Okul alışverişi için raflarda yerini alan çeşit çeşit kırtasiye malzemeleri için hem veliler hem de öğrencileri tatlı bir telaş sarmış durumda. Günden güne gelişen üretim teknolojisi ile de kalemden silgiye, defterden çantaya tüm ürünler daha fazla göze hitap edebilmesi için farklı renkleri ve şekilleri ile her yaşa hitap eder oldu. Bu göz alıcı malzemelerin içeriğinde kullanılan kimyasal bileşenler hakkında uyarılarda bulunan İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Eczacılık Fakültesinden Dr. Öğretim Üyesi Hilal Kuday, sürekli kullanım durumunda hem solunum hem de üreme problemlerine yol açabileceğini aktararak, “Kanser hastalıklarına kadar sorunlar görülebiliyor” dedi.
Dr. Öğretim Üyesi Hilal Kuday yapılan araştırmalar sonucu içerikte bulunan kimyasalların yaşatabileceği sağlık sorunları ile ilgili; “Bu ürünler için belirli yönetmelikler var. Kokulu silgi, defter, kalem, kalemlik, plastik suluklar ve beslenme çantaları gibi ürünlerin içerisinde yapılan araştırmalar sonucunda toluen, asetofenon, benzaldehit, polisiklik aromatik bileşikler, uçucu organik bileşikler ya da kurşun, kadmiyum gibi ağır metallerin bulunduğu tespit edildi. Kimyasal olmadan olmaz üretimde tabi ki de gerekiyor ancak bunların sürekli kullanımında bu malzemeleri kullanan kişilerde zamanla sağlık sorunları oluşabiliyor. Özellikle alerjik reaksiyonlar sonucu cilt hassasiyetleri, gözde tahriş, uzun süreli kullanımda ise özellikle uçucu organik bileşikler içeren kokulu malzemeler solumaya bağlı olarak ilk etapta baş ağrısı sonrasında solunum yolu hastalıkları, üreme sorunları hatta kanser hastalıkları gibi sorunlar görülebiliyor” dedi.
“Bu bileşenler kesinlikle olmamalı”
Bazı bileşenlere özellikle dikkat edilmesi gerektiğini de aktaran Hilal Kuday, “Ticaret Bakanlığının hazırlamış olduğu Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği’ne göre kırtasiye malzemelerinin bazı kimyasal bileşikleri içermemesi gerekiyor. Mesela ksilol, benzil benzoat gibi bileşikleri kesinlikle içermemesi gerekiyor. Ancak bazı maddeler ise imalat esnasında hassasiyet oluşturmayacak şekilde eser miktarda bulunabiliyor. Bunlar arasında D-limonen gibi bileşikler bulunmaktadır. Bunlar için belirlenen miktarlar yönetmelik kapsamında belirtilmiştir. Limitlere uyulduğu müddetçe tercih edilebilir” şeklinde konuştu.
“TSE ve CE simgeleri olmalı, etiket okuması ve araştırması yapılmalı”
Doğru ürünlerin tercih edilmesi için nelere dikkat edilmesi gerektiği hakkında da tavsiyelerde bulunan Kuday, “Genel olarak ürünün ambalajında ya da etiketinde ürünlerin içeriği yazar. Kullanma talimatı ve kılavuzlarına bakılması gerekiyor. Ayrıca Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ve CE simgelerinin ürünler üzerinde yer almasına dikkat etmeliyiz. Çünkü Ticaret Bakanlığı bu ürünlerdeki kimyasalların miktarını kontrol ediyor. CE simgesi de Avrupa Birliği Standartlarının sağlandığını ifade eden bir simgedir. Bu iki simge varsa o ürünü daha rahat satın alabiliriz” dedi. Kuday, ayrıca www.gubis.gov.tr adresinden de ürünlerin kontrol edilebileceğini, satın alınamayacak olan ürünler için detaylı bilgilerin site içerisinde bulunabileceğini aktardı.
“Daha renkli ve kokulu ürünlere dikkat”
Son olarak daha renkli ve kokulu ürünlerin sağlık açısından daha zararlı olabileceğini hatırlatan Kuday, “Genel olarak renkli bileşikler azo boyar madde içeriyorlar. Bunlar nitro grubu içeren ürünler. Bunlar da renkli ve parlak oluyorlar. Kokular açısından da bakıldığında mesela alerjik reaksiyon maddesi benzaldehit içeriyor. Eser miktarın üzerinde olduğunda alerjik reaksiyona sebep oluyor. Hatta toluen kanserojen madde belirlenen miktarların üzerinde ise direk kansere yol açabiliyor. Genel olarak kimyasal bileşikler olmazsa olmazımız ama belirli bir limitleri var, yönetmeliklere uyan malzemeleri araştırarak kırtasiye alışverişlerini yaparlarsa rahat ve sağlıklı bir eğitim hayatı geçirmiş olurlar” diyerek sözlerini sonlandırdı.
Şeyda Ceylan Görgenç
