Trabzon’da ilk olarak Esiroğlu Mahallesi’ndeki Büyükşehir Belediye Fidanlığı ve çevresindeki 2 kilometre alandaki bahçelerde görülen bitki dünyasının kanseri olarak bilinen ‘Drakula’ lakaplı Turunçgil Uzun Antenli Teke Böceği bölgedeki yayılışını sürdürüyor. Etkisini fındık dallarında gösteren böcek için survey çalışması yapılmış, söz konusu böceğin sesten etkilenerek fındık bahçelerindeki otların arasına gizlendiği belirlenmişti. Fındık dışındaki orman ağaçlarında görülmediği tespit edilen ‘Drakula’ lakaplı böceğin biyolojileri gereği birkaç gün içerisinde çiftleşip fındık ağaçlarının kök kısımlarına yumurtalarını bırakıp ömürlerini tamamladığı belirlenirken, yayılışını sürdürerek fındık ağaçlarının kurumasına neden olan Drakula için üreticiler önlem alınmasını istiyor.
Fındık üreticileri Drakula’ya yenilmişti
24 Ekim 2019 tarihli ve 30928 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 1961 karar nolu Cumhurbaşkanı kararı ile 'Drakula' lakaplı fındık dallarını kurutan 'Turunçgil Uzun Antenli Böceği' ile mücadele çalışması başlatılmış ve Cumhurbaşkanlığı yayınladığı kararname ile fındık üreticilerine tazminat verme kararı almıştı. Esiroğlu Mahallesi’nde 2016 yılından itibaren görülmeye başlayan ve fındık dallarını kuruttuğu için 'Drakula' olarak isimlendirilen 'Turunçgil Uzun Antenli Böceği' ile mücadeleyi bazı fındık üreticileri kaybetmişti. Yöredeki yaklaşık 15 fındık üreticisi yüzlerce dönüm arazide özellikle fındık mevsiminde ortaya çıkan ‘Drakula’dan kurtulamayınca önce fındık ağaçlarını iş makineleriyle söktürdü, ardından da sökülen fındık ocaklarını ateşe verdi.
“Böcek bulaşmış olduğu bahçelerde kocaman bir oyuk açıyor”
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi Orman Entomolojisi ve Koruma Ana Bilim Dalı Öğretim üyesi Prof. Dr. Mahmut Eroğlu, böceğin bulaştığı fındık dallarından oyuk açtığını belirterek, “Şuanda nerede, ne oranda bulunuyor ve yayılışı ne boyutta bulunuyor tehdit durumu ne boyuttadır bunların ayrıntılı bir şekilde ele alınarak incelenmesi gerekiyor. Böcek bulaşmış olduğu bahçelerde kocaman bir oyuk açıyor. Bir oyuk bile çoğu zaman bir fındık dalının rahatlıkla kırılmasına neden oluyor. Geçen sene fındık toplama işleminin ardından yaptığımız incelemelerde o böceğin olduğu dalların kırıldığını gördük. Bir kısmının ise vatandaşlar tarafından fark edilerek kesildiğini tespit ettik. Bu topyekün bir mücadele. Bunda devletin destek olduğu kadar vatandaşın da bir destek sunması gerekiyor. Vatandaşın ne yapması gerektiğini acaba biz anlatabildik mi bu çok önemli” dedi.
“Böceğin bulaştığı ağaçların yok edilmesi gerekiyor”
Drakula ile normal yollarla mücadele edilemeyeceğini dile getiren Eroğlu, “Bu böcek artık herkes tarafından tanınıyor. Larvasını da kökte görebildikleri için onu da tanıyorlar. Zaten zarar verdiği fındık dalındaki belirtiler çok açık. Dolayısıyla fındık dalında bulunup bulunmadığını da anlamak çok kolay. Bu aşamada yapılacak şeyler bu böceğin ilerlemesini baskı altında tutmak, aşırı derecede çoğalmasını engellemek ve yayılışını sınırlandırmak. Bu böcek için yapılması gereken bunun topyekün yok edilmesi gerekiyor. Normal yolla mücadelesi yapılacak bir böcek değil. Bir kimyasalla veya başka bir yolla geçerli bir yol yok. Doğrudan ağacın dalını öldürüyor. Bahçelerde yaptığımız değerlendirmelerde hemen hemen yayıldığı her alan içerisinde her ağaçta 3-4 dalda oyuklar açıyor” şeklinde konuştu.
“Bu böceğin fındık için bir tehdit olduğu aşikar”
Drakula için önlem alınması gerektiğinin altını çizen Eroğlu, “Böceğin fındık dalında bulunduğu yer belli. Dalın toprakla birleştiği kısmın en fazla 25 cm yukarısına kadar gövde odununu kullanıyor. Aşağıda kök kısmını kullanıyor. Böceğin bulunduğu dallara el atıldığı zaman belirtiler açıkça görülüyor. Bu belirtileri taşıyan dallar tek tek toprak kazılarak ta sökülebilir veya hiçbir şey yapılamıyorsa kırılması gerekiyor. Zaten bunlardan gelecek sene bir ürün verme beklentisi olamaz. Bu böceğin zarar şiddeti ve yayılışını ele aldığımızda çok önemli kayıplar ortaya koyacağı aşikar. Dolayısıyla ülkemiz için çok önemli gelir kaynağı. Bu gelirin sürekliliğinin sağlanması için iş başa düşecektir. Kökünü kazıma, yok etme işlemlerinin sınırlı bir sürede tamamlanarak bitirilmesi gerekiyor. Zamana yayılacak işler değil. Bu böcek eğer ülkemizde tutunur ve buradaki şartlara uyum sağlayarak agresif bir şekilde saldırısını ve yayılışını sürdürürse fındık için bir tehdit olduğu aşikar. Onun için önlemlerin alınması gerekiyor. Söküm ve yakma çalışmaları hepsi birlikte ve olması gerektiği şekilde tamamlanması halinde bir şansımız olabilir. Yani kökünü kazıma şansımız olabilir” diye konuştu.
“Böceğin yayılışını açık bir şekilde gördük”
“Böceğini yayılışı devam ediyor ama nereye kadar ulaşmıştır sınırları nedir onu bilmiyoruz” diyen Eroğlu, “Son tespitlerimizde özellikle belirlenen alanların dışına çıktık. Böceğin yayılışını açık bir şekilde gördük. Sökme ve yakma uygulamalarının yapıldığı alanların dışında ulaşabildiğimiz bahçelerin hepsinde böceği tespit ettik. Böceğini yayılışı devam ediyor ama nereye kadar ulaşmıştır sınırları nedir onu bilmiyoruz. İlk yerleştiği alan dediğimiz Atasu bölgesinden kaç kilometre yayılmıştır tam bir şey söylemek zor. Üreticiler mutlaka böceğin farkına varacaklar. Bunu hafife almasınlar çok önemli bir şey. Üreticilerden yardım bekliyoruz. Bize verecekleri bilgiler çok önemli” ifadelerini kullandı.
Ozan Köse
