Elektrik Yangınlarından ve Hasarlarından Korunma Derneği (ELYAK) Yönetim Kurulu Başkanı Evren Yurtaş, son 10 yılda yaşanan yangınlarla ilgili açıklama yaptı. Yangın sebeplerinden sigara ile yarışan elektriğin, son 10 yılda istikrarlı şekilde büyümesini sürdürdüğünü söyleyen Yurttaş, "Sigara sebepli yangınlar yüzde 54 gibi bir orandan yüzde 33 gibi oranlara gerilerken, elektrik kaynaklı yangınlar yüzde 17’lerden yüzde 27’lere gelerek, gerekli tedbirler alınmadığında liderliği ele geçirecek gibi görünüyor" dedi.
Yurttaş gerekli tedbirlerin ne olduğunu ve kim tarafından alındığını bulabilmek için sorunun kaynağını belirlenmesi gerektiğini belirterek, "Sorunun kaynağı yönetmelik tarafında dersek, aslında konuyla ilgili iç tesisleri proje hazırlama yönetmeliği mevcut. Yani bir mühendis projeyi hazırlarken, usul ve esasları belirleyen yönetmeliğe göre elektrik dalgalanmalarını engelleyecek olan aşırı gerilim sönümleyiciyi projeye koyması gerekiyor. O zaman ilk sorumlu ya da kaynak sorumlu 2003 yılından sonra yapılan binalar için proje mühendisleri" şeklinde konuştu.
En son Adana'nın Aladağ ilçesinde yaşanan ve 11 çocuğun hayatını kaybettiği olayın bir daha yaşanmaması için dernek olarak bilinç oluşturmaya çalıştıklarını ama seslerini duyuramadıklarını vurgulayan ELYAK Yönetim Kurulu Başkanı, "Çünkü hangi yönetmelik olursa olsun, bilinç olmadığı sürece, bilinçli denetim mekanizması işlemediği sürece, yabancı hayranlığı ile "Onlar zaten ne gerekiyorsa yapmış, sadece parafudr yeterli" diyen mühendislerimiz olduğu sürece, aşırı gerilim sönümleyici gibi basit tedbirlerle yıldırım ve trafo patlaması dâhil koruma yapıldığını anlamak yerine işi zorlaştıran teknik adamlara bedel ödettirilmediği sürece işimiz çok zor" ifadelerini kullandı.
"Bundan sonraki adımlar kamu ve özel sektör projelerinde"
Dernek olarak, bundan sonraki adımlarının kamu ve özel sektör projelerinde olduğunu söyleyen Yurttaş, "Kendisine herhangi bir sorumluluk yüklenmediğini sanarak, olası bir yangında Aladağ faciasında olduğu gibi 8 ila 12 yıl arasında ceza alan teknik adamlara sorumluluklarını daha sık hatırlatmaya başlayacağız. Peki, proje mühendisi projeye aşırı gerilim sönümleyici koymazsa veya sadece parafudr koyarsa ne olur? Bu sorunun yanıtı maalesef yangın çıkana kadar hiçbir şey olmaz. İlgili elektrik dağıtım şirketi kontrollerini iç tesisleri yönetmeliğine göre yaptığı için ve oradaki ürün kontrol listesinde aşırı gerilim sönümleyici olmadığı için enerji kabulünü yapar ve enerji sisteme verilir. O zaman ikinci sorumlu, yetkisi olduğu halde kontrolü proje hazırlama yönetmeliğine göre yapmadığı için, dolaylı olarak elektrik dağıtım şirketi. Elektrik dağıtım şirketinin sorumluluğu bu kadarla da bitmiyor aslında. 21 Aralık 2012 tarihli 28504 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren elektrik dağıtımı ve perakende satışına yönelik hizmet kalitesi yönetmeliğine göre, kullanıcı hatası olmayan elektrikli ve elektronik cihazların yanmasından da ilgili elektrik dağıtım şirketi tazmini sağlamak üzere sorumlu" dedi.
Aşırı gerilim kaynaklı elektronik kart hasarı 2 milyar dolar
Türkiye'nin aşırı gerilim kaynaklı elektronik kart hasarlarından cari açık olarak ödediği miktarın yıllık 2 milyar dolar gibi korkunç bedel olduğunu belirten Evren Yurtaş, "Bunun elektrik dağıtım şirketleri tarafından ödendiğini hayal ettiğimizde ortada ya elektrik dağıtımı yapacak şirket kalmaz, ya da aşırı gerilim sönümleyici gibi basit bir tedbirle hem vatandaşın can ve mal güvenliğini sağlayan, hem de enerji kalitesini sağlayarak yurtdışına ödediğimiz korkunç elektronik kart bedelleri, içinden geçtiğimiz bu ekonomik dar boğazda cebimizde kalır" şeklinde sözlerini sonlandırdı.
