Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli, Malatya’da düzenlenen “Malatya Kuru Kayısı Alım Fiyatı Açıklanması” programına video konferans yöntemiyle katıldı. Burada bir konuşma yapan Bakan Pakdemirli, dünyada kayısı üretiminin 550 bin hektar alanda yaklaşık 3,9 milyon ton, Türkiye’de 1 milyon 312 bin dekar alanda, ortalama 800 bin ton kayısı üretimi ile birçok üründe olduğu gibi kayısı üretiminde de dünyada birinci sırada yer aldığını belirterek, “Bu başarı elbette, Malatyalı çiftçilerimizin kurduğu modern kapama bahçelerden dünya standartlarının üzerinde elde edilen üretimlerle olmuştur. Bu gelişmelerin sonucunda, 2002 yılında 315 bin ton olan kayısı üretimimiz, 2019 yılında yüzde 170 artış ile 847 bin tona ulaşmıştır” ifadelerini kullandı.
“Dünyada kuru kayısı ihracatında birinci, taze kayısı ihracatında ikinci sıradayız”
Türkiye’nin, dünyada kuru kayısı ihracatında birinci, taze kayısı ihracatında ise ikinci sırada olduğunun altını çizen Bakan Pakdemirli, “2019 yılında kuru ve yaş olarak 290 milyon dolarlık kayısı ihracatı yaptık. Toplam tarımsal ihracatın da, yaklaşık yüzde 2’si kayısıdan gelmektedir. Bu gurur, Malatyalı kardeşlerimizin emekleri ve alın teriyle hasıl olmuştur. Malatya'da 800 bin dekar alanda yapılan kayısı üretimi, 50 bin aileye gelir kapısı olmuştur. 2019 yılında, Malatya’da toplam kayısı üretimimiz 392 bin ton, kuru kayısı üretimimiz 88 bin ton olmuştur. Dolayısıyla Malatya’mız; Türkiye’deki kayısının yüzde 46,sını, kuru kayısının ise yüzde 80’den fazlasını üretmektedir. İçinde bulunduğumuz yıl ise, yaşanan olumsuz iklim şartları nedeniyle kuru kayısı üretiminde geçen yılın bir miktar altında üretim beklemekteyiz” şeklinde konuştu.
Son 18 yılda, kayısı üreticilerinin her daim yanında olduklarını vurgulayan Bakan Pakdemirli, şunları kaydetti:
“Bakanlık olarak verdiğimiz destek ve yatırımlardan bahsedecek olursak; dekara 19 liralık mazot-gübre desteğine ilave olarak, dekara 10 lira katı organik-organomineral gübre desteği veriyoruz. Dekara 35-70 lira organik tarım, 20-40 lira iyi tarım desteği veriyoruz. Kayısı üretiminde de; standart fidan kullanımı için dekara 100 lira, sertifikalı fidan kullanımında ise dekara 280 lira destek veriyoruz. Küçük aile işletme desteği kapsamında ise dekara 100 lira destek vermekteyiz. Ayrıca kayısı üretiminde biyoteknik mücadele için dekara 50 lira destek vermekteyiz. Üretimi geliştirmeye yönelik sağladığımız bu destekler yanında, kayısıdan elde ettiğimiz ürünleri çeşitlendirerek katma değeri artırmak üzere; Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerimiz tarafından kayısı üreticilerimize ve sektöre, düşük faizli yatırım ve işletme kredisi ile finansman sağlıyoruz. Kırsal kalkınma destekleri kapsamında, ayısı işleme ve pazarlama yatırımcılarına da, ayrıca hibe veriyoruz.
IPARD kapsamında; toplam 32 projeye, 45 milyon hibe verdik. Malatya’da ise bu kapsamda toplam 18 projeye, 22,5 milyon lira hibe sağladık. Bunun yanı sıra çiftçilerimizi doğal afetlerden korumak amacıyla TARSİM kapsamında, poliçenin yüzde 50’sini devlet olarak destekliyoruz. Ayrıca üreticinin genç ve kadın olması durumunda da poliçe destek oranını arttırıyoruz.”
“TMO’ya verilen kuru kayısı alımı görevi, cumhuriyet tarihinde bir ilktir”
Türkiye’nin en önemli tarımsal ihracat ürünlerine değer kazandırmak ve üreticilerin daha fazla kazanç elde etmelerini sağlamak amacıyla Toprak Mahsulleri Ofisi’ne 27 Temmuz’da fındık, kuru üzüm, kuru incir ve kuru kayısı alım görevi verildiğini anımsatan Bakan Pakdemirli, “27 Temmuz’da fındık, 27 Ağustos’ta kuru üzüm fiyatlarını açıklayarak alımlara başladık. Kuru incir fiyatlarının ise üretici lehine seyretmesi nedeniyle piyasaları takip etme kararı aldık. Fındık, kuru üzüm ve kuru incir ürünlerinde TMO’ya alım görevi verilmesi, piyasa fiyatlarını üretici lehine yükseltmiş, buna paralel olarak ihracat fiyatları da yükselerek, ülkemize daha fazla döviz girdisi sağlanmıştır. Böylece sadece üreticilerimizin değil, 83 milyon vatandaşımızın hakkı korunmuştur. Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından TMO’ya verilen kuru kayısı alımı görevi, cumhuriyet tarihinde bir ilktir. Diğer ürünlerde olduğu gibi kuru kayısıda da üretici lehine oluşturacağımız politikalarla piyasalarda istikrar sağlanacak ve kuru kayısımız dünya çapında değer kazanacaktır” ifadelerini aktardı.
“Ülkemizin ilk kuru kayısı lisanslı deposu, 5 bin ton kapasite ile lisansını alarak perşembe günü itibariyle faaliyetlerine başladı”
TMO’ya alım görevi verilmesinden önce bir yandan da kuru kayısı için hazırlıkların tamamlandığını bildiren Bakan Pakdemirli, “TMO-TOBB LİDAŞ tarafından modern alt yapıya sahip ülkemizin ilk kuru kayısı lisanslı deposu, 5 bin ton kapasite ile lisansını alarak perşembe günü itibariyle faaliyetlerine başladı. Kuru kayısı, lisanslı deponun faaliyete geçmesiyle birlikte diğer ihracat ürünlerine göre daha şanslı bir duruma kavuştu” dedi.
“2020 yılı 4 numara kuru kayısıyı; kilogram başına kükürtlenmiş için 21 liradan, kükürtlenmemiş (günkurusu) için ise 23 lirada alıyoruz”
Herkesin kuru kayısı fiyatlarını merakla beklediğini dile getiren Bakan Pakdemirli, tüm Malatya gibi kendisinin de heyecanlı olduğunu kaydedederek, şu ifadeleri kullandı:
“2020 yılı 4 numara kuru kayısıyı; kilogram başına kükürtlenmiş için 21 liradan, kükürtlenmemiş (günkurusu) için ise 23 lirada alıyoruz. Hayırlı, uğurlu, bereketli olsun. Günkurusu halkımızın daha çok tercih ettiği bir ürün. Bu çerçevede, günkurusu üretimini artırmak, kükürtlemeyi azaltmak ve ihracat potansiyelini yükseltmek amacıyla günkurusuna biraz fazla fiyat verdik. Buradan, kuru kayısı fiyatını 21 liranın altına düşürmemekte kararlı olduğumuzun altını özellikle çizmek istiyorum. TMO, üreticilerimiz tarafından arz edilecek kuru kayısının tamamını alabilecek bütçeye ve depo kapasitesine sahip olarak devreye girmektedir. TMO bu andan itibaren lisanslı depoda alımlara başlayacaktır. Lisanslı depolar üzerinden yapılan alımlarda yüzde 2 stopaj vergisi ile yüzde 2 SGK prim kesintisi muafiyeti olduğu düşünüldüğünde üreticilerimizin ton başına yaklaşık 85 kuruş ilave kazancı da olacaktır.”
“TMO'nun kayısı alımı; hem fiyatlara hem de ihracata istikrar getirecektir”
Kayısının en büyük sorunlarından birinin iklimsel faktörler olduğunun altını çizen Bakan Pakdemirli, “İklimsel faktörlere bağlı olarak rekolte istikrarsızlığı var. Çünkü, bir yıl 800 bin ton yaş kayısı olurken, diğer yıl 400 bin ton seviyelerinde kayısı ile karşılaşabilmekteyiz. Bu da fiyat istikrarsızlığına ve ihracat pazarlarımızda sorunlarına sebep olmakta. İnşallah TMO'nun kayısı alımı; hem fiyatlara hem de ihracata istikrar getirecektir. Ayrıca, fiyat istikrarı dünya kayısı piyasasında pazar payımızı artırarak, kayısının ihraç edilen miktarını da yıldan yıla artıracaktır. İhracatçı firmalar iç piyasadaki bu fiyat istikrarı ile bağlantı kurdukları ithalatçı firmalar üzerinden rekabet etmeyerek fiyat indirimine gidemeyeceklerdir” aktarımında bulundu.
Mevlüt Hasgül - Nurullah Geylani
