Dünya’da ilk defa gliserin ve biyodizel üretiminde kullanılmak üzere Ar-Ge çalışmaları tamamlanan pelemir bitkisinin, sözleşmeli deneme ekimleri Eskişehir’de yapılmıştı. Hasat öncesinde Seyitgazi ilçesinde yapılan tarla gününde pelemir, çiftçilere tanıtıldı. Doğada kendiliğinden yetişebilen yabani bir tür olan pelemirin, biyodizel üretilebilen türleri sadece Türkiye’de yetişiyor. Araçlarda, ısınmada ve havacılık sanayisinde kullanılabilen biyodizel, çevreci ve yerli bir enerji kaynağı olarak değerlendiriliyor. Pelemir bitkisinin de Türkiye’nin ileriye dönük biyodizel ihtiyacını karşılayabilecek alternatif bir enerji kaynağı olduğu söyleniyor. Ekildikten sonra bakım ve gübre gibi ihtiyaçları olmama özelliği ile öne çıkan pelemir üretimi, çiftçiler arasında yaygınlaşıyor.
“Eksi 25 dereceye kadar dayanabilen bir ürün””
Eskişehir Osmangazi Üniversitesinde Öğretim Üyesi Duran Katar, Seyitgazi’de gerçekleştirilen tarla gününde çiftçilere pelemir bitkisi hakkında bilgiler verdi. Toprağı dinlendiren özelliği ile pelemirin nadasa bırakılacak tarlalarda yetiştirilebildiğinden bahseden Katar, “Geçen yıl sonbaharda yağışların biraz kısıtlı olması nedeniyle bitkilerin boyu biraz kısa kaldı ama normal şartlarda 1-1.5 metreye kadar büyüyebilen ve yaklaşık 150 kilograma kadar tohum üretebilen bir bitkidir. Bitkimiz kazık köklü kışlık bir bitki. Pelemir, sonbaharda ekildiği zaman rozet döneminde rahatlıkla eksi 25 dereceye kadar dayanabilen bir ürün” ifadelerini kullandı.
“Anadolu’nun en büyük potansiyele sahip alternatif yağ bitkisi”
Pelemir bitkisinin önemli bir yağ potansiyeline sahip olduğunu anlatan Katar, bu bitkinin yaygınlaşması gerektiğini vurguladı. Sadece Türkiye’de yetişen türlerinin olduğunu söyleyen Duran Katar, sözlerine şöyle devam etti;
“İleriye dönük biyodizel üretimi için Anadolu’nun en büyük potansiyele sahip alternatif yağ bitkisi olacak. Pelemir, Anadolu’nun iklim koşullarına ve topraktaki sıkıntılara çok daha uyumlu ve Anadolu’nun öz evladı olan bir bitki. Türkiye, dışarıdan enerji satın alan bir devlet. Özellikle fosil yakıt dediğimiz benzin ve mazotu dışarıdan satın alan bir ülkeyiz. Avrupa Birliği ilişkileri çerçevesinde, kullandığımız normal dizelin içine binde beş biyodizel oranında karıştırmamız zorunlu olan bir durum söz konusu. Bu bitkinin en önemli özelliği de binde beş oranındaki ihtiyacımızı karşılamada bize en çok yardımcı olabilecek bitkilerden birisi olması.”
“Boş yerleri değerlendirmemiz için alternatif olacak”
Eskişehir’de çiftçilik ile uğraşan 55 yaşındaki Mustafa İrfan Kara, yapılan tanıtımlar sonrasında deneme amaçlı pelemir ektiğini dile getirdi. Ürünü gübre ve ilaç kullanmadan neredeyse masrafsız yetiştirdiğini anlatan Kara, “Pelemiri daha önceden hiç duymamıştım. Arkadaşlar tanıtımlarını yaptılar. Bizlere de tohum konusunda, alım konusunda yardımcı oldular. Tamamen organik bir ürün yetiştirmiş olduk. En azından pelemirin ne olduğunu, nasıl yetişebileceğini, bize neler getirebileceğini görmüş olduk. Yüksek maliyetlere göre daha fazla üretmek istiyoruz çünkü arpa, buğday ve yulafta yüzde 60 civarı gider tekabül ediyor. Bu bitkiyi masrafsız ektiğimiz için ürün bizi tatmin ederse, nadasa bırakacağımız boş yerleri değerlendirmemiz açısından bizim için alternatif bir ürün olacak” dedi.
Hüseyin Samet Öksüz - Güvenç Açaroğlu
