Türkiye'nin sofralık ve yağlık zeytin üretiminin büyük kısmını karşılayan Bursa'da geçen kış hava sıcaklığının eksi 13 dereceleri bulmasıyla birlikte zeytin ağaçlarında soğuk yanığı oluştu. Soğuktan zarar gören zeytin ağaçlarının çoğu bu yıl mahsul vermeyince, özellikle üst yağlık zeytin fiyatlarının kilosu 8 lirayı buldu. Ayrıca geçen yıl 3 -4 kilo zeytinden 1 kilo zeytin yağı çıkarken, bu yıl 4-6 kilo zeytinden 1 kilo yağ çıkmaya başladı. Bu yıl zeytin fiyatlarının artması ve zeytinlerde yağ veriminin düşmesinden dolayı, geçen sene 35 lira olan yağ fiyatları 50 liraya çıktı. Yüksek olan döviz kurundan dolayı zeytinyağı ihracatı da artınca fiyatlar tavan yaptı. Ortalama 5 kilo zeytinden 1 kilo yağ çıkarken, kilo başına 80 kuruş yağhaneler sıkım ücreti alıyor. Zeytin yağının bu yıl ki maliyeti 45 lirayı buluyor.
Mudanya ilçesinin Yörükali köyünde zeytin yağı fabrikası işleten Berk Demirhisar, soğuk sıkım zeytin yağının nasıl olduğunu anlattı. Soğuk sıkım zeytin yağının üretim tekniğiyle alakalı olduğunu ifade eden Berk Demirhisar, "Soğuk sıkım zeytin yağı üretimi bizim gibi fabrikaların üretim tekniğiyle alakalıdır. Zeytin yağı üretiminde ekolojik faz dediğimiz sisteme geçildi. 2 faz dediğimiz şey, sıkıma giden zeytin hamuru dekantör ünitesinde yağ ve prina olarak ayrılır, yani yağ 1. fazdır, 2. faz prinadır. Biz buna 2 faz diyoruz. Eski üretim tekniğinde 3 fazdı. Yani dekantörden yağ, karasu ve prina çıkıyordu, ama yasal olarak artık 2 faz üretime dönüldüğü için sıkıma giden zeytin yağına sıcak su verilmemektedir. Soğuk sıkım diye adlandırılan hadisenin esası budur. Eski 3 faz üretimde hamur sıcak suyla birlikte sıkıma giderken, şimdi soğuk üretimde hamur kendi sıcaklığıyla sıkıma gidiyor. Hamur 30 ila 32 derece arasında sıcaklıkla sıkıma gider, bu da soğuk sıkım olarak adlandırılır" dedi.
"Bu yıl zeytinlerden az yağ çıkıyor"
Geçtiğimiz kış belirli bölgelerde zeytin ağaçlarının soğuktan yandığını belirten Berk Demirhisar, "Bu da zeytin ağaçlarından beklenen rekolteyi sağlamadı. Ağaçların yanmasından dolayı ciddi oranda rekolte kaybı var, ancak artan üretim maliyetleri var. Çiftçinin özellikle gübre, ilaç, mazot, keza bizim gibi işletmelerin elektrik, yedek parça ve ambalaj maliyetlerinin çok yükselmesi, bu yıl zeytin yağı fiyatlarını çok yukarıya çıkarttı. Üst zeytinden çıkan sızma zeytin yağının litresi 50 lira oldu. Bu yıl üst zeytininin kilo fiyatı 8 lira. Zeytinde yağ randımanı da düşük. Geçen sene 3 ila 4 kilo zeytinden 1 kilo yağ çıkarken, bu yıl 4 ila 6 kilo arası zeytinden 1 kilo yağ çıkmaya başladı. Bu da fiyatların artmasına sebebiyet verdi. Ayrıca yağ ihracatı da arttı" şeklinde konuştu.
Burak Türker
