EKONOMİ - 29 Ocak 2020 Çarşamba 11:15

Türk şirketlerdeki Ortadoğu sermayesi yüzde 21,8 azaldı

A
A
A
Türk şirketlerdeki Ortadoğu sermayesi yüzde 21,8 azaldı

Türkiye’de 2019 yılında yabancı sermaye ortaklı 12 bin 634 şirket kurulurken Türk şirketlere ortak olmak için en büyük ilgiyi 970 şirketle İranlılar gösterdi. ExpoValley’in incelemesine göre, yeni kurulan şirketlerde Ortadoğu ülkelerinden gelen sermaye tutarı üç yılın ardından ilk kez yüzde 21,8 azalarak 1 milyar doların altına indi.

Yabancı ortaklığıyla 2019 yılında kurulan şirket sayısı bir önceki yıla göre yüzde 5,7 azalırken faaliyete geçen şirketlerdeki toplam yabancı sermaye tutarı yüzde 40,7 artarak 4 milyar 789 milyon 981 TL’ye ulaştı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) verilerini inceleyen ExpoValley’e göre Türkiye’de yabancı ortaklıkla kurulan şirketlerdeki ortalama yabancı sermaye oranı yüzde 83,25 olurken, şirket başına düşen yabancı sermaye oranı ise 379 bin 57 TL oldu. İstanbul, 2 milyar 623 milyon 490 bin 463 TL ile şirket kuruluşunda en çok yabancı sermaye yatırımı alan şehir olurken, Manisa 949 milyon 653 bin 500 TL ile ikinci sırada yer aldı. Manisa’nın bu yükselişinin arkasında Türkiye'de üretim yapmayı planlayan Volkswagen markasının 'Volkswagen Turkey Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ni Manisa merkezli kurması yatıyor.

Ortadoğu ülkelerinden Türkiye’de 4 bin 31 yeni şirket
Ortadoğu ülkeleriyle ticari hacmin geliştirilmesine odaklanan ExpoValley, 2019’da kurulan yabancı sermeye ortaklı şirketler içindeki Ortadoğu ülkelerinin payını inceledi. 2018’e göre sermaye tutarının yüzde 21,8 azalmasına rağmen yaklaşık 930 milyon 993 bin 889 TL TL’lik sermaye ve yeni kurulan 4 bin 31 şirket ile Türkiye’ye en çok yatırım yapan bölge Ortadoğu oldu.

Bölgenin Türkiye’ye ilgisinde, ihracattaki artışın büyük bir paya sahip olduğunu belirten ExpoValley kurucusu Yusuf Yenitürkoğulları, "Türkiye’de 2019 yılında ihracat bir önceki yıla göre yüzde 2 artarak 180 milyar doları aştı. Türkiye’nin Avrupa’dan sonra en fazla ihracat yaptığı bölge olan Ortadoğu’da ise yüzde 8’lik artışla 26 milyar dolarlık hacme ulaşıldı. Özellikle ihracatımızda önemli ülkelerden, Irak’a 7,6 milyar dolar, ikinci İsrail’e 4,3 milyar dolar ve üçüncü Suudi Arabistan’a ise 3,1 milyar dolar ihracat yapıldı. İhracattaki artışlar, üretimin içinde olmak isteyen Ortadoğulu yatırımcıları Türkiye’de yatırım yapmaya itiyor." ifadelerini kullandı.

Yeni kurulan şirket sayısında İran, yatırım miktarında Suriye birinci sırada
2019 yılında Türkiye’de şirket kurarak yatırım yapan Ortadoğulu yatırımcılar arasında Suriyeliler, toplamda 146 milyon 135 bin 950 TL’lik yatırım tutarıyla birinci sırada yer aldı. Kurdukları 970 şirket ile Türkiye’de en çok şirket kuran İranlılar ise 138 milyon 133 bin 525 TL ile ikinci, Mısırlılar 125 milyon 511 bin 290 ile üçüncü oldu. Ortadoğu ülkeleri kaynaklı sermaye ile kurulan şirketler özellikle gayrimenkul, toptan ve perakende ticaret ile imalat sektörlerinde yatırım yaptı.

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
Denizli Köpekçi Nuri Efe Abidesini 13 yaşındaki çocuk yakmış Denizli’nin önemli Milli Mücadele kahramanlarından Köpekçi Nuri Efe anısına, Tavas ilçe girişine 5 yıl önce yaptırılan abidenin 13 yaşındaki bir çocuk tarafından yakıldığı ortaya çıktı. Olayın yanlışlıkla meydana geldiğini ifade eden aile, tadilat masraflarını üstlendi. Aralık 2018’de Tavas Belediyesi tarafından Milli Mücadele kahramanı Köpekçi Nuri Efe’yi temsilen yaptırılan abide il protokolünün katılımıyla açıldı. Tavas ilçesi girişinde bulunan Milli Mücadele kahramanı Köpekçi Nuri Efe Abidesi, geçtiğimiz Çarşamba gece yarısı alevlere teslim oldu. Samanlık Mahallesi’nin kente hakim noktasında bulunan abidenin yangında enkaza dönmesi, ilçede üzüntüye neden oldu. Kundaklanma şüphelisi üzerine durulan yangınla ilgili olarak başlatılan soruşturma kapsamında, bölgedeki tüm güvenlik kamerası kayıtları incelemeye alındı. Polyester ve cam karışımından yapılan abide, yangında büyük zarar görürdü. Olayla ilgili olarak yürütülen soruşturma kapsamında, yangını çıkartmış olabileceği düşünülen 1 kişinin eşkali belirlendi. Şüphelinin yakalanması için çalışmalar devam ederken, heykeli enkaza dönüştüren yangını çıkarttığı belirlenen 13 yaşındaki çocuğun ailesi, yetkilileri bilgilendi. Olayın çocukların oyun oynadığı sırada yanlışlıkla meydana geldiğini savunan aile, heykelin tüm tadilat masraflarını da üstlendi.
İstanbul Dolu modelden ellerinde yok, kısa menzilli, tutulmayan modeli ucuzlattılar Avrupa ve Türkiye’de satışları ciddi oranda düşen elektrikli otomobil üreticisi Tesla, dolu modelden ellerinde olmayınca, kısa menzilli tutulmayan modeli ucuzlattı. Amerikalı üretici, 1 milyon 791 bin 451 TL’den Türkiye’de ön siparişe açtığı Model Y için 50 bin TL kapora ile sipariş almaya başladı. Son günlerde işten çıkarma haberleri ile gündeme gelen Tesla, Çinli rakipleri karşısında farklı satış stratejileri denemeye başladı. Özellikle Avrupa pazarında ilginç fiyat hamleleri ile çıkışlar yapan marka, Türkiye’de de benzer bir fiyat politikasını devreye aldı. Türkiye’de resmi olarak ilk olarak 4 Nisan 2023 tarihinde satışa başlayan Tesla, online siparişe çıktığı ilk hafta 10 bin adetlik satışla dikkatleri üzerine çekmişti. Teslimatlar gerçekleşene kadar satışları askıya aldığını duyuran markaya olan ilgi, 2023 yılı son çeyrekte ciddi oranda azaldı. 2024 ilk çeyrekte peş peşe rekorlar gelen Türkiye otomobil pazarında sadece 375 adet sipariş alabilen Tesla’dan şimdi ilginç bir fiyat hamlesi geldi. Donanım seviyesi düşürülen ve bu sayede yüzde 10’luk ÖTV dilimine giren Model Y, arkadan itişli versiyonla bugünden itibaren 1 milyon 791 bin 451 TL başlangıç etiketiyle ön siparişe sunuldu. 0’dan 100 km hıza 7.5 saniyede ulaşabilen araç bu fiyatla sadece beyaz renk olarak satın alınabiliyor. Eğer siyah renk tercih edilirse 31 bin 200 TL veya kırmızı renk tercih edilirse 92 bin 400TL ekstra fiyat ödemek gerekiyor. 19 inçlik standart jantlar yerine 20 inçlik spor jantlar tercih edildiğinde ise 64 bin 160 TL fark ortaya çıkıyor. Sadece arka çeki demiri ekletmek isteyince fark 38 bin 760 TL oluyor. Sürüş esnasında navigasyon uygulamasına ve oto pilot gibi özelliklere müsaade eden uygulamaların kısıtlı paketi 110 bin TL, ful versiyonu ise 220 bin TL. Fakat bu donanımlarla aracın vergi dilimi değişiyor ve başlangıç fiyatı 2.5 milyon TL’ye çıkıyor. Ekstra sunulan tüm aksesuar ve donanımları ile satın almak isteyince fiyat etiketi 3 milyon 34 bin 634 TL’ye tırmanıyor.
İstanbul Özel sektörün yurt dışı kredi 394 milyon dolar azaldı Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, Şubat ayında 2023 yıl sonuna göre 394 milyon ABD doları azalarak 163,4 milyar ABD doları oldu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2024 yılı Şubat ayı Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu Gelişmeleri verisine göre, Şubat sonu itibarıyla, özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, 2023 yıl sonuna göre 394 milyon ABD doları azalarak 163,4 milyar ABD doları oldu. Vadeye göre incelendiğinde, 2023 yıl sonuna göre, uzun vadeli kredi borcunun 782 milyon ABD doları azalarak 153,9 milyar ABD doları; kısa vadeli kredi borcunun (ticari krediler hariç) ise 389 milyon ABD doları artarak 9,5 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleştiği gözlendi. Borçluya göre dağılıma bakıldığında, uzun vadeli kredi borcuna ilişkin olarak, bir önceki yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmalarının 126 milyon ABD doları arttığı, tahvil ihracı biçimindeki borçlanmalarının ise 1 milyar ABD doları artışla 15,8 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştiği gözlendi. Aynı dönemde, bankacılık dışı finansal kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları 152 milyon ABD doları azalmış, tahvil stoku ise 27 milyon ABD doları azalarak 1,2 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleşti. Söz konusu dönemde, finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmalarının 1,4 milyar ABD doları azaldığı, tahvil stokunun ise 18 milyon ABD doları azalarak 10,1 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştiği gözlendi. Kısa vadeli kredi borcuna ilişkin olarak ise, 2023 yıl sonuna göre bankaların kredi biçimindeki borçlanmaları 16 milyon ABD doları azalışla 4,5 milyar ABD doları; finansal olmayan kuruluşların kredi biçimindeki borçlanmaları ise 313 milyon ABD doları azalışla 1,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşti. Alacaklıya göre dağılım incelendiğinde, uzun vadeli kredi borcuna ilişkin olarak, Şubat sonu itibarıyla tahvil hariç özel alacaklılara olan borç, bir önceki yıl sonuna göre 1,3 milyar ABD doları azalarak 106,1 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Kısa vadeli kredi borcuna ilişkin olarak ise, tahvil hariç özel alacaklılara olan borcun bir önceki yıl sonuna göre 354 milyon ABD doları azalarak 7,5 milyar ABD doları seviyesinde gerçekleştiği gözlendi. Döviz kompozisyonuna bakıldığında, 153,9 milyar ABD doları tutarındaki uzun vadeli kredi borcunun yüzde 58,5’inin ABD doları, yüzde 35,4’ünün Euro, yüzde 2,2’sinin Türk lirası ve yüzde 3,9’unun ise diğer döviz cinslerinden oluştuğu ve 9,5 milyar ABD doları tutarındaki kısa vadeli kredi borcunun ise yüzde 45,3’ünün ABD doları, yüzde 28,0’ının Euro, yüzde 21,8’inin Türk lirası ve yüzde 4,9’unun diğer döviz cinslerinden oluştuğu görüldü. Sektör dağılımı incelendiğinde, Şubat sonu itibarıyla, 153,9 milyar ABD doları tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun yüzde 37,8’ini finansal kuruluşların, yüzde 62,2’sini ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturdu. Aynı dönemde, 9,5 milyar ABD doları tutarındaki kısa vadeli toplam kredi borcunun yüzde 73,1’ini finansal kuruluşların, yüzde 26,9’unu ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturdu. Özel sektörün yurt dışından sağladığı toplam kredi borcu, Şubat sonu itibarıyla kalan vadeye göre incelendiğinde, 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan anapara geri ödemelerinin toplam 49,7 milyar ABD doları tutarında olduğu gözlendi.