Yaklaşık 1,5 aydır Irak’a ihracat kapısının kapanmasının ardından dar boğaza giren yumurta üreticileri, 9 günlük bayram tatiliyle birlikte ellerinde biriken stokları tüketmek adına yumurtanın kolisini 4,5 liraya kadar düşürdü. Tüketimi arttırmak adına Afyonkarahisar’da ikişer kolu halinde satışı yapılan ve iki kolisi 9 liraya satılan yumurta büyük ilgi görüyor.
İki koli yumurta 9 lira
Yumurta üreticisi ve işletme sahibi Cengiz Üstün yumurta fiyatlarında yaşanan ani düşüşün Irak ihracat kapısının kapanmasında kaynaklandığını dile getirdi. Üstün, “Mayıs ayının ilik haftasından bu tarafa Irak ihracat kapısı kapanmış, dolayısıyla fiyatlarda bu güne kadar sürekli düşüş ivmesindeydi. Bu ihracatın kapanmasıyla birlikte üretici nereden baksanız yarı yarıya zarar etmekteydi. Fakat piyasaya baktığımızda bu fiyatların tamamıyla yansımadığını birçok marketlerde diyelim Afyon dışında, hadi Afyon’da bizler hizmet veriyoruz, fiyatı belirliyoruz ama Türkiye genelinde de bu düşen fiyatın tüketiciye, vatandaşımıza yansımadığını gördük. Burada biz Afyonlu hemşehrilerimize hizmet vermek birincisi, ikincisi bu sıkıntıdan da biran önce kurtulmak adına birtakım girişimlerde bulunduk. Şu anda biz 53 gram small yumurtayı 2 kolisini 9 liraya satıyoruz. Duble yumurta dediğimiz 63-72 yumurtayı çiftini 15 liraya satıyoruz. Yani çifti diye satıyoruz ki çok tüketim olsun diye. 53 gram çifti 9 lira, 63-72 gram duble yumurta iki tanesi 15 liraya. Bu direk nihai tüketici fiyatıdır. Tabi ki üreticinin sattığı fiyat çok çok farklı ve bu afaki fiyatlarla da tüketiciye yansıya biliyor. Buna tedbiren gücümüz çapında, imkanlarımız dahilinde Afyon il genelindeki ilçelerimize, pazarlara bu fiyatı yansıtmak üzere 2 gündür hizmete başladık ve devam ettireceğiz bunu” dedi.
“9 günlük tatilde stok fazlası oldu”
9 günlük tatilde de yumurtada stok fazlasının olduğunu ifade eden Üstün, “Bu düşüşün nedeninin birincisi buradaki amaç malum 9 günlük bayram tatiliyle birlikte elimizde olan stoklar, ikincisi de bu fiyatların tüketiciye yansıyıp, tüketimi arttırmak. Bu konuda da başarılı olduk. 2 günde bunun sinyalleri, bunun dönüşleri bize gerçekleşti ve insanlarımızda gayet memnun. Yani bunu fırsatçılığa dönüştüren bir takım işletmelerinde şapkayı ortaya koyup düşünmeleri gerekir” diye konuştu.
“Yumurta ihracatının kesilmesi siyasi gerekçelere dayanıyor”
Şu anda yumurtada keskin bir düşüşle beraber üreticinin büyük bir zarar altında olduğuna dikkat çeken Üstün şu ifadelere yer verdi:
“Bilindiği üzere bu ekonominin ana kuralıdır. Arz ve talep doğrultusunda piyasa fiyatları belirlenir. Biz ihracatın kapanmasıyla birlikte bu elimizdeki üretim fazlalığını içeride tüketmemiz şu anda mümkün değil. Dolayısıyla burada ihracat kapandı diyoruz ama bunun gerekçelerini de ortaya koymak lazım. Şimdi ihracat kapandı, Irak veya Kuzey Irak yönetimi yumurta üretmeye mi başladı? Hayır, üretemez. İran’dan alma durumu var mı? İran kendisine ancak yetiyor. Yumurta gibi diğer gıda maddeleri Türkiye’den gitmesine rağmen yumurta ihracatının kesilmesini siyasi gerekçelere dayandığını düşünüyorum. Devletimizin de dış işleri hariciyeleri aracılığıyla diplomasiyi çalıştırıp bu konuda tedbirler alınması lazım. Aksi taktirde bizim Türkiye şartlarında tüketimimiz bellidir. Belli bir planlama dahilinde üretim planlaması yapılabilir, bu çok zor bir şey değil. Bütün mesele ihracatın diploması yoluyla biran önce açılmasından ibarettir.”
“KDV oranı düşürülmeli”
Tedbir adına KDV’nin düşürülmesi gerektiğini belirten Üstün, “Bunun dışında sektörün geçmişten bugüne gelen en büyük problemi katma değer problemidir. Bugün bizim girdi maliyetlerinin en büyük kalemi yemdir. Bu da yüzde 1 KDV ile girip yüzde 8 çıkış yapıyoruz. Dolayısıyla bunu tolere etme şansımız sıfırdır bizim. Bunu biz birçok defa dillendirdik. Siyasilerle de görüşmemize rağmen, yüzde 1’e düşürülmesine doğru bulmalarına rağmen, uzun zamandır bu yüzde 1’e düşürülmedi. Bana göre sektörün en büyük problemlerinden birisi KDV’nin düşürülmeyişidir. Devletimizin bu işe el atıp, KDV’nin biran önce düşürülmesini tedbir adına zaruri olduğunu düşünüyorum” dedi.
Hayati Kanat
