İşte, nakdî ücret desteği almak için izlenecek yol haritası...

Covid-19’un sebep olduğu küresel pandemi ile bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de ekonomik ve sosyal tesirlerinin bertaraf edilmesi maksadıyla peş peşe tedbirler alınarak mücadele edilmektedir. Bu kapsamda mart ayında kamuoyunda "Torba Yasa" olarak bilinen ve 52 maddeden oluşan “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” yürürlüğe girmişti.

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş `İşte, nakdî ücret desteği almak için izlenecek yol haritası` başlıklı bir yazı kaleme aldı. İşte o yazının detayları...

Akabinde başta çalışanlar, işsizler ve işverenler olmak üzere tüm toplumu ilgilendiren yeni Torba Kanun 17 Nisan 2020 günü yürürlüğe girmiştir. Ancak alt mevzuat düzenlemesi beklendiğinden başta ücretsiz izne ayrılanlar, işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödenekleri alamayanlar ile işverenleri müracaat ve yapılacak işlemleri sabırsızlıkla bekliyordu. Nihayet başvuru ve hak kazanma esasları, ödenek miktarlarının belirlenmesi ile hak kazanan kişiler ile işverenlerinin yapacakları diğer işlemler açıklığa kavuşturuldu.

İşsizlik ödeneği alamayanların nakdî destek başvurusu

Bir iş yerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen, herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden işçiler; iş sözleşmesinin feshedildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde İŞKUR birimlerine şahsen veya elektronik ortamda başvuranlar, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak ve son üç yıl içerisinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olmak kaydıyla işsizlik sigortası hizmetlerinden yararlanabilmektedir. Bu şartlarda herhangi bir değişikliğe gidilmemiştir. Ancak belirtilen şartları yerine getirmeden işsiz kalanlara da her gün için 39,24, aylık 1.177 Türk lirası nakdî ücret desteği verilecektir.

Bu kapsamda işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler bakımından; 15/03/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusuna rağmen bu ödeneğe hak kazanamayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından re’sen gerçekleştirilecektir. Belirtilen tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmayan işsizlerin ise nakdî ücret desteği ödemeleri, “https://esube.iskur.gov.tr/” internet adresinden veya e-Devlet’ten işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmaları üzerine İŞKUR tarafından gerçekleştirilecektir.

Ücretsiz izne ayrılanların ödenek alma başvuru işlemleri

Nakdî ücret desteğinden yararlanılabilmesi için ücretsiz izne ayrılan işçilere ilişkin aylık bildirimler, “https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” internet adresinden ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar işverenlerce yapılması gerekmektedir. Bu şekilde bildirimi yapılan işçiler için ilgili aya ait Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde eksik gün nedeninin, “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak seçilmesi gerekmektedir.

Ev hizmetlerinde ay içerisinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıranlar ise bu durum değişikliğini, ücretsiz iznin verildiği ayın sonuna kadar aynı eksik gün koduyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/Sosyal Güvenlik Merkezlerine bildirmeleri gerekmektedir.

İşçi çıkarma yasağı kapsamında verilen ücretsiz izin bilgilerine ilişkin işverenler tarafından yapılan başvuru ve güncelleme işlemleri, ücretsiz iznin uygulandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar SGK’ya bildirilir. Ancak bu şekilde uygulamanın yürürlükte olduğu sürenin tamamlanmasından sonra izleyen ay sonuna kadar yapılan ve hak doğurucu nitelikteki başvurular en fazla bir önceki ay için yapılır.

KÇÖ’ye hak kazanamayanlara verilecek nakdî destek işlemleri

Kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanlar için Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde bildirilmiş olan “18-Kısa Çalışma Ödeneği” gerekçesinin “28-Pandemi Ücretsiz İzin” olarak güncellenmesi ve işverenler tarafından açıkladığımız ücretsiz izne ayrılanlar için yapılacak işlemler çerçevesinde ücretsiz izin başvurusunda bulunulması gerekmektedir.

Nakdî desteğin ödenme süresi ve tutarı

Nakdî ücret desteği; ücretsiz izne ayrılanlar ile KÇÖ’den faydalanamayanlar için, 17/4/2020-17/7/2020 tarihleri arasında ücretsiz izinli olunan süreleri kapsamaktadır. Cumhurbaşkanı tarafından işçi çıkarma yasağı sürenin uzatılması hâlinde, nakdî ücret desteği de aynı süre için uzatılacaktır.

15/3/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler için nakdi ücret desteğinin süresi de 17/4/2020-17/7/2020 tarihleri arasında işsiz olarak geçen sürelerle sınırlı bulunmaktadır.

“Yanlış eksik gün nedeni”nin değiştirilmesi

17/4/2020 tarihinden sonra ücretsiz izne ayrılmasına rağmen, Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinde/Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinde “28-Pandemi Ücretsiz İzin” eksik gün nedeni yerine yanlışlıkla başka bir koddan bildirim yapanların, eksik gün kodunun değiştirilmesi için SGK’nın ilgili il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurmaları gerekmektedir.

İşverenlerin bildirim yapacakları belge türleri

Nakdî destek ödemeleri için işverenlerin çalışanlarını SGK’ya 01, 04, 05, 06, 12, 14, 20, 29, 32, 35, 39, 52, 53, 54 veya 55 no.lu belge türlerinden bildirilmiş olması, ayrıca ilgili ayda işçinin ücretsiz izne ayrıldığı gün sayısını, işçinin T.C. Kimlik Numarasını, işçinin IBAN numarasını ve cep telefonu bilgilerini SGK başvuru ekranı üzerinden bildirmesi gerekmektedir.

Nakdî ücret desteğinden faydalananlar ayrıca kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler aynı zamanda genel sağlık sigortasından faydalanabilecektir…