Fırat Üniversitesi Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Hemelog Prof. Dr. İnanç Özgen, 10 yıldır İtalyan bilim adamı Prof. Dr. Paride Dioli ile istilacı böcek Leptoglossus occidentalis hakkında çalışma yapıyor. Kuzey Amerika kökenli istilacı böceğin, ilk olarak Meksika ve Amerika’da görüldüğü Avrupa’ya da İtalya üzerinden girdiği bildirildi. Böceğin Türkiye'de olarak 2010 yılında İstanbul’da, 2011 yılında Edirne ve Kırklareli’de, 2012 yılında İzmir’de ve hızla yayılarak 2016 yılında da Kayseri ve Tokat’ın da içinde bulunduğu Orta ve Kuzey Anadolu illerine doğru yayılış gösterdiği tespit edildi. Prof. Dr. Özgen tarafından yapılan araştırmayla istilacı türün bu sene Malatya’nın Kale, Elazığ merkez ve Baskil, Tunceli’nin Pertek ilçelerinde tespit edilerek, Doğu Anadolu’ya giriş yaptığı belirlendi.
Özgen, cam ağaçlarına ciddi anlamda zarar veren böceğin, son zamanlarda antepfıstığı ve badem ağaçlarını da etkilediğini dile getirdi.
"Bu sene Tunceli, Elazığ ve Malatya'da tespit edildi"
Böceğin Kuzey Amerika ve Meksika kökenli bir zararlı olduğunu belirten Hemelog Prof. Dr. İnanç Özgen, "Sokucu emici ağız yapısına sahiptir. İstilacı bir türdür. İsmi Leptoglossus occidentalis’dir. 1999 yılında İtalya’dan Avrupa’ya giriş yapan bir zararlı. Daha sonra Avusturalya, Almanya, Hırvatistan, Sırbistan üzerinden İstanbul’a giriş yaptı, ülkemizde hızla yayılmaya başladı. Aynı yıllarda Kırklareli ve Edirne civarında görüldü. 2016 yılında Kayseri’ye kadar geldi. Ardından Elazığ’da ki varlığını saptamıştık. Bu tür hızla yayılıyor. Bu sene ilk defa Tunceli'nin Pertek ve Malatya'nın Kale ilçesinde yapmış olduğumuz çalışmada bu türün çam ağaçlarında yoğun bir şekilde görüldüğünü saptadık" dedi.
"Badem ve fıstık ağaçlarına da zarar verebilme ihtimali var"
Bu böceğin istilacı bir tür olduğunu aktaran Özgen, "Çabuk yayılıyorlar. Özellikle tohumları emerek çam ağaçlarındaki verim ve kaliteyi düşürüp, yapraklarda deformasyonlar oluşturuyor. Antepfıstığı ve badem ağaçlarına da zarar verebilme ihtimali var. Biz uyarmak zorundayız. Yarın antepfıstığı ve badem ağaçlarında da zarar yaptığıyla ilgili gözlemlerimiz inşallah olmaz. Biz bu çalışmayı Milano Doğa Tarihi Müzesinden Paride Dioli ile beraber yaptık. Kendisi ile 10 yıldır yeni kayıtları ülkemiz faunasına sunduk. Kendisinden çok önemli katkılar alıyoruz. Bu böcek biyoçeşitlilik açısından önemli bir tür. Fakat bu türün öncelikle doğal düşmanlarını saptamak gerek. Bu konuda ülkemizde yapılan bazı çalışmalar var. Kuruyan çam ağaçlarını özellikle ortamdan uzaklaştırılması, o bölgedeki bulaşmanın azalması açısından önemlidir. Kültürel önemlerin, mekaniksel ve biyolojik mücadelenin değerlendirilmesi önemli" diye konuştu.
Kamil Can Kılıç
