Söke’ye bağlı Gölbent Mahallesi’nde oturan Ekosistemi Koruma ve Doğasevenler Derneği (EKODOSD) yönetim kurulu üyesi çiftçi Abdullah Kavak, bölgede yaptığı izlemeler esnasında bir leylek yuvasındaki 3 yavrudan birinin uçamadığını ve ayağa kalkamadığını tespit ederek EKODOSD’u aradı. Söke ADM Elektrik Dağıtım Şirketi'ni arayan EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü ise BOM yardımı istedi. ADM’ye ait BOM yardımıyla yuvaya çıkan Sürücü, uçması gereken yavrunun ayağa kalkamadığını ve çöplükten farkı olmayan yuvanın plastik saman ipleriyle dolu olduğunu gördü. Leyleği inceleyen Sürücü, küçükken plastik ipler her iki ayağına dolanan yavrunun büyüdükçe hareketlenerek yer değiştirdiğinden, plastik ipler onunla birlikte dönerek her iki ayağını da kuşakladığı, daha ince olan iplerin ise ayağını sıkarak kopmasına neden olduğu belirledi. Yavrunun ayaklarına dolanan ipler temizlenip, ilk yardım tedavisi uygulandı.
Daha sonra temizlenen leylek yuvasından ise çoğunlukla plastik saman ipleri, gübre çuvallarına ait parçalar, naylon poşetler, elbise parçaları, eldiven, maske, plastik saplı bıçak gibi atık malzemeler çıktı.
“Her yıl yüzlerce leylek ölüyor”
Çöplerin ve saman iplerinin leyleklerin ölümüne yol açtığını vurgulayan Sürücü; “Leylekler henüz çevre kirliliğinin bu kadar fazla olmadığı, çevreye atık malzemelerin atılmadığı geçmiş dönemlerde, yavruların altına yumuşak olması için genellikle saman ve otlardan oluşan doğal malzeme getiriyorlardı. Ancak doğaya atılan kütlesel olarak daha büyük boyutta olan plastik atıklar, leyleklerin dikkatini çekiyor ve taşıması daha kolay olduğundan yavrularının rahat etmesi için atıkları yuvaya getiriyor. Ancak bu durum yavrular için bazen bir uzvunun yok olmasına bazen de ölümüne yol açıyor. Ne yazık ki bu tür olaylar her yıl leylek yuvalarında yaşanıyor. Yuvalarda yaşanan bu hazin dramları sadece yavrunun ebeveynleri ve kardeşleri görebiliyor. Birçok leylek yavrusu daha küçükken bu tür durumlarda besinsizlikten ya da boynuna geçen iplerin boğması sonucu yaşamını kaybediyor, bazen de Gölbent’te olduğu gibi dikkatli gözler tarafından fark ediliyor” dedi.
Çevrenin kirletilmemesi gerektiğinin altını çizen Sürücü; “Leyleklerin davranışlarını değiştirebilmemiz için, önce kendi davranışlarımızı değiştirerek doğaya çöp atmamalı, çevreyi kirletmemeliyiz. Özellikle çiftçilik ve hayvancılık yapanlar doğada gördükleri plastik saman iplerini toplayarak çöp konteynırlarına atmalıdır. Bazı çiftçilerin buldukları plastik saman iplerini doğadan toplayarak traktörlerinin önüne asıp evlerine geldiklerinde çöpe attıkları bilinmektedir. Bu uygulamanın yaygınlaştırılması birçok canlının korunmasını sağlayacaktır. Doğaya bırakılan atıkların gerek karasal ortamda gerekse denizlerde birçok canlının ölmesine yol açtığını unutulmamalıdır” dedi.
Uğur Eser
