Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından engelli veri tabanı oluşturulmasına ve engellilere tanınan hak ve hizmetlerden yararlanmada kullanılmak amacıyla 1998’den itibaren yüzde 40 ve üzeri engelli raporu olan vatandaşlara engelli kimlik kartı veriliyor. Bakanlık, engelli vatandaşların hayatını kolaylaştırmak amacıyla Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine müracaat edilerek alınan engelli kimlik kartı başvurularını 28 Ağustos 2021’den itibaren e-Devlet üzerinden de kabul etmeye başladı. Bu çerçevede bugüne kadar 47 bin 343 kişi e-Devlet'ten başvuru yapıp engelli kart sahibi oldu. 2 bin 423 kişinin başvuru süreci ise devam ediyor. Vatandaşlar engelli kimlik kartına https://www.turkiye.gov.tr/ashb-engelliler-icin-kimlik-karti-basvurusu linkinden başvuruda bulunabiliyor.
Kişilerin fotoğraf, vatandaşlık kimliği ve posta adresi bilgileri MERNİS paylaşım ağından, engelli sağlık kurulu raporu ise Sağlık Bilgi Sistemi (SBS) paylaşım ağından sağlanarak dijital ortamda başvuru sahiplerine engelli kimlik kartı düzenleniyor. Düzenlenen kimlik kartı, kişilerin başvuru esnasında beyan ettikleri adreslerine ya da MERNiS’te kayıtlı olan adreslerine 15 iş günü içerisinde gönderiliyor. Engelli bireyler, ikamet ettiği ildeki Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğüne 2 adet fotoğraf, nüfus cüzdanı ve engelli sağlık kurulu raporunun aslı veya onaylı örneği ile müracaat ederek de engelli kimlik kartına sahip olabiliyor.
Bakanlık tarafından 1998 yılından bugüne 1,5 milyon vatandaşa engelli kimlik kartı verildi. Engelli kimlik kartına sahip olan vatandaşlar, kullandığı toplu taşıma araçlarında ücretsiz seyahat hakkından yararlanabiliyor. Tüm resmi ve özel halk otobüsleri, deniz ulaşım araçları ve TCDD bünyesindeki trenlerden engelli bireyler ücretsiz faydalanabiliyor. Ayrıca tüm iç ve dış hatlar uçuşlarında yüzde 20 indirim sağlanıyor. Konut vergisi muafiyeti 200 metrekareden küçük tek konutu olan engelliler emlak vergisinden muaf tutuluyor.
Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç-gereç ve özel bilgisayar programlarının temininde Katma Değer Vergisi (KDV) alınmıyor. Müze ve ören yerleri, milli parklar, tabiatı koruma alanları ve tabiat parklarını ücretsiz bir şekilde ziyaret edebiliyor. Ayrıca devlet tiyatrolarından ücretsiz yararlanabiliyor. GSM operatörlerince engelli kişilere özel tarifeler uygulanıyor. TOKİ tarafından hazırlanan projelerde planlanan konut sayısının yüzde 5’i kadarı engelli vatandaşlar için ayrılıyor. Engelli vatandaşlar kimlik fotokopisi ve engelli sağlık kurulu raporu ile başvuru yapabiliyor, konutların hak sahipleri ise kura ile belirleniyor.
Ömer Faruk Karataş
