SSK ve BAĞ-KUR emeklilik işlemlerinde öngörülen yenilikler

Türkiye Gazetesi yazarı İsa Karakaş, ``SSK ve BAĞ-KUR emeklilik işlemlerinde öngörülen yenilikler`` başlıklı bir yazı kaleme aldı. İşte o yazının detayları...

Sosyal Güvenlik Kurumu, 4/1-a (SSK), 4/1-b (Bağ-Kur) emeklilik işlemlerinde bu yıl sonuna kadar birçok yenilikler öngörmektedir. Yapılacak olan bu yeniliklerle emeklilik işlemlerinde bürokrasi daha da azalacak ve hizmetlere erişim hızlanacaktır.

Dul ve yetimlerin hisse değişikliği Sigortalının ölümü ile geride kalan hak sahibi durumundaki eş ve çocuklarla belirli hâllerde ölüm sigortasından ölüm aylığı bağlanmaktadır. Bu aylıktan yararlanan eş ve çocuklara bağlanan aylıklar belirli hâllerin ortaya çıkması durumunda kesilmektedir. Bu hâllerden biri de evlenecek olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesidir.

Yıl sonuna kadar yapılaması öngörülen yeniliklerle; 4/1-a (SSK), 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında ödenen evlenme ödeneğinin bitiminde (2 yıllık sürenin sonunda), dosyadan gelir/aylık alan diğer hak sahiplerinin hisse değişikliğinin otomatik olarak yapılmasıdır. Örneğin hak sahiplerinden birinin aylık ya da gelir alma hakkı düştüğünde sistem otomatikman bundan artan hisseyi diğer hak sahiplerine dağıtacaktır.

Banka ve TOBB sandıklarının entegrasyonu Çalışanların statüsüne göre kurulan sosyal güvenlik kurumları olan işçilerin-SSK, memurların-Emekli Sandığı, esnaf ve diğer bağımsız çalışanların-Bağ-Kur’un “Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı”na devredilmişti.

Yine banka, ticaret ve meslek odalarının emeklilik sandıklarının da SGK’ya devri öngörülmektedir. Bu bağlamda 506 sayılı SSK Geçici 20. Madde kapsamındaki bu sandıklarda çalışanlar ile gelir/aylık alanların verilerinin alınarak Kapsam 4/1-a ve 4/1-b programı ile entegrasyonunun sağlanması öngörülmektedir.

Emeklilikten sonra çalışanların mağduriyeti SSK (4/1-a), Bağ-Kur (4/1-b) ya da Emekli Sandığı (4/1-c) kapsamında yaşlılık aylığı aldıktan sonra yeniden SSK (4/1-a) kapsamında çalışamaya başlayanlar isterlerse emeklilik (yaşlılık) aylıkları kesilmeden çalışabilmektedir. Bunun püf noktası SGK’ya verilen işe giriş bildirgelerinde -tüm sigorta kollarına bağlı olarak çalışma seçeneği yerine- SGDP (sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmayı) seçilmesi gerekmektedir.

Bu durumda sigortalıların prime esas kazançları üzerinden %32 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmektedir. Bu primin sadece %7,5 oranı çalışanın kazancından kesilecektir. Geriye kalan primler ise işveren payıdır. Başka bir anlatımla SGDP’ye bağlı olarak çalışanların prim hissesi sadece %7,5’tan ibarettir. Normal çalışanlardan ise %14 oranında prim maaşlarından kesilmektedir.

Yeni öngörülen düzenlemelerden biri de SGK’dan 4/1-b veya 4/1-c kapsamında yaşlılık veya emekli aylığı almakta olanların 4/1-a bendi kapsamında çalışması durumunda sigortalı ise giriş bildirgelerinin (kamu iş yerleri hariç) sadece SGDP statüsünde olarak alınmasının sağlanması öngörülmesidir.

Yıpranmalarla ilgili yenilikler Yapılan iş ve mesleğin riskleri ve yıpratıcılığı sebebiyle bazı işlerde çalışanlar için emeklilik bakımından yıpranma (fiilî hizmet süresi zammı) hakkı uygulanmaktadır. SGK uygulamasında da yıpratıcı işlerde çalışanların hem primleri artırılarak hem de yaş düşürülerek emeklilikte avantajlı olmakta ve diğer çalışanlara göre daha erken emeklilik söz konusu olmaktadır.

Halen yıpranma kapsamında olan iş yerleri/işler 20’yi aşmış durumdadır. Bu haktan yararlanan 4/1-a (SSK) kapsamında çalışan sigortalıların SGK Kanunu gereğince hak ettikleri fiilî hizmet sürelerinin "sigortalı tescil ve hizmet dökümü" ekranında hak edilen yılın sonuna eklenerek görüntülenmesi öngörülmektedir.

Yıl sonuna kadar öngörülen diğer değişiklikler Hâlen İşlemleri SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yürütülen 4/1-a (SSK)i kapsamında 500.000 ölüm aylığı dosyasının her ilde bulunan SGK il müdürlüğü ya da merkez müdürlüklerine devredilmesidir. Bu durumda dul ve yetim aylığı çok daha hızlı sonuçlandırılacaktır.

Ayrıca; 4/1-a Toptan Ödeme İhyasının e-Devlet üzerinden alınması 4/1-a veya 4/1-b kapsamında toptan ödeme alınan sürelerin tasfiye edildiğinin üçlü hizmet dökümünde kod ya da renkli gösteriminin sağlanması Kurumdan malullük aylığı almakta iken 4/1-a kapsamında çalışmaya başlayanlara ilişkin verilen sigortalı işe giriş bildirgelerinin doğru sigortalılık kodundan alınmasının sağlanması, öngörülmektedir.