Burdur'un Bucak ilçesinde Toros Dağlarının yüksek kesimlerinde yetişen yabani orkide bitkisinin yumrularından elde edilen salep, kış aylarının vazgeçilmez içecekleri arasında yer alıyor. Nisan-Haziran ayları arasında yüksek kesimlerde doğal olarak yetişen yumrular, yıkanıp kaynatıldıktan sonra güneşte yaklaşık 6 ay kurutuluyor. Kurutulmuş salep yumruları tüccar tarafından alınarak, taş değirmenlerde öğütülüyor.
Türkiye’nin dört bir tarafına gönderiliyor
Bucak'ta işletme sahibi Yaşar İnal salebin hazırlanmasını tek tek uygulamalı bir şekilde göstererek anlattı. Salep, kaynatılmış inek sütü ve şekerle buluşturulup 1 saat daha kısık ateşte karıştırılarak kaynatılıp içime hazır hale getiriliyor. Tadı ve aromasıyla diğer saleplerden farklı olan, damaklarda tarifsiz bir lezzet bırakan Bucak salebi Türkiye'nin birçok iline internetten sipariş üzerine gönderiliyor. Bucak salebinin yapışkan özelliğinin yoğun olmasından dolayı 1 kilo sütte 7 gram salep tozunun yeterli lezzet ve kıvamı verdiğini aktaran Yaşar İnal, eskiden Bucak salebinin daha çok dondurma üreticilerince bilindiğini, son yıllarda bazı çikolatalarda da kullanıldığını kaydetti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde 10 Ocak 2012 tarihinde Çalışan Gazeteciler Günü'nde konuk ettiği gazetecilere salep ikram ettiğini hatırlatan İnal, "Sayın Cumhurbaşkanımızın 'Bu çarşı pazar değil, hakiki Bucak salebi' demesi üzerine Bucak salebi ününü daha da artırmış oldu. Eskiden sadece dondurmacılara satılırken, günümüzde perakende olarak Türkiye'nin her yerine salep gönderiyoruz" diye konuştu.
“Bucak ve salep vazgeçilmez bir ikili”
Bucak salebi hakkında açıklama yapan Bucak Belediye başkanı Emrullah Ünal, Bucak ve salebin vazgeçilmez bir ikili olduğunu söyledi. Başkan Ünal, "Bucak ve salep iki kelime birbirleriyle özleşmiş hale gelmiş özellikle Cumhurbaşkanımızın 2012 yılında 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü münasebeti ile gazetecilere vermiş olduğu salep nedeniyle bir ün kazandı ve ilçemiz salep ile anılmaya başlandı. O zamandan bari ününe ün katarak devam ediyor. Her sene cumhurbaşkanımıza ve Türkiye millet meclisinde salep ikramında bulunuyoruz. Bu sene pandemi nedeniyle bulunamadık ama genelde bütçe çalışma zamanlarında özellikle kış mevsiminde sıcak bir içecek olduğu münasebetiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde salebimizi ikram ediyoruz. Salep, orkide familyasına ait bir bitkinin köklerinden elde ediliyor. Bucak salebi özelliği de bucak salebinin olma nedeni de gerçek Toros Dağlarında yetişen doğal kendi haline bırakılmış orkide bitkisinin köklerinden elde edilmesi zaten bu bitkide kültür üretimi yok ticaretinin büyük kısmı bucak ilçemizde yapılıyor. Soğuk kış günlerinde vazgeçilmez içecekleri yazında dondurma üretiminde aslında en çok dondurma üretiminde kullanılıyor ama yüzde 10’luk bir kısmı sıcak içecek olan salep de kullanılıyor. Vatandaşlarımız içiyor. Vücut olarak tabi büyük olarak faydaları var. Özellikle kış aylarında grip, nezle gibi hastalıklarda üst solunum yolu enfeksiyonlarda bronşların genişlemesine, göğüs ağrısının özellikle de üstüne ekilen tarçın vücudun bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesi faydası var. Bucak ve salep vazgeçilmez ikili artık" dedi.
“Türkiye’nin salep ihtiyacının yüzde 80’i Bucak’tan”
Salep ticareti yapan Bucaklı iş adamı Aziz Gündüz ise Türkiye’nin salep ihtiyacının yüzde sekseninin Bucak’tan gittiğini ifade etti. Aziz Gündüz, "25 yıldır salep ticareti yapıyoruz. Salep Türkiye'nin her yerinde yetişiyor. Ama bizim bu yörenin salebi tadı, aroması, içi daha farklı oluyor. Diğer yerlerde yetişenlerden farkı, tadı lezzeti ve aroması. Önceden de meşhurdu ama Sayın Cumhurbaşkanımız 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde "Çarşı pazar değil hakiki Bucak salebi" dedikten sonra patlama yaptı. Cumhurbaşkanımız sayesinde talep ve istek daha da fazla arttı. Sağ olun vekillerimiz her sene, Ankara'da İstanbul'da Antalya da olsun fuarlara götürüyorlar. Mecliste ikram ediyoruz her yıl. Ama bu sene pandemiden dolayı yapılmadı. Bu salebin evde yapması biraz zahmetli oluyor. Ama marketlerden alınanlar güzel olmuyor. Bir kilo salep içerisine 7 gram salep yetiyor. Marketlerde belli bir aroma tat vermişler fincanda oluyor. Ama bizimkisi tencerenin içerisinde kıvamı oluyor. Türkiye'nin salep ihtiyacının yüzde yetmiş yüzde 80’i Burdur Bucak'tan gidiyor" diyerek Bucak’ın salep üretiminde önemli olduğunu vurguladı.
Ömer Özdoğan
