KÜLTÜR SANAT - 20 Haziran 2021 Pazar 12:50

Malatya'da depremlere meydan okuyan tarihi camide restorasyon

A
A
A
Malatya'da depremlere meydan okuyan tarihi camide restorasyon

1893 depreminde tamamen yıkılan ve Sultan 2. Abdülhamid döneminde yenilenen, 2020 yılında yaşanan Elazığ depreminde de hasar gören Malatya’daki Yeni Cami’nin restorasyonu devam ediyor. Caminin Kurban Bayramı'nda ibadete açılması planlanıyor.

Malatya’nın sembolü haline gelen ve 100 yılı aşkın süredir ayakta duran Yeni Cami, 24 Ocak 2020 tarihinde Elazığ’ın Sivrice ilçesinde meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremde hasar görmüştü. Malatya Vakıflar Bölge Müdürlüğü de depremde hasar gören caminin restorasyonu için çalışma başlattı. Caminin Kurban Bayramı’nda ibadete açılması, tarihi yapıya uygun şekilde devam eden restorasyonun ise eylül ayında sona ermesi planlanıyor.

Camideki restorasyon çalışmaları hakkında bilgi veren Malatya Vakıflar Bölge Müdürü Kenan Doğan, 2020 yılında yaşanan depremde birçok kültürel yapı ile birlikte Yeni Cami’nin de ağır hasar aldığını, artçı depremlere karşı tekrar hasar görmemesi için hızlı bir şekilde çalışmalara başladıklarını belirtti. Doğan, “Yaşanan depremde birçok kültr varlığımız hasar gördü. Bu yapılardan birisi de Teze Camii. Bunun üzerine biz gerekli tespitleri yaptık. Öncelikle artçı depremlere karşı tekrar hasar görmemesi için acil eylem kapsamında bir ihale yaptık.

Malatya'da depremlere meydan okuyan tarihi camide restorasyon

Kubbe kasnaklarında sargılar yaptık, artçılardan daha fazla hasar görmemesi için. Sonraki yaşamış olduğumuz artçı depremlerde de bunun ne kadar yerinde bir karar olduğunu görmüş olduk. Proje sürecine baktığımızda yapının ehemmiyetli olması, mesela 1965’teki depremde de hasar görmüş yapı. Zaten ilk yapı 1893’te tamamen yıkılmış bir yapıydı. Dolayısıyla nasıl bir eylem yapmamız gerektiği konusunda Aksaray Üniversitesi İnşaat Bölümü hocalarından da yardım aldık. 2020 tarihinde restorasyon sürecini başlatmış olduk” şeklinde konuştu.

Depreme dayanıklılığı arttırmak için özel ürün kullanıldı

Doğan, restorasyon sürecinde yapıların güçlendirilmesi adına yurt dışından özel bir ürün getirdiklerini vurgulayarak, “Restorasyon sürecinde gerekli söküm gibi şeyler yapıldıktan sonra ilk etapta beden duvarlarının güçlendirilmesi gerekliydi. Bu anlamda doğu ve batı da destek payandaları yapıya yapıldı. Bu destek payandalarıyla her taş bir birine kenetlenerek yapıyla ankrajı yapıldı ve yapıyla bir bütün halinde hareket etmesinin sağlanması için bütün taşlar birbirine bağlandı.

Duvarlarda ejeksiyon çalışmaları yapıldı. Üst örtüde kurşunları söktükten sonra tonozlardaki çatlaklıklar biraz daha fazla olduğunun tespitini yaptık. Bunun üzerine yurtdışından özel bir malzeme getirdik ve tonozlar ve küçük kubbeler yurtdışından getirdiğimiz malzemelerle içerden ve dışardan sarılarak güçlendirildi. Yapının bir bütün halinde olması ve dağılmasının önüne geçilmesi için tıpkı araç camlarında uygulanan malzeme gibi. Ana kubbedeki hasar boyutu daha farklıydı.

Malatya'da depremlere meydan okuyan tarihi camide restorasyon

Kubbeyi sökmeden bu hasarın giderilmesinin imkanı yoktu. Bunun üzerine ana kubbeyi söktük. Şuanda çalışmalar içerisinde diğer çalışmaları hemen hemen tamamladık. Ana kubbenin örümüne devam ediyoruz” dedi.

Doğan, bütün imalatların neredeyse tamamlandığını, işçilik aşamalarının kaldığını ve caminin iç kısmını bayrama yetiştirmeye çalıştıklarını belirterek, “Bütün sağlam olan malzemeleri ayırdık, numaralandırdık. Hasar gören taşlar yerine yenilerini yaparak sıfırdan örüyoruz ana kubbeyi. Şu anda çalışmalarda güçlendirme mahiyetinde dediğimiz bütün imalatlar hemen hemen bitti. Şimdi ince işçilik dediğimiz aşamalara geçtik. Burada da duvarlarda sıvaları bitirdik.

Tonozlarda sıvaları içerden bitirdik, dışardan da son aşamasındayız. Bir yandan da boyası yapıldı. Kalem işçilikleri noktasında kalemkarlar girdi. Şu anda da süslemelerin çalışmalarına da başladık. Biz, bayrama yetiştirmek adına bütün ağırlığımızı içeriye verdik. Ama tabii dışardaki tadilatlar daha devam edecektir ve eylül ayı gibi tamamen bütün imalatlar bitmiş olacaktır” diye konuştu.

Malatya'da depremlere meydan okuyan tarihi camide restorasyon

Veysel Korkmaz - Hatice Yetmen
 

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Eskişehir Eskişehir İl Müftülüğünden üniversite öğrencilerine iftar yemeği Eskişehir İl Müftülüğü ve Osmangazi İlahiyat Fakültesi, Ramazan ayının bereketini ve manevi atmosferini üniversite öğrencileriyle paylaşmak için bir araya geldi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Camii’nde düzenlenen iftar programına İl Müftüsü Bekir Gerek ve eşi Hatice Gerek, ESOGÜ İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adnan Adıgüzel, İl Müftü Yardımcıları Aytekin Akçin, Faruk Latifoğlu, İsrafil İğde, Tepebaşı İlçe Müftüsü Gafur Yıldırım, Dekan Yardımcıları Doç. Dr. Fatih Tok ve Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Arı, İl Müftülüğü Gençlik Koordinatörleri, Manevi Danışmanlar ve çok sayıda üniversite öğrencisi katıldı. Programda konuşan İl Müftüsü Bekir Gerek, Ramazan ayının paylaşma ve dayanışma ayı olduğunu ifade ederek, "Her zaman olduğu gibi bu Ramazan ayında da öğrencilerimizin yanındayız. Onların manevi atmosferini paylaşmak ve bu bereketli sofrada bir araya gelmekten büyük mutluluk duyuyoruz." dedi. Gerek, ayrıca programın düzenlenmesinde emeği geçen ESOGÜ İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adnan Adıgüzel’e ve fakülte personeline teşekkür etti. ESOGÜ İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adnan Adıgüzel de yaptığı konuşmada, İl Müftülüğü ile birlikte düzenlenen bu programdan dolayı duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "İl Müftülüğümüze bu anlamlı program için teşekkür ediyoruz. Bu tür programlar öğrencilerimiz için büyük önem taşıyor. Ramazan ayının manevi atmosferini birlikte yaşamak ve paylaşmak bizleri mutlu ediyor." dedi. Program, yapılan duanın ardından İl Müftüsü Bekir Gerek’in öğrencilerle hasbihali ile sona erdi.
Muğla Aras, Şoförler ve Otomobilciler Odalarıyla mutabakat imzaladı CHP Muğla Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Ahmet Aras, Muğla Merkez ve İlçe Şoförler ve Otomobilciler Odaları başkanlarıyla mutabakat imzaladı. Muğla genelinde toplu taşıma hizmeti veren taşıma esnafının sorunlarına yönelik hazırlanan mutabakatın, Aras’ın Büyükşehir Belediye Başkanı olması halinde ilk UKOME toplantısında gündeme alınacağı belirtildi. Mutabakatta, Aras’ın seçim çalışmalarında sık sık dile getirdiği ücretsiz ulaşımda şoför esnafının mağdur edilmemesi, taksi bekleme yerlerinin belirlenmesi, ekonomik sebeplerle taşımacılık faaliyetlerini bırakmak zorunda kalan toplu taşıma esnafının yeniden faaliyetlerine başlaması için desteklenmesi maddeler arasında yer aldı. Mutabakat tutanağını Aras ve Muğla’nın 13 ilçesinin Şoförler Odası başkanları imzaladı. 7 maddeden oluşan mutabakat tutanağında 1- İlimizin nüfusunun her geçen yıl artması ve buna bağlı olarak Yolculuk taleplerinde artması nedeniyle, Özel Toplu Taşıma Aracı (ÖTTA) Dönüşüm Sisteminde 1/2, 1/3, 1/4 oranlarında dönüşen Toplu Taşıma Kooperatiflerinin talepleri doğrultusunda istedikleri oranda dönüşümlerinin revize edilmesi. 2- Büyükşehir Belediyemiz tarafından Özel Toplu Taşıma Araçlarına (ÖTTA) 2024 yılı Nisan ayı sonuna kadar devam edecek olan Ücretsiz Taşıma Desteği ödemesine güncellenerek devam edilmesi. (Meclis gündemine sunulacaktır. 3- İlçelerimizdeki taksi bekleme yerlerinin belirlenmesi. (Alt komisyona sevk edilerek esnaf odaları ile değerlendirilecektir) 4- Muğla il genelinde uygulanan Kademeli Taksimetrenin kaldırılması isteminin odalarla görüşülerek ücret tarifesini yeniden belirlenmesi. 5- İlçeler arası toplu taşıma güzergâhlarının revize edilmesi (Alt Komisyona sevk edilerek esnaf odaları ile değerlendirilecektir) 6- Özel Toplu Taşıma Araçlarının ÖTTA dönüşüm sistemine giriş yaşının 7’den 10 yaşa çıkarılması. 7- Ekonomik ve mücbir sebepler neticesinde taşımacılık faaliyetini bırakmak zorunda kalan Toplu Taşıma(servis, taksi, toplu taşıma) esnafımıza yeniden faaliyetlerine dönebilmeleri için çalışma başlatılması. (Alt Komisyona sevk edilerek esnaf odaları ile değerlendirilecektir)