UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan ve "En iyi korunan 20 kent" arasında bulunan Karabük’ün Safranbolu ilçesiyle özdeşleşen safran bitkisinin soğanı Türkiye’de ilk kez makineyle toplanmaya başlandı.
Gıda, ilaç, kozmetik gibi birçok alanda kullanılan ve kilosu 30 bin liradan satılması dolayısıyla "dünyanın en pahalı baharatı" olarak adlandırılan safran bitkisinin soğanlarının üç yılda bir hasadı yapılıyor.
İnsan gücüyle ekimi yapılan safran soğanı, ekildiği ilk yıldan itibaren 3 yıl ürün veriyor, daha sonra yavru vermesi nedeniyle topraktan sökülen soğanlar, başka alana dikiliyor. Üç yıl sonunda soğanların söküldüğü toprak da bir kaç yıl dinlendiriliyor.
Daha önce bel küreği ve kazmayla insan gücüyle sökülen soğanlar, Safranbolu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından "safranda iş gücünün azaltılması ve verimliliğin artırılması" amacıyla hazırlanarak Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) 2018 Sosyal Kalkınma Mali Destek Programı kapsamında destek gören "Dünya Miras Kentinin Kırmızı Altını Safran" projesi kapsamında artık makineyle sökülüyor.
"İşçilik maliyetimizi düşürdü"
Safran üreticisi İsmail Yılmaz, İhlas Haber Ajansı muhabirine yaptığı açıklamada, safran sokağı hasadına biraz geç başladıklarını söyledi.
Soğan dikilen alanın üç yılda bir değiştirildiğini ifade eden Yılmaz, "Haziran ayında yağmur çok yağdı, birkaç gündür söküm yapıyoruz. Bira hafta daha sürer. Topladığımız soğanları kapalı alanda kurutacağız. Kuruduktan sonra ağustos ayında dikim yapacağız, biraz da soğan talep edenler var, onlara da vereceğiz" dedi.
Söküm yaptıkları toprağı dinlenmeye bırakacaklarını aktaran Yılmaz, şunları kaydetti:
"Bir kaç yıl sonra dikim yapacağız. Makineleşme çok randumanlı çok da iyi oldu. İşimizi kolaylaştırdı, işçilik maliyetimizi düşürdü. Safran 3 yılda bir sökümü yapıldığı için dikili olan alan sertleşiyor. Sertleşince elle sökümü çok zor ama makine gücüyle bu daha basit, daha kolay oluyor. Makine söküyor arkadan da ekip sökülen soğanları topluyor. Daha önce bel küreği ya da kazmayla tek tek sökülüyordu."
Yurt dışında buna benzer bir çalışma gördüğünü ancak onun manuel bir makine olduğunu anlatan Yılmaz, "İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile BAKKA tarafından hazırlanan proje kapsamında safran dikim, söküm ve sellektör makinesi kazandırdılar bölgemize. Bizde bunları kullanıyoruz. Makineyle biz yapıyoruz. Söküm makinesi hiç görmedim ama dikim makinesi vardı, manueldi böyle otomatik değildi" diye konuştu.
Safran bitkisinin kilosu 30 bin liradan satılırken, safran soğanın kilosu da piyasada 120 liraya satılıyor.
