SAĞLIK - 24 Mart 2020 Salı 14:36

Ruh sağlığını koronavirüs salgınından koruma yolları

A
A
A
Ruh sağlığını koronavirüs salgınından koruma yolları

Psikolog Tuğçe Denizgil Evre, koronavirüs salgını ile mücadele edilen şu günlerde, bağışıklık sistemi kadar ruh sağlığını korumak gerektiğine de dikkat çekerek salgın nedeniyle oluşan panik, huzursuzluk ve kaygı durumunu yenebilme yöntemlerini anlattı.

“Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘Uluslararası Kamu Sağlığı Acil Durum’ ilan etmesine neden olan 2019-nCoV Akut Solunum Yolu Hastalığı, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de birtakım önlemler alınmasına neden olmuştur” diyen Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzmanı Psikolog Tuğçe Denizgil Evre, virüsün hızla yayılma olasılığını önlemek adına alınan bu önlemlerin, gerek kamuda gerekse özelde birçok iş yerinin faaliyetlerine bir süreliğine ara vermek, sosyal izolasyon çağrıları ile halkın mümkün olduğunca evlerinde kalmaya özen göstermesini sağlamak yönünde olduğunu söyledi.  Alınmak zorunda kalınan bu önlemlerin toplumdaki panik ve korku havasını arttırdığına değinen Tuğçe Denizgil Evre, ülkemizde Covid-19 test sonucu pozitif olan vakalar yanında, karantina süreci devam eden birçok insanımız da bulunduğunu ifade etti.  

“Bağışıklık sistemimiz gibi ruh sağlığımızı da dengede tutmak son derece önemli”

Halkın virüs hakkında okuduklarından ya da izlediklerinden akılcı sonuçlar çıkarmaya çalışmasına rağmen etkilenmemesinin mümkün olmadığını belirten Tuğçe Denizgil Evre, toplumu olumsuz etkileyen uzun soluklu olaylar karşısında beynin çalışma şekline ilişkin şu açıklamaları yaptı: “İçinde bulunduğumuz durumda var olan tehlikeden kaçınmaya ve yaşamda kalmaya odaklı olan beynimiz bazı hormonlar salgılamaktadır.  Bu hormonların bir nevi bizi hayatta tutmaya çalışan yardımcı işlevleri var diyebiliriz.  Ancak salgın gibi uzun süreli ortamlarda hem bedenin hem de bilişsel işlevlerin olası bir tehdide karşı sürekli tetikte olması, bağışıklık sistemimiz yanında psikolojik sağlığımızı da olumsuz yönde etkileyebilmektedir.  Bu tip dönemlerde ruhsal anlamda denge içinde kalabilmek tıpkı bağışıklık sistemimizde de olduğu gibi son derece önemlidir.”

Panik duygusunu kontrol altında tutmaya yardımcı öneriler

Böylesi bulaş yönü güçlü olan salgın durumlarında “panik” duygusunun hızla yayılma gösterdiğini, insanın doğası gereği bilmediği ve öngöremediği tüm durum ve koşullarda kaygı belirtileri gösterebildiğini ifade ederek, panik duygusunu kontrol altında tutmak, kaygıları yönetebilmek için halka şu tavsiyelerde bulunan Tuğçe Denizgil Evre, “Felaket senaryolarının da sıkça yazıldığı bugünlerde kaygı bozuklukları daha da artış gösterbileceğinden güvenilir olmayan platformlardaki haberlere itibar etmeyin.  Güvenilir kaynaklardan günde bir ya da iki defayı geçmemek şartı ile gündemi takip edebilirsiniz.  Kaygının en önemli fiziksel belirtilerinden biri de nefes darlığıdır.  Bu bağlamda kaygınız çok yoğun ise nefes egzersizleri yaparak kendinizi rahatlatabilir, kalp çarpıntınız var ise kafein tüketiminizi gözden geçirebilirsiniz. Sürekli koronavirüs hakkında konuşmak, videolar izlemek size iyi gelmeyecektir.  Başka şeylere odaklanmak iyi gelecektir.  Örneğin, uzun zamandır okumak isteyip de bir köşeye attığınız kitabınızı okumak, film izlemek, bahçeye çıkıp çiçeklerle ilgilenmek gibi.  Eğer çocuk sahibiyseniz; çocuklarınız ile kendilerinin ve çevresindekilerinin sağlığını korumak için düzenli olarak el yıkamanın önemi anlatılmalı ve onlarla da efektif eğlenceli vakit geçirebilirsiniz” şeklinde konuştu.

“Ev içindeki günlük rutinlerinize mümkün olduğunca devam edin”

Gerekli tüm tedbirleri almak, kişisel hijyene dikkat etmek, gerekmedikçe evden çıkmamak ve kalabalık ortamlarda bulunmamak gibi sorumluluk bilinci yüksek davranışlarla kişilerin ev içindeki günlük rutinlerine mümkün olduğunca devam etmesi gerektiğini hatırlatan Tuğçe Denizgil Evre, bu zor zamanların dayanışma, özveri ve elbirliği ile atlatılarak, aydınlık günlere varılacağına duyduğu inancı dile getirdi.

 

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Aksaray Aksaray’da nefes kesen polis-hırsız kovalamacası kamerada Aksaray’da inşaat malzemesi deposunu soyan hırsızlar ile polis arasındaki kovalamaca film sahnelerini aratmadı. Elektrikli motosikletle kaçan hırsızlar bir süre sonra motosikletin aküsünün bitmesiyle bu kez de yaya olarak kaçmaya başladı. Gecenin sessizliğini siren seslerine bıraktığı kovalamacada hırsız kardeşler yarım saat süren takip sonucu yakalanırken, nefes nefese kalan şüphelilerden biri yere yatırılıp ters kelepçe yapıldığı esnada polis memurlarına “Kalbim var” diyerek yardım istedi. Olay, gece yarısı Tacin Mahallesi’nde bulunan bir inşaat malzemesi deposunda yaşandı. Edinilen bilgiye göre, depodan oksijen bariyerli yerden ısıtma borusu çalan 2 hırsız, çaldıkları boru paketlerini beraberinde getirdikleri 3 tekerlekli elektrikli motosiklete yükledi. Hırsızlık esnasında çevrede bulunan bir vatandaş durumu fark ederek hemen 112 Acil Çağrı Merkezine ihbarında bulundu. İhbar üzerine olay yerine polis ekipleri sevk edildi. Kısa sürede belirtilen adrese intikal eden ekipler 2 şahsı depodan hırsızlık yaparken suçüstü kıstırdı. Polisleri görünce neye uğradıklarını şaşıran 2 hırsız deponun duvarından atlayarak bahçe dışındaki boruları yükledikleri elektrikli motosiklete binerek kaçmaya başladı. Şahısların kaçması üzerine polis ekipleri telsizden anons ederek diğer ekiplere kaçış istikameti hakkında bilgi verdi. Ekiplerin hırsızların peşine düşmesiyle gecenin sessizliği siren sesleriyle yankılandı. Polis ve hırsızlar arasında yaşanan kovalamaca ise film sahnelerini aratmadı. Bir süre elektrikli motosikletle kaçan hırsızlar kaçarken çaldıkları boruları da motosikletin kasasından aşağıya attı. Polis ekiplerinin bölgeyi abluka aldığı kovalamacada motosikletin aküsünün bitmesi üzerine hırsızlar bu kez de motosikleti bırakıp yaya olarak kaçmaya başladı. Taşpazar Mahallesi’nde ara sokaklara ve apartmanların bahçesine girerek izlerini kaybettirmeye çalışan S.Ç. (21) ve U.Ç. (34) isimli 2 kardeş çok geçmeden yakalandı. Yüzüstü yere yatırılarak ters kelepçe yapılan nefes nefese kalan hırsızlardan S.Ç. ekiplerin ters kelepçe taktığı esnada “Kalbim var” diyerek yardım istedi. Yüzüstü yatırılarak kelepçelenen 2 kardeş gözaltına alınarak polis aracına bindirildi. Şahıslar sorgulanmak üzere İl Emniyet Müdürlüğü Asayiş Şubesine götürülürken çaldığı yaklaşık 150 bin TL değerindeki malzemeler sahibine teslim edildi. Olayla ilgili Aksaray Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından tahkikat başlatıldı.
Sakarya Para vermeyen annesini benzin dökerek yakan şahıs tutuklandı Sakarya’nın Akyazı ilçesinde para istediği annesinden ret cevabı aldıktan sonra benzin dökerek kendisini ve annesini ateşe veren şahıs tutuklanarak cezaevine gönderildi. Elleri sargıda adliyeye sevk edilen şahsın, kendisini görüntüleyerek soru yönelten gazeteciye, “Niye çekiyorsun ki bu kadar, ne yaptığımı sen nereden biliyorsun?” ifadeleri de dikkatlerden kaçmadı. Korkunç olay, 18 Nisan Perşembe günü Akyazı ilçesi Erdoğdu Mahallesi’nde meydana geldi. İddiaya göre, geçtiğimiz hafta annesi M.Y.’den (64) geçtiğimiz hafta bir miktar para alan ve tekrar isteyince ret cevabı ile karşılaşan Ö.Y. (42) öfkelendi. Ö.Y., maddi ve ailevi sorunları iddiası ile benzin dökerek annesi ve kendisini yaktı. Durumun haber verilmesi üzerine bölgeye jandarma ve sağlık ekipleri sevk edildi. İlk müdahalesi olay yerinde yapılan talihsiz kadın, ilk olarak Akyazı İlçe Devlet Hastanesi’ne buradan da Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ne kaldırıldı. Vücudunda 2 ve 3’üncü derece yanıklar oluşan ve hayati tehlikesi bulunan M.Y., buradaki müdahalelerinin ardından Kocaeli Şehir Hastanesi Yanık Ünitesi’ne sevk edildi. Elleri sargılı şekilde adliyeye sevk edilen şahıs tutuklandı Her iki elinde de yanıklar oluşan şüpheli Ö.Y. ise olaydan kısa bir süre sonra yakalanarak ilçe jandarma komutanlığına götürüldü. Şahıs, burada tamamlanan işlemlerinin ardından elleri sargılı bir şekilde adliyeye sevk edildi. Ö.Y.’nin kendisini görüntüleyerek soru yönelten gazeteciye, “Niye çekiyorsun ki bu kadar, ne yaptığımı sen nereden biliyorsun?” cevabını vermesi ve ‘Pişman mısınız?’ sorusunu ise yanıtsız bırakması dikkatlerden kaçmadı. Adliyeye sevk edilen Ö.Y., tutuklanarak cezaevine gönderilirken, hastanede tedavi gören M.Y.’nin hayati tehlikesinin devam ettiği öğrenildi.
İstanbul Freni tutmayan otomobil, 14 aracı biçti Ümraniye’de frenlerinin tutmaması sonucu kontrolden çıkan otomobil park halindeki 14 araca çarptı. Olay saat 21.45 sıralarında Ümraniye Armağanevler Mahallesi 23 Nisan Caddesi’nde meydana geldi. Frenleri tutmayan 34 DGK 750 plakalı Fiat marka ticari araç, seyir halindeyken Range Rover marka araca çarptı. Çarpışma sonucu lastiği fırlayan 34 DGK 750 plakalı hızını alamayıp 14 araca çarparak durabildi. Kazada şans eseri ölen yada yaralanan olmazken otomobillerde maddi hasar meydan geldi. Kazayı yapan sürücünün araçtan indikten sonra şok halinde olduğunu gören vatandaşların araması sonucu olay yerine sağlık ve polis ekipleri sevk edildi. Maddi hasar meydana gelen bazı araçlar çekici yardımıyla götürülürken, kaza sonrası cadde polis kontrolünde trafiğe açıldı. Öte yandan kaza sonrası sürücü ifade için karakola götürüldü. Kazayı gören Zafer Karagül, "Bu yol tehlikeli. Yukarıdan gelen araba geldiği zaman bu aşağıdan yukarı araba çıkamıyor. Bu yolu tek yola çevirdikleri zaman veyahut yan yolla açtıkları zaman sıkıntı biraz azalabilir. Birkaç defa çöp kamyonu viraj alamadığı için oraya yuvarlandı. Gene bu dört yol ağzında 3-4 kere kazalar oldu. ’Ne oldu?’ freni tutmayan araba vura vura aşağı indi. Allah’tan büyük bir kazaya engel oldu" dedi. Başka görgü tanığı Serdar Burak Eker, "Doblo sürücüsü var bizim yaşlarımızda 2 tane çocuk, çok hızlı geliyorlar. Yerler de ıslak olduğu için hakimiyetini kaybetmiş. Önde bir panelvan vardı, ona sürttü. Sonra otomobile çarptı. Sonra jeep kurtulayım derken ona ön sağ kafasından çarptı. Sonra park halindeki araçlara çarparak tır dorsesinin orada durdu. Zaten Doblo’nun tekeri orada kaldı, kıvılcımlar falan çıkıyordu. Çocuk büyük ihtimalle şoktan dolayı sarhoş zannedildi, linç ettiler çocuğu. Polis geldi kaldırdı, ifade vermeye götürdüler. Kaldırıma çıkan araçlar oldu baya büyük maddi hasarlı kaza ama can kaybı yok. Ben 20 yaşındayım çocuk da benim yaşlarımda bir şey ama şoktan dolayı konuşamıyordu. Öyle üzüldüm kendisine" ifadelerini kullandı.