Isparta’da yaklaşık 12 yıl önce örtü altı domates üretimine başlayan ve bin dönümlük arazide sezonda yaklaşık 10 bin ton domates üreterek dünyaya pazarlayan Deregümü köyü nüfusunun yüzde 60’ı geçimini bu ürünle geçimini sağlıyor. Daha önceleri köydeki gençlerin asgari ücretli işte çalışmak için köyden kente göç ettiğini anlatan Muhtar Ali Toprakçı, şimdilerde bu durumun tersi yönde olduğunu belirterek, “Türkiye’de birçok ilde, köyden kente veriliyor ama bizi Deregümü köyümüzde her geçen gün çoğalıyor ve göç alıyoruz. Gençlerimiz, daha önce başka yerlerde iş ararken, şimdi kendi işlerini yapar konuma geldiler” dedi.
Isparta’da 2 bin 49 nüfuslu Deregüme köyü nüfusunun yüzde 60’lık kesimi tarafından üretilen domates, iç piyasanın yanı sıra birçok ülkeye ihraç ediliyor.
Kentte, yaklaşık 10 yıl önce resmi rakamlara göre bin 697 olan nüfus, köydeki üretim ve ekonomik girdinin artmasıyla birlikte yükseliş kaydediyor. Köyün çalışan kesimi daha önceleri asgari ücretli iş arayarak köyden merkeze göç yaparken, şimdilerde artık üretim yapmak üzere kentten köye dönüş yapıyor.
Toprakçı: “Köyün yüzde 60’ına yakın aileler bu işten geçimlerini sağlıyor”
İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine konuşan Deregümü Köyü Muhtarı Ali Toprakçı, “Köyümüzde yaklaşık 12 yıl önce domates üretimi başladı. Köyümüz, Isparta merkezin en büyük köyü ve 2 bin 49 nüfusa sahip. Başta, çok kişi bu işle iştirak etmiyordu ama şu an köyümüzün yüzde 50’si, hatta yüzde 60’ına yakın aileler bu işten geçimlerini sağlıyorlar. Hepsi bu işe yöneliyorlar. Özellikle, bu işin iyi yönü şu; gençlerimizin daha önce dışarıda ona buna yalvarıp, ‘İşe girebilir miyiz, katar mıyız, katabilir miyiz’ demekten vazgeçip, kendi serasını kurup, işlerine devam ediyorlar. Üretim yapıyorlar” dedi.
Dünyanın domatesi Deregümü’den gidiyor
Isparta’dan, Suudi Arabistan, Romanya, Hollanda, Bulgaristan, İspanya, Moldova, Dubai, Katar ve Kuveyt’e kadar ihracat yapılan köyden iç piyasaya da domates gittiğini anlatan Deregümü Köyü Muhtarı Toprakçı, “Domatesimizin ihracat kısmı da var, Ankara - İzmir - Konya - Kayseri gibi illerimize gönderdiğimiz iç piyasa pazarlamamız da var. İhracat oranı, yüzde 30’luk kısmından oluşuyor. İhracatı genelde yakın Arap ülkelerine yapıyoruz” diye konuştu.
“Türkiye’de birçok ilde köyden kente veriliyor ama biz Deregümü köyümüzde her geçen gün çoğalıyor ve göç alıyoruz”
Yaklaşık 12 yıl önce örtü altı üretim ile başladıkları domates yetiştiriciliğinin kendi köylerine katkı sunmasının yanı sıra çevre köylere de örnek teşkil ettiğini aktaran Muhtar Toprakçı, “Burada, yaklaşık bin dönüme yakın (örtü altı) domates üretim sahamız var. Biz, karanfil üretiminden esinlenerek domatese başladık. Domates üretimini köy olarak biz yaptık. Bizim bunu yapmamız, sadece bizim köyümüze değil, başka köylere de örnek oldu. İslamköy, Yakaören, Kayı gibi çevre köylere de domates üretimi yavaş yavaş yayılmaya başladı. Biz, güzel bir örnek olduğumuzu düşünüyoruz. Çünkü, Türkiye’de birçok ilde, köyden kente veriliyor ama bizi Deregümü köyümüzde her geçen gün çoğalıyor ve göç alıyoruz. Gençlerimiz, daha önce başka yerlerde iş ararken, şimdi kendi işlerini yapar konuma geldiler. Üretmek, işin ayrı bir zevki tabi o yüzden de mutluyuz. Üretime ve milli ekonomiye katkı sunmaktan da çok memnunuz” şeklinde konuştu.
Üretim ve istihdam sağladıkları köyde çalışmaktan memnun olduklarını aktaran Toprakçı, son dönemdeki girdi fiyatlarının artmasının kazancı olumsuz yönde etkilediğini ve bu nedenle umutlarının Eylül ve Ekim aylarında olduğunu aktardı. Toprakçı, “Burada yaklaşık bin tonluk üretim alanında. 10 ton civarında domates üretiyoruz. Üretim yapmak güzel ama geçen yıla göre girdilerimizde biraz fazlalıklar ve pahalılıklar var. Geçen sene 1 liradan aşağı paralarda mal ettiğimiz domatesin maliyeti bu yıl 1.5 liralardan aşağı düşmüyor. Alım fiyatlarının geçen seneden biraz düşük oluşu bizi yaralıyor ama şu an Ağustos ayındayız, bu ay bittikten sonra Eylül ve Ekim’in çok daha iyi geçeceğini düşünüyoruz. Eylül ve Ekim aylarını bekliyoruz” dedi.
Selçuk: “Üreten, kazanan bir köyümüz”
Köydeki üretimin ekonomik girdi ve istihdama katkı sunduğuna dikkat çeken Isparta Ziraat Odası Başkanı Mustahattin Can Selçuk, “Merkeze bağlı Deregümü köyümüz, son 10 - 15 yıldır domates ve karanfille meşhurlaştı. Üreten, kazanan bir köyümüz. Bu bölgenin başkanı olduğumuz için gurur duyuyoruz. Hasatta birçok çalışan oluyor, işsizlere iş imkanı sağlanıyor, milli ekonomiye katkımız oluyor. Bu anlamda Deregümü halkına, tüm çalışanlarına, bu işte ilk temelleri atanlara teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
“Minimum arazideki maksimum tarım üretimini geliştirmek istiyoruz”
Kentte yayla sebzeciliğinin geliştirilmesi gerektiğini kaydeden Başkan Selçuk, “Bu gördüğümüz alanlarda daha önceleri karpuz bahçeleri, üzüm bağları ve güller vardı. Bunlar söküldü, şimdilerde ekonomik anlamda minimum arazide maksimum ürün üretimine döndü. Biz bunu, bu bölgemizde domates ve karanfilde yakaladık. İlimizin başka köy ve kasabalarında da değerlendirip büyütmek istiyoruz. Çünkü, bu bölgede bin metrekarelik alandan yaklaşık 10 ton domates kalkıyor. Bu durum verime ve diğer şartlara göre değişir ama tarımımızı yayla sebzeciliği konusunda, bütün dallarda geliştirmek istiyoruz” ifadelerine yer verdi.
