Üroloji ve Üroonkoloji Uzmanı Prof. Dr. Can Öbek, dünya çapında böbrek kanserine dikkat çekmek için Mart, farkındalık ayı ve ayın 14’ü ise Dünya Böbrek Günü olarak kutlandığını belirterek, gittikçe artan hastalığa dair en güncel bilgileri paylaştı, uyarılarda bulunuyor.
Böbrek kanseri konusunda son yıllarda tıp dünyasında günlük pratik standartları değiştirecek kadar önemli yeni gelişmeler olduğunu kaydeden Prof. Dr. Can Öbek, “Bunların arasında ise en önemlisi, hastalığın ilerlediği ve böbrek dışına çıktığı, yani metastaz yaptığı evre için geçerli. Son iki yılda tamamlanan ve sonuçları yayınlanan uluslararası çalışmalar, metastazı olan böbrek kanserli hastaya yaklaşımı değiştirdi. Önce böbreği ameliyatla çıkartıp sonra ilaç tedavisi vermek yerine artık, istisnai durumlar dışında, tedaviye önce sistemik ilaç tedavisi ile başlanıyor ve alınacak yanıta göre sonrasında cerrahi için tekrar bir değerlendirme yapılıyor. Bu gelişme, tarihi ve önemli bir değişimdir” dedi.
Prof. Dr. Can Öbek, metastazlı hastalar için bir diğer önemli gelişme ise kullanılan ilaç tedavilerinde görüldüğünü dile getirerek, “Birkaç yıldır kullanılan ve son yılların altın standardı kabul edilen ‘akıllı ilaç’ların artık tek başına en iyi tercih olmadığı öğrenildi. Şubat 2019’da ABD’de San Francisco’da yapılan “Amerikan Kanser Derneği Genito-Üriner Kanser Toplantısı”nda iki çok değerli çalışmanın verileri açıklandı ve aynı gün yayınlandı. Buna göre, akıllı ilaç ve bağışıklık sistemi üzerinden etkili olan immünoterapi ilaçlarının birlikte kullanımının, tek başına akıllı ilaçtan çok daha etkili olduğu ve yaşam süresini ciddi olarak uzatabildiği gösterildi. Bu gelişme, ileri evredeki hastalar için son derece ümit verici güzel bir haber olarak değerlendirilmelidir” diye konuştu.
Üç bela: Sigara, obezite, yüksek tansiyon
Prof. Dr. Can Öbek, böbrek kanserinin tüm kanserler içinde yüzde 2-3 oranında görüldüğünü ve son yirmi yılda hastalığın sıklığında artış gözlendiğini belirtti. Prof. Dr. Can Öbek, “Böbrek kanseri tedavi edilmediği takdirde çevre doku ve uzak organlara yayılabiliyor. Bu nedenle erken evrede tanı konması, tedavinin başarılı olması ve iyileşme şansının yükselmesinde de etkili oluyor. Sigara tüketimi, obezite ve yüksek tansiyonun böbrek kanserine yol açtığı saptanmış üç çevresel faktör. Bu faktörlerin dışında bazı böbrek kanseri tipleri ailevi geçişli olabilir.
Hastalık erkelerde kadınlara göre biraz daha sık gözleniyor (oran olarak 1,5 : 1 ). Hastalığın sıklık olarak zirve yaptığı yaş aralığı ise 60-70 arası, fakat daha genç ve daha yaşlılarda da görülüyor. Böbrek kanserleri genellikle evresi ilerlediği dönemlerde bulgu veriyor. İdrarda kanama, bel bölgesinde ağrı ve/veya şişlik bu hastalığın belirtileri olabilir.” diye konuştu.
Erken teşhis önemli!
Günümüzde böbrek kanserlerinin yarısından fazlasının teşhis edilmesi, başka nedenlerle gerçekleştirilen radyolojik görüntülemelerde (US, tomografi veya MR) tesadüfen saptanmasıyla olduğunu ifade eden Prof. Dr. Can Öbek, açıklamasını şöyle sürdürdü;
“Tesadüfen saptanan tümörler genellikle daha erken evrededir ve tedavi edilmesi daha kolaydır. Böbrek kanserleri bazen vücutta sistemik bazı bulgulara da yol açabilir (paraneoplastik sendrom). Yüksek tansiyon, kilo kaybı, ateş, kansızlık veya kan sayımında yükseklik, kan kalsiyum seviyesi yükselmesi bunlardan bazılarıdır.
Diğer taraftan böbrekte saptanan kitlelerin hepsi kanser değildir, fakat günümüzdeki radyolojik görüntüleme yöntemleri ile de genellikle hangisinin iyi huylu, hangisinin kötü huylu olduğunun ayırımını kesin olarak yapabilmek mümkün değildir. Tümör kitlesinin çapı büyüdükçe, kötü huylu olma olasılığının arttığı biliniyor. Çapı dört santimin altında olan kitlelerin iyi huylu olma oranı ise yaklaşık yüzde 30 civarındadır.
Genel anlamda böbrekte kitle varlığında biyopsi standart bir uygulama değildir, fakat kişisel bazda ve özel durumlarda yapılması gerekebilir.
Robotik cerrahi ideal tedavidir
Böbrek kanserinde temel tedavi cerrahidir. Mümkün olan tüm durumlarda kanserli bölgenin çıkartılıp, sağlam böbrek dokusunun korunması esastır ve bu durum hastanın uzun vadede kalp hastalıkları riskini de azaltır. Bu ameliyat günümüzde robot yardımlı ve kapalı yöntemle güvenle gerçekleştiriliyor. Robotik cerrahi sonrası hastanın iyileşme süreci çok daha hızlı ve kolay olup hasta günlük aktivitesine hızla dönebiliyor. Kitlenin büyük olduğu ve sadece kitlenin çıkartılmasının mümkün olamadığı durumlarda, hastalıklı böbreğin tamamı çıkartılıyor. Kişi tek sağlam böbrekle her türlü fonksiyonunu sürdürebilir. Yaşlı ve/veya genel durumu iyi olmayan kişilerde, 4cm altındaki tümörlerde ameliyat yapmadan belirli aralarla hastalığın seyrini izlemek bir seçenek olabilir.”
Prof. Dr. Can Öbek böbrek kanseri konusunda son olarak şu öneride bulundu;
“Sağlıklı bir yaşam tarzını benimseyin! Temiz su tüketin, egzersiz yapın, sağlıklı beslenin, sigara kullanmayın. Kan şekerinizi ve tansiyonunuzu kontrol altında tutun. Düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmeyin. Eğer doğru önlemler alınırsa birçok böbrek hastalığı öngörülebilir, ertelenebilir veya kontrol altına alınabilir.”
