Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Uğur Günel, Covid-19’un insanlarda fiziksel ve ruhsal etkilerinin bazen de sonradan çıkabildiğini belirtti. Prof. Dr. Günel, korona virüs nedeniyle bulaş korkusu ile insanların hastaneye gitmediği durumlarda riskin büyük olabileceğini belirterek, “Kişilerde ne olursa muhakkak hastaneye gitmek gerekir? Onu bir açıklamak isterim. Başta herhangi bir düşme veya travma sonrasında eğer alt ekstremite dediğimiz bacaklarda, ayakta, dizde veya üst ekstremite dediğimiz kollarda, elde, omuzda ciddi bir ağrı varsa, eğer o bölgelerde harekette anormallik, şişlik veya bir eşyayı kavrayamama, o bölgeye yüklenememe gibi durumlar varsa muhakkak hastaneye başvurmaları gerekir. Yine cilt veya cilt altı dokuda, yumuşak dokuda şişlik, zonklayıcı tarzda ağrı, ödem ve kızarıklık, ağrı nedeniyle hareketsizlik söz konusu ise yine bir ortopedi muayenesi için hastaneye gitmeleri gerekecektir. Bunun yanında hastalarımızda eğer daha önce tanısı konulmuş kanser veya kötü huylu bir oluşum söz konusu ise kontrollerinden mutlaka uzak durmamaları lazım” ifadelerini kullandı.
“Ortopedi kliniklerine başvuran kırık-çıkıklı hastaların maalesef pandemi döneminden sonra arttığı tespit edilmiş”
Yapılan çalışmalar sonucunda pandemi sonrasında kırık ve çıkık şikayetleri ile başvurunun özellikle 60-65 yaş aralığında oldukça arttığına dikkat çeken Prof. Dr. Günel, “Yapılan çalışmalarda pandemi öncesi gelen ve ortopedi kliniklerine başvuran kırık-çıkıklı hastaların maalesef pandemi döneminden sonra arttığı tespit edilmiş. Bunun da sebebi daha çok 65 yaş ve üzeri hastaları içerdiğini ve osteoporoza (kemik erimesi) bağlı olarak bu kırıkların oluştuğunu çalışmada belirtmişler. Tabii ki osteoporoz, yaş ile birlikte kemiklerdeki dayanıklılığın maalesef gittikçe azalması ve en ufak bir travma sonrası kemiğin daha kırılgan hale gelmesi durumunu içermekte. Bu durumda kapalı kalmaları ve dışarı ortamda daha fazla bulunmamaları, güneş ışığından yeteri kadar faydalanmamalarına sebep olmakta. Güneş ışığından da yeteri kadar faydalanamayanlar D vitamini yönünden büyük bir eksiklik hissetmekte. Yine evde devamlı oturan kişilerin beslenme alışkanlıkları değişmekte ve daha çok karbonhidrata ve yağa yöneldikçe beslenme sonucu kilo almaktalar ve bunun ötesinde de proteinden eksik bir diyet ve hareketsizlik sonucu osteoporoz (kemik erimesi) durumu daha da ilerliyor. Bunlara çok dikkat etmek gerekli” şeklinde konuştu.
“Bunların hepsinin bilinçli bir şekilde yapılması gerekli”
Pandemi ile birlikte insanların spor salonları yerine evlerine yürüyüş bandı ve benzeri aletler alarak bilinçsiz bir şekilde spor yapmaya başladıklarına dikkat çeken Prof. Dr. Günel, bu durumun büyük sakatlıklar doğurabileceğinin altını çizerek, “Yürüyüş bantlarının yanında kişiler evlerinde egzersiz için farklı aletler de yay gibi veya bu renkli bantlardan, çeşitli toplardan alarak eklem hareketlerini de kendileri yapmaya çalıştılar. Ancak bunların hepsinin bilinçli bir şekilde yapılması gerekli. Eğer bilinçsiz bir şekilde yapılırsa bu sefer ortopedik açıdan tendon yaralanmaları, eklem yaralanmaları, kapsül ve yumuşak doku yaralanmaları daha ön plana çıkacak. Egzersizlere başlarken daha ilk kademeden yavaş yavaş başlayarak dozlarını belirli bir süreç içerisinde artırmakta fayda var” diye konuştu.
“Covid-19 geçirmiş fertler kalçalarında gittikçe artan ağrı ve hareket kısıtlılığı var ise muhakkak en yakın ortopedi doktoruna gözüksün”
Korona virüs şikayetiyle yatarak tedavi olan ve yoğun bakım tedavisi gören kişilerde sonradan oluşabilecek eklemsel ağrıların çok dikkat edilmesi gereken ağrılar olduğunu kaydeden Günel, “Covid-19 döneminden sonra özellikle kalça eklem ağrıları, ortopedi uzmanlarına fazla miktarda gelmeye başladı. Yapılan gözlemlerde ve tetkikler sonucunda kalça eklemlerinde Covid- 19’a bağlı olabileceği gibi geçirilmiş Covid enfeksiyonu sonucu oluşmuş trombüsler (damar içinde pıhtı) maalesef kemiğin baş kısmındaki dolaşımı engelleyip Avaskuler Nekroz (Osteonekroz) dediğimiz, kalça kemiğinde hızlı bir yıkıma neden olabilmekte. O nedenle Covid-19 geçirmiş kişilerde yoğun bakımlarda stokin fırtınasını engellemek amaçlı kullanılan kortikosteroid ilaçları da aynı sonuca, aynı etkiye sebep olabileceği için biz bu konuda mümkün olduğunca insanların aydınlatılmasını istiyoruz. Covid-19 geçirmiş veya yoğun bakımlarda kortikosteroid tedavisi görmüş fertlerin bir süre sonra eğer kalçalarında gittikçe artan ağrı ve hareket kısıtlılığı var ise muhakkak en yakın bir ortopedi doktoruna gözükmesini öneriyoruz” açıklamasında bulundu.
Utku Şimşek - Bayram Türüdü
