Tesadüfle ortaya çıktı, kazılar MÖ 1200'lü yıllara götürdü

Elazığ`da Harput Kalesinin 1 kilometre doğusunda tesadüfen bulunan kabartma taş ile başlayan kazılarda şu ana kadar 15 bütün eser daha çıkarken, buluntular MÖ 1200`lü yıllara götürdü.

Harput Kalesi’nin 1 kilometre uzağında bulunan Nevruz Ormanı Ağaçlandırma sahasında bir orman muhafaza memuru, Harput’un yaşanmışlıklarının resmedildiği 5 metrekare genişliğinde taş kabartma bulmuştu. Sonrasında alanda Elazığ Müze Müdürlüğü sorumluluğunda kazı başlatıldı. Kazılarda 15`i bütün 14`ü ise tamamlanmamış eser çıktığı ve kazıların devam ettiği bildirildi.

Tesadüfen bulunan bir kabartma taş sonucunda kurtarma kazılarına başladıklarını belirten Elazığ Müze Müdürü Ziya Kılınç, “Geçen seneki kazılar yaklaşık 5 ay sürdü ve tamamlandı. Burada çıkarılan kabartma 5 parça halinde müzeye taşındı ve birleştirildi. Kabartmada 5 sahne mevcut. İlk sahne en altı kısımda yer alıyor. Burada Fırat Nehri üzerinden seyreden sandallar, kaplumbağa ve balıklara yer verilmiş. İkinci sahnede, kalenin kuşatılması için hazırlık aşamaları resmedilmiş. Bir film sahnesini andıran bu görüntülerde kalenin alttan oyulması olan lağımcılar canlandırılmış. Üçüncü sahnede savaş sahnesine geniş yer verilmiş. Bu alanda ise kalenin kuşatılması, kaleye atılan toplar, kalede çıkan yangın, kaledeki askerin başlarının kesilmesi ve şiddetli bir savaş sahnesi görüntüleri mevcut. Dördüncü de, kale fethedilmiş, düşmen askeri derdest edilmiş ve elleri arkadan bağlanmış bir şekilde görünüyor. Ayrıca ganimet ve hayvanları da görüyoruz. En son üst kısımda ise elleri arkadan bağlanan askerler, kafaları eğik bir şekilde kralın huzuruna bir haneden mensubu tarafından götürülüyor” dedi.

Kabartmanın milattan önce yaklaşık olarak 2 bin yılına ait olduğu vurgulayan Kılınç, “Günümüz tarihi ile 4 bin yıllık bir kabartmadır. Çıkan kabartmanın etrafında benzer bir kabartma olup olmadığı, buranın yerleşkenin ne olduğu, hangi dönemlere ait olabileceğini ortaya çıkarabilmek için önümüzdeki yıllarda da kazılar devam edecek. Amacımız Elazığ’ın ve Harput’un geçmişini net olarak ortaya çıkarabilmektir. 2016 yılında ki kazıda, toplam 14 tane tamamlanmamış eser, 15 tane bütün eser çıkarıldı. Bunlardan en önemlisi tabi ki kabartma taştır. Kabartmadan sonra ise bir silindir mühür çıktı. Bu mühürde 3 betim var. Bunlar bir insan betimi, hayat ağacı ve bir hayvan betimidir. Bunun yanında yine seramik parçalar çıkarıldı. Bu yıl ise bir yüzük ve ok ucumuz var. Bunun yanında milattan önce 2 bin yıllarına ait seramik buluntularda mevcut” diye konuştu.

Nevruz Ormanlarındaki kazı çalışmalarının Harput Kalesinde yapılan çalışmalarla bağlantılı olmadığını dile getiren Kılınç, “Harput’ta yapılan kazı daha çok Osmanlı dönemi ve Urartu dönemi yapılar çıkıyor. Ancak burası daha erken döneme ait. Nevruz Ormanlarındaki kazı Demir çağı ve MÖ 1200’lerden önceki dönemlere ait bir kazı. Tabi üst katmanlarda Urartu, Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait bulgularda mevcut. Ancak yerleşkenin milattan önce 2 bin yıllarına ait olduğunu düşünüyoruz. Yaptığımız istişarelerde alanın Akad kültürüne kadar gittiği yönünde kanaat yoğun. Bunu da çıkan silindir mühürden, kabartmadan ve o dönemin askerlerinin giyinişinden anlamaktayız” şeklinde konuştu. Kamil Can Kılıç