Türkiye’de son dönemlerde petrol, petrol gibi yakıt kaynaklarının bulunması için yürütülen yoğun çalışmalarda art arda gelen müjdeler ile Adıyaman, Batman ve Diyarbakır, Siirt, Şanlıurfa ve Mardin gibi petrol yataklarının bulunduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yeni rezerv heyecanı yaşanıyor. Şanlıurfa ve Diyarbakır’da son yıllarda yeni açılan petrol kuyuları ve Adana Ceyhan’daki üstü betonla kapatılan kuyudan petrol tespit etmesi üzerine umutlanan bölge halkı, tüm Anadolu’da yeniden araştırma çalışması yürütülerek bölgedeki petrol yataklarının tespit edilmesini istiyor.
Şanlıurfa’da her gün 20-30 tanker taşınıyor
Şanlıurfa’nın Siverek ilçesinde bölge halkı yaklaşık yarım asırdır yürütülen petrol arama ve kuyu açma çalışmalarında Fırat Havzası olarak da tabir edilen Şanlıurfa, Diyarbakır, Adıyaman üçgeninde bulunan yaklaşık 300 kuyudan petrol çıkarıldığını ileri sürerken günlük yaklaşık 20-30 tanker ham petrolün rafinerilerde işlenmek üzer Hatay’a taşındığını belirtiyor. Bölge genelinde 50-60 adet üstü beton ile kapatılan kuyu bulunduğunu da söyleyerek, bu kuyularında aktif hale geçirilmesini beklediklerini kaydetti.
Gaziantep, Adıyaman hattında 4 kuyu
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) şirketinin 1986 yılında Gaziantep ve Adıyaman’da yürüttüğü arama faaliyetlerinde çalıştığını belirten Gaziantepli Ahmet Ateşli, Gaziantep’in Araban ilçesi ile Adıyaman’ın Besni arasında bulunan 4 ayrı noktada petrol bulunduğunu ve yeterli seviyede olmadığı gerekçesiyle üzerinin beton ile kapatıldığını kaydetti. Adana’nın Ceyhan ilçesinde yıllar önce kapatılan kuyularda 1 milyar dolar değerinde petrol rezervi keşfedilmesi ile heyecanlandığını anlatan Ateşli, Gaziantep ve Adıyaman’da yürüttüğü petrol arama çalışmaları sırasında ciddi rezervler keşfedildiğini vurguladı. TPAO’nun 1986 yılındaki çalışmalarında işçi olarak görev yaptığını paylaşan Ateşli, “Bizim petrol bulduğumuz yerlerin üzeri kapatıldı.
Hiçbir çalışma yapılmadı. Biz oradaki rezervlerin çıkarılarak Türkiye’ye kazandırılmasını bekliyorduk. Araban’daki çalışmalarda yerden petrol çıktığını gözlerimle gördüm. Şarıl şarıl petrol aktı. Oranın üstü de kapatıldı. Kahta’nın karşısında bin 500 metre yükseklikte bir noktada daha bulduk. Hiçbir çalışma yürütülmedi. Hatta çalışmalardan sonra bize ikramiye verildi. Biz neden ikramiye verildiğini sorduğumuzda çalışmalarda petrol bulunmasından dolayı ikramiye verdiklerini söylediler” ifadelerini kullandı.
“Bulunan rezervler betonla kapatıldı”
Kendisinin katıldığı çalışmaların üzerinden 35 yıl geçmesine rağmen tek bir adımın atılmadığını sözlerine ekleyen Ateşli, “Bulduğumuz yerlerin hepsinin üstü kapatıldı. Buradan bütün yetkililere sesleniyorum. Hatta benim ilk SGK girişim TPAO üzerinden oldu. O dönem verdikleri SGK kayıt belgesini hala saklarım. Başımızdaki Türkiye düşmanı rezervleri kapattı. Her kapatılan yer için ‘Burada bir şey yok’ diyorlardı. Nasıl bir şey yok. Hepsinin üzeri betonla kapatıldı. Adana’da yaşanan durumun aynısı bu bölgeler içinde olabilir. Zaten arama yaptığımız bölgelerin kayıtları hala duruyordur. TPAO tekrardan bu noktalara bakmalı” dedi.
’’Ceyhan ile heyecanlandık’
Araban’da 1990’lı yıllarda petrol arandığını ve aramalarına çalışmalarına şahit olduğunu söyleyen Erol Sülüker, ’’Adana Ceyhan’da bulunan petrol ile heyecanlandık, gururlandık. Burada yeniden araştırma yapılıp, bu kuyuların aktif hale geçirilmesini arzu ediyoruz’’ diye konuştu.
Yarım asır önce bin 200 rakımda arama
Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan Malatya’nın Akçadağ ilçesinde petrol ve doğal gaz heyecanı yaşanıyor. Bölge halkı 50 yıl önce bin 200 metre rakımda petrol araması yapıldığını ve açılan yaklaşık15-30 arası kuyunun üzerinin beton ile kapatıldığını iddia etti. Aramalarda doğal gaz da bulunduğunu kaydeden bölge halkı, Akçadağ ilçesine bağlı Ilıcak Mahallesi Sivri mevkiinde 1969 ila 1970 yıllarında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen aramalar sonrasın kapatılan kuyularda yeniden çalışma yapılmasını istiyor. Mahalleli yarım asır önceki çalışmalarda arama yapılan bölgelerde ve çevresinde yeni rezervlerin bulunacağına inandıklarını kaydetti.
"Bölgenin toprak yapısı farklı"
Yıllar sonra bölgeyi ziyaret eden 2001- 2007 yılları arasında Malatya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü görevinde bulunan daha sonra ise emekli olan 69 yaşındaki Ilıcak Mahallesi sakinlerinden Abuzer Aslan öğrencilik yıllarında Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü tarafından bölgede petrol araması yapıldığını belirterek ,"55 yıl sonra buraya geldim yeni bir çalışmanın yapılması ülkemize bu sıkıntılı dönemde bir kaynak olacaktır" ifadelerini kullandı.
"Kuyudan çıkan su aktığı güzergahta siyah leke bırakıyordu"
Öğrencilik yıllarında bölgede bir süre işçi olarak çalıştığını kaydeden Aslan,"1967 yılında lise birinci sınıfta öğrenci idim. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü Sivri denilen bölgede petrol arama çalışması yaptı. Bu arada 50 gün çalıştım. Bir iki yıl çalışma yapıldıktan sonra su çıktığını ve petrol bulamadıklarını söyleyerek kuyuları kapattılar. Burada çıkan suda petrol katkısının olduğunu güzergahında siyah bir leke bıraktığını kendi gözlerimle gördüm'' şeklinde konuştu.
"Azda olsa doğal gaz bulundu"
Emekli eğitimci ve idareci bölgede arazisi bulunan Ilıcak Mahallesi sakinlerinden 70 yaşındaki Necati Aladağ ise bölgede yapılan çalışmalarda az da olsa doğal gaz bulunduğunu iddia ederek, "1970 yıllarında, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Orta Anadolu 4. Bölge Müdürlüğü Sivri denilen bölgede sondaj çalışmalarına başlandı. Bir süre yapılan araştırmalarda petrol bulunmadığı söz konusu edilerek çalışmalara son verildi. Yapılan sondaj çalışmalarında çok az da olsa bir doğalgaz rezervine rastlandığı ve büyük bir suyun çıktığı akan suyun siyah bir renk aldığını duyanlardanız" şeklinde konuştu.
Hasan Eryılmaz - Muhammet Abdulkadir Esen- Ayten Işık - Mevlüt Bayraktar
