Yeşilay Danışmanlık Merkezi’nin müdürlüğünü yürüten Uzman Psikolog Melike Şimşek, pandemiyle birlikte hem dünya genelinde hem de Türkiye’de davranışsal bağımlılıklar arasında kendine yer bulan sosyal medya, akıllı telefon, oyun ve kumar bağımlılığında çok ciddi artışlar görüldüğünü belirtti.
Yeşilay, dünyanın en kapsamlı rehabilitasyon projesine sahip olan Yeşilay Danışmanlık Merkezleri ile alkol, tütün, madde, internet ve kumar oynama ile ilgili sorunlar yaşayan bağımlı bireylere ve yakınlarına ücretsiz psikolojik ve sosyal destek sağlayarak yeniden hayata kazandırılmasına destek sağlıyor. Alkol, tütün, madde, internet ve kumar oynama gibi bağımlılıklarla olan mücadelesine devam eden Yeşilay, Türkiye genelinde hizmet veren 105 adet Yeşilay Danışmanlık Merkezi’yle çalışmalarına devam ediyor. Aralık 2020’de Zeytinburnu Belediyesi’nin desteği ile YEDAM Şubesi’nin hizmete açıldığını dile getiren Uzman Psikolog Melike Şimşek, “İlk açıldığımızda sadece alkol ve madde bağımlılığı ile mücadele hizmeti veriyorduk. Zamanla; tütün, kumar ve internet bağımlılıklarını da hizmetlerimize ekledik. Şu an beş bağımlılık türünde hem danışanlarımıza hem de ailelerine hizmet veriyoruz” dedi.
“Karşılıklı gizlilik sözleşmesi ile danışan mahremiyeti korunuyor”
Bağımlılıkla mücadele için YEDAM’a başvuran danışanlarla karşılıklı gizlilik sözleşmesi imzaladıklarını söyleyen Şimşek, “Pandemi dönemine denk gelmemize rağmen Zeytinburnu YEDAM’a başvuru oldukça yoğun oldu. Ekibimizin sokak çalışmaları yapması, Zeytinburnu esnafıyla tanışması, merkezimizi tanıtması çekinceleri kırmak için önemli adımlar oluşturdu. Bağımlılık söz konusu olduğunda her merkezde bir çekince mutlaka oluyor. Çünkü insanlar hastalık gibi değil de, utanılması, gizlenilmesi gereken bir şey gibi yaklaştığı için daha çok bunu gizleme yönüne gidiyor. Aileler de aynı şekilde. Ama biz başvuran danışanlarımızın gizliliğini mutlaka koruduğumuzu, bununla ilgili kanunlara da vurgu yaparak muhakkak belirtiyoruz. Hatta ilk görüşmemizde bu gizliliği kayıt altına alan karşılıklı bir sözleşme imzalıyoruz. O güveni verince, karşı tarafın çekincelerini biraz daha anlamaya çalışıp, empati kurunca daha hızlı yol alıyoruz” diye konuştu.
“Pandemi dönemi davranışsal bağımlılıklarda artışa sebep oldu”
Sadece Türkiye’de değil, dünyada da pandemi dönemi ile birlikte teknoloji bağımlılığında artış yaşandığına dikkat çeken Şimşek, “Pandemide ’davranışsal bağımlılıklar’ dediğimiz sosyal medya, akıllı telefon, oyun hatta kumar bağımlılığında çok ciddi bir artış oldu. Hem dünya genelinde bu artışın olduğunu görüyoruz, hem de Türkiye genelindeki YEDAM’lara da baktığımızda böyle bir artış olduğu görülüyor. Pandemi bizim doğru bildiğimiz her şeyi değiştirdi. Alışkanlıklarımızı değiştirdi, yaşam tarzımızı değiştirdi” ifadelerini kullandı.
“Ebeveynler dikkat oyun oynama ve video izleme çocuğunuzda bir bağımlılık haline gelmiş olabilir”
Pandemi dönemi ile birlikte artık derslerini okul ortamından çok çevrimiçi platformlardan alan çocukların ekran karşısında geçirdiği sürenin de uzadığını ifade eden Uzman Psikolog Melike Şimşek, ekran karşısında geçirilen süreden ziyade bu durumun kişilerin hayatındaki işlevselliği ne kadar etkilediğini gözlemlemek gerektiğinin altını çizdi. Şimşek, “Eskiden çocuklar için ekrana maruz kalması gereken maksimum süreler vardı. Hatta belli yaş grupları ekranla hiç tanışmamalıydı. Eğitimin çevrimiçi platformlardan olması bizim bu doğru bildiğimiz durumları da değiştirdi. Dolayısıyla ekrana maruz kalma süresinden çok işlevselliğin çok bozulup bozulmaması ön plana çıktı. Yani elbette süre önemli. Çocuğun bütün gününü ekran karşısında geçirmesi doğru değil. Ama işlevselliği ne kadar bozuluyor. Yani dışarıda arkadaş edinmiyor mu? Yemeğini bilgisayar başında mı yemeye başladı? Çeşitli ruhsal sorunlar, içe kapanma, içe çekilme gibi belirtiler mi gösteriyor? Ailelerin bunu takip etmesi gerekiyor. Süre durumuna çok fazla takılmış durumdayız. İnternet, kumar bağımlılığının da beslendiği bir alan. Özellikle çocuklar söz konusu olduğunda ailelerin biraz daha bu içerikleri takip etmesi, sosyal aktivitelere yönlendirmesi, dışarıda arkadaşlarıyla buluşmaya motive etmesi lazım” açıklamasında bulundu.
“YEDAM’dan ömür boyu ücretsiz danışmanlık hizmeti almak mümkün”
Ailelerin çocukları baskılamadan kontrollü bir serbestlik içerisinde bırakması gerektiğini anlatan Şimşek şunları söyledi: “İnternet bağımlılığıyla ilgili verdiğimiz hizmete 12 yaş üstü bireyler kabul ediliyor. Daha küçük yaşlar için dilerse ebeveynler başvuru yapabiliyor. Teknoloji bağımlılığı beraberinde bazı ruhsal sorunları da getirebiliyor. Özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çok görülüyor. Depresyon ve anksiyete gibi ruhsal sorunlar eşlik edebiliyor. Gerçek hayatta ilişki kurmakta zorlandığı için internette ilişki kurmayı ve sürdürmeyi tercih ediyor. Bunları tespit ettiğimizde de ruhsal destek veriyoruz ya da daha ileri boyuttaysa tıbbi destek için yönlendirmeler yapıyoruz. Ailelerle bireysel görüşmeler yürüttüğümüz gibi merkezlerimizde grup terapiler de yapıyoruz.”
“Zeytinburnu YEDAM Şubesi ve AKDEM iş birliği içerisinde çalışıyor”
Uzman Psikolog Melike Şimşek, Zeytinburnu YEDAM ile Aile Kadın Destekleme Merkezi’nin (AKDEM) ortak çalışmalara imza attığını hatırlatarak, “Zeytinburnu’nda şu an hizmet verdiğimiz bina bize Zeytinburnu Belediyesi tarafından tahsis edildi. Bunun dışında belediyenin çeşitli birimleriyle sürekli iş birliği halindeyiz. Halkla ilişkiler, iletişim ofisi, sosyal hizmet uzmanlarımız AKDEM ile koordineli bir şekilde çalışıyorlar. Sosyal destek anlamında danışanlarımıza Zeytinburnu Belediyesi’nin ilgili birimlerinden sürekli destek talebimiz oluyor. Bu anlamda koordinasyon içerisinde çalıştığımızı söyleyebilirim” şeklinde konuştu.
Zeytinburnu Belediyesi’nden YEDAM’a tam destek
YEDAM’ın Zeytinburnu’nda ileriye dönük projelerinden de bahseden Şimşek; “Zeytinburnu YEDAM’da bir atölye açmayı çok istiyoruz. Atölye, bizim danışanlarımıza verdiğimiz psikolojik destek ve buna ek olarak sosyal desteğin bir uzantısı. Burada da yine Zeytinburnu Belediyesi’nin desteğini bekliyoruz. Bize başından beri destek veren Zeytinburnu Belediye Başkanımız Ömer Arısoy’a çok teşekkür ederiz. Zaman zaman kendisi merkezimizi ziyarete geliyor, bizi yalnız bırakmıyor. Kapımız herkese açık. Vatandaşlarımız dilediği zaman 115 numaralı danışma hattımızı arayarak hem randevu hem de bilgi alabilirler” şeklinde görüş belirtti.
