brüt kazançların üzerinden hesaplanan %1 sigortalı, %2 işveren ve %1 devlet payından oluşmaktadır. İsteğe bağlı işsizlik sigortası primi ödeyenlerden ise %1 sigortalı ve %2 işveren payı alınmaktadır.

Ödenek alınan süre ve miktarı İş sözleşmesinin feshinden önceki son üç yıl içinde; • 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 180 gün, • 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 240 gün,

• 1080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere 300 gün, Süre ile işsizlik ödeneği verilmektedir.

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40 olarak hesaplanmaktadır. Asgari ücret artışına bağlı olarak ödenek miktarı da artmaktadır. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %80’ini geçememektedir.