9. Büyükelçiler Konferansı’nda konuşan Bakan Çavuşoğlu basın mensuplarının sorularını cevapladı. Bir gazetecinin, Astana Süreci’ne ABD’yi kimin davet edeceği ve “Cenevre’de önemli görüşmeler vardı, Cenevre’de konuşulan konulardan bahsetmenizi isterim, sizce bir umut var mı? Türkiye burada bir takvim öngörüyor mu? Rum tarafının haritaları basına yansıdı, bu haritalarda da Güzel Yalı, Karpaz’ın bir bölümünün talep edildiği görülüyor doğru mudur? Türkiye bu konuda ne düşünüyor?” soruları üzerine Bakan Çavuşoğlu, “Biz Rusya ile bir süreç başlattık ve buradan da netice aldık, Halep’ten insanların kurtarılması, ateşkesin ülke geneline yayılması ve siyasi sürece geçilmesi. Evet epeyse ihlaller var, ihlallere baktığımız zamanda büyük oranla rejimin ve rejimin yanındaki diğer grupların ihlal ettiğini görüyoruz ama süreç zor da olsa devam ediyor. Şimdi Astana Süreci’ne doğru gidiyoruz, buraya kimler katılacak? Şu ana kadar BM ve ABD’nin katılması konusunda hemfikiriz ve daveti de birlikte yapacağız. Uzmanlarımız Moskova’daydı, bu sefer İran’da katıldı toplantılarımıza ve burada Astana Süreci nasıl olacak? Kimler gelecek? Muhalefetten kimler olacak? Başka ülkeler katılsın mı katılmasın mı? Bunların hepsi değerlendiriliyor. Biz prensip olarak katkı sağlayabilecek kurum ve ülkelerin katılmasından yanayız. Sadece ben de oradaydım demek için bir ülkenin katılması ya da davet edilmesi doğru değildir. Muhalefetin de gerçek muhalefet olması lazım, sözde muhalefet olmaması lazım. Sözde muhalefet demek zaten rejim yanlısı olmak demek. O zaman rejim tarafından müzakerelere katılmasının da bir mahsuru yok, oradan katılabilirler. Bu süreci dün arkadaşlarımız Moskova’da Rus ve İranlı muhataplarıyla ele aldılar, bizim de düşüncelerimizi aktarma fırsatı buldular. Tabii bu süreci devam ettiriyoruz, uzmanlar düzeyindeki teması devam ettireceğiz ki Astana Süreci’ne geçebilelim. Burada muhalif gruplar arasındaki toplantılara da ev sahipliği yapıyoruz, onları da bir çizgide tutmaya çalışıyoruz. Onlar da özellikle ihlaller sebebiyle zorlukla karşı karşıyalar her şeye rağmen sağduyusunu yitirmediler. Onlar da ortaya bir vizyon koymak için çalışıyorlar” şeklinde konuştu.
CENEVRE GÖRÜŞMELERİ
Bakan Çavuşoğlu, Cenevre Görüşmeleri ile ilgili de, “Biz Türkiye olarak Kıbrıs Sorunu’nun çözümünde her zaman ne dediğini bilen, ne istediğini bilen ve yapıcı olan bir ülke olduk. Özellikle 11 Şubat 2014 ortak açıklamadan sonra devam eden süreçte de yine biz herkesten bir adım önde olduk. Verdiğimiz destekte de çok görünür olduk, cesur olduk, ilkeler belli, prensipler belli, iki kesime dayanan siyasi eşitliği temel alan, kalıcı, adil bir çözüm konusunda Kıbrıs Türk halkının haklarını da sonuna kadar koruyan, teminat altına alan bir çözüm konusunda biz her zaman desteğimizi verdik. Müzakereler ada da devam etti, Mont Pelerin’de iki tur devam etti, bazı konularda ilk 4-5 fasıl için söylüyorum yaklaşımlar oldu bazı konularda hala görüş ayrılığı devam ediyor. Netice de ucu açık bir süreç istemiyorduk, konferans tarihinin belirlenmesi gerekiyordu ve Beşli Konferansın tarihi 12 Ocak olarak belirlendi. Orada da Türkiye kendinden emin, olgun, hazır bir şekilde masadaydı. Ne istediğini biliyor, neden istediğini, neden böyle olması gerektiğini gayet net bir şekilde anlatan bir ülke olduk ve Türkiye ile KKTC heyetinin görüşleri tamamen örtüştü. Akıncı ve Özdil Nami’yi de kutluyorum. Onlar da olgun bir KKTC’nin ne kadar olgun ve vizyoner bir devlet olduğunu orada herkese gösterdiler. Çözüm için de kararlı olduklarını ama ne olursa olsun çözüm olsun demediklerini de herkese gösterdiler. Genel anlamda sakin bir ortama geçti, Genel Sekreter de yapıcı, objektif bir tutum sergilediler. İngiltere’de üçüncü garantör ülke olarak Türkiye ve Yunanistan’ın yanında Dışişleri Bakanlığı düzeyinde katıldı. Görüşler arasında ciddi farkın olduğunu gördük, Dışişleri Bakanı düzeyinde bu kadar teknik çalışmanın faydalı olmayacağını tam tersi uzmanlarımızın bu teknik çalışmaları sürdürmesi konusunda hemfikir olduk. Gerek Birleşmiş Milletler gerekse üç garantör ülke ve diğer taraflar. Akşamki oturumda da bunun kararını hep birlikte verdik ve bir takvim belirledik, 18’inde uzmanlar bir araya gelecek, ülkemizi bakanlığım Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Ahmet Muhtar Gün başkanlığında bir heyet bu teknik çalışmalarda temsil edecek. 18’inde İsviçre’de bir araya gelecekler ve daha sonra Dışişleri Bakanları olarak biz bir araya geleceğiz eğer burada somut bir sonuç çıkarsa da Başbakanları davet edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“TEKNİK ÇALIŞMALARIN UZUN SÜRMEMESİ GEREKİYOR, UCU AÇIK BİR SÜREÇ OLMAMALI”
Başbakan Binali Yıldırım 12’sindeki toplantıya gitmek için hazır olduğunu eğer diğer ülkeden Başbakan düzeyinde katılım olsaydı Başbakan Yıldırım’ın da gideceğini belirterek, “Özellikle Yunanistan’ın bu konuda bir çekincesi oldu ve dolayısıyla Sayın Başbakanımızın da oraya katılması uygun değildi ama istemediğinden değil. Biz gayet hazır bir şekilde gittiğimiz bir toplantıdan böyle bir sonuç çıktı, yol haritası. Bu ucu açık bir süreç mi olmalı? Hayır ucu açık bir süreç olmamalı. Nasıl daha önce Beşli Konferansın tarihi ve yerinin bir an önce belirlenmesi ancak bu takdirde müzakereler sonuç getirir dediysek şimdi de bu teknik çalışmaların da uzun sürmemesi gerekiyor. 18’indeki toplantı da aşağı yukarı ne kadar sürebileceği fikri ortaya çıkar ama biz bunun aylar sürmesini istemiyoruz. Bu toplantı başladıktan sonra bir ya da iki hafta içinde de olacaksa da olmayacaksa da kararını vermemiz lazım. Haritalar konusuna gelince daha önce belirlenen bir takvim çerçevesinde her iki taraf da içeride haritalar konusunda nasıl bir toprak istediklerini göstermişler, bu haritalar tartışmaya açık değil şu anda, yeri ve zamanı değil, sonraki aşamada eğer diğer konularda gelişme olursa elbet bu aşamaya da gelinecektir. Her iki tarafta bu gördükleri haritanın kabul edilemeyeceğini bildiren birer mektubu Genel Sekretere de verdiler. Sayın Akıncı’da zaten Rum tarafının teklifinin ciddi olmadığını, hiçbir Kıbrıs Türkü’nün bu haritayı kabul etmeyeceğini güçlü bir şekilde vurguladı aynı şey bizim içinde geçerlidir. Öyle Karpaz’mış, diğer yerlermiş bunlar söz konusu zaten olamaz ama daha harita aşamasına geçilmediği için detaylara girmenin anlamı yok ama herkes müsterih olsun Kıbrıs Türk halkının ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının güvelik, garanti, toprak, diğer konulardaki hassasiyeti bizim hassasiyetimizdir. Bu konudaki haklarımız ve çıkarlarımızı sonuna kadar savunuruz hiç kimse endişe içinde olmasın. Sosyal medyada yönlendirici bilgiler yayılıyor, bu bilgilere de itibar etmesinler bize güvensinler” açıklamasını yaptı.
"AVRUPA BİRLİĞİ’NDEN DE BU İŞİN SOMUT BİR TAKVİME BAĞLANMASINI İSTEYECEĞİZ"
Bakan Çavuşoğlu, AB vize muafiyetine ilişkin sorulan bir soruya, “Biz son teklifimizi daha öncede söyledik, hazırladık. Üzerinde de titizlikle çalıştık. Önümüzdeki günlerde Avrupa Birliği’ne bu önerimizi teslim edeceğiz. Ancak hazırlandı. Avrupa Birliği’nden de bu işin somut bir takvime bağlanmasını isteyeceğiz. 4 kriter konusunda da bir sıkıntı yok. Vize serbestisi ve geri kabul anlaşması aynı anda eş zamanlı uygulanacak takvimin belirlenme müzakeresini AB ile son önerilerimizi verdikten sonra görüşeceğiz” cevabını verdi.
Benan Özben - Goncagül Özcan
