Geçen hafta Adana’da kilosu 15 liradan alıcı bulan Kastamonu Taşköprü sarımsağı, şu anda 30 liraya satılıyor. Vatandaşlar, bir haftada altından daha fazla değer kazandırıp yüzde 100 oranında zamlanan sarımsağı alırken bir kere daha düşünüyor. Kiloyla sarımsak alamayan vatandaşlar için pazarcı esnafı deste ile satış yoluna giderek 1 deste sarımsağı 5 liradan satıyor.
Türkiye’nin limon üretiminin yaklaşık yüzde 20’sini karşılayan Adana’da geçen Aralık ayında bahçede 1 buçuk TL’ye satın alınan limon ise, 8 ay boyunca soğuk hava depolarında bekletilerek Ağustos ayında halde 6,5 ile 8 lira arasında satılmaya başladı. Temmuz ayında 20 kiloluk yatak limon kasası 70-80 TL arasında alıcı bulurken, şu anda pazarcılar 20 kiloluk limon kasasını 160 TL’den alıyor. Bir ay içinde yüzde 100 oranında zamlanan limonun fiyatı pazarda 10 liraya satılıyor. Geçen 2 ay boyunca bol bol limon alan vatandaşlar, şimdi ise ancak yarım kilo limon alıp evine götürüyor.
Salatalıkta da durum farklı değil. Geçtiğimiz haftalarda kilosu 50 kuruştan satılan ve para etmediği gerekçesiyle dökülen salatalık, şimdi halde 2,5 liradan, pazarda ise 4 liradan satılıyor.
“Ürünlerin hale girmesi lazım”
Adana Kabzımallar Odası Başkanı Ali Batman, artan sarımsak, limon ve salatalık fiyatları ile ilgili İHA muhabirine açıklamalarda bulundu. Sarımsak fiyatlarının halden 15 liraya çıktığını ama korsan satıcılar yüzünden pazarda yüksek fiyata satıldığını anlatan Batman, “Bizim halde 15 ile 18 lira arasında değişiyor sarımsak fiyatları. Denetim mekanizmasından geçmesi lazım. O pazarcı gelip halden alsa ürünü, vatandaş da 20 ile 22 lira arasında değişen fiyatlarla ürünü alacak. Maalesef ilçe belediyeleri denetim yapmadığından dolayı 30 liraya almak zorunda kalıyorlar. 2-3 aile birleşip halden alışveriş yapsa daha uygun olur. Vatandaşın ucuz sebze ve meyve tüketmesi için o ürünlerin hale girmesi lazım. Mevsim sonuna geldiği için azınlığa düştü ve ondan fiyatlar da arttı” dedi.
“Yatak limon farklı fiyata satılıyor”
Limon fiyatlarının kara depolarda tutulduğu için arttığını kaydeden Batman, “Pozantı civarındaki kara depolarda limon azınlıkta olduğu için yatak limon farklı fiyata satılıyor. Erkenci limon piyasaya çıkmaya başlayınca yatak limonun fiyatı düştü. Halden normalde 10 liraya çıkan limon, şu anda 6,5 ile 8 liradan gidiyor” diye konuştu.
Adana’da narenciyede bu sene sorun olduğunu aktaran Batman, “Bu sene limonda çok kısıtlama var hava şartlarından dolayı. Hem sıcak hava hem de don olaylarından dolayı meyvede eksilme var. Daha da para edeceğini düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.
Salatalık fiyatların da bahseden Adana Kabzımallar Odası Başkanı Ali Batman, “Salatalığın son dönemleri. Bundan 3 gün öncesine kadar 50 ile 60 kuruştu, bugün 1,5 ile 2,5 lira arasında satılıyor. Bunun fiyatı daha da yükselir. Şu anda halde salatalık yok. Bunun da nedeni korsan satışlar” dedi.
“Korsan denetimi yapılmıyor”
Vatandaşların yüksek fiyatlara ürün almasının korsan satışlar yüzünden olduğunu anlatan Batman, “Korsanların denetimi yapılmıyor. Belediyeler korsanların denetimini yapsa, ürünler hale girse, halde arz-talep dengesine göre satış yapılacak ama hale girmediği için yüzde 60 oranında korsanda satılıyor ürünler ve vatandaş fahiş fiyatlara satın alıyor. Ama bütün ürünler hale girip, fatura kontrolü ile belediyeler de kontrol etse bütün ürünler kendiliğinden aşağı inecek” diye konuştu.
Sarımsak satıcısı Hüseyin Çelebi ise, “Hayat pahalı, ondan bu da pahalı. Mazot pahalı, işçilik pahalı ve bunun stoku oluyor. Adam parası varken alıp depoya atıyor, sonra mal yokken piyasaya sürüyor. Fiyatı stokçulardan dolayı pahalı. Vatandaş alıyor ama 200 gram, 250 gram alıyor. Ne yapsın eni sonu mecbur olacak” ifadelerini kullandı.
Umutcan İşledici - Rüşan Anıl Atar
