22-23 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirilen ve 2 gün süren, 35’i bölüm başkanı olmak üzere yaklaşık 50 öğretim üyesinin katıldığı Türkiye Felsefe Bölüm Başkanları Çalıştayı’nda, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretimde felsefe eğitimine dair bir rapor oluşturuldu. Rapor sonuçları YÖK ve Milli Eğitim Bakanlığı ile paylaşıldı.
Bundan sonraki yıllarda farklı şehirlerde devam edecek olan çalıştay raporunun en çok dikkat çeken kararı, Unesco’nun 2007 yılında tüm dünyada başlattığı ‘Çocuklar İçin Felsefe’ etkinlikleri kapsamında yürütülecek olan çalışmalar oldu. Buna göre, felsefe lisans eğitiminde çocuklar için felsefeye dair en az bir dersin konulmasına ve TRT ile bağ kurularak, felsefi içerikli çizgi filmlerin yapılmasına yönelik faaliyetlerde bulunulmasına karar verildi. Ayrıca, belediyeler, STK’lar ve halk eğitim kurumlarında, 15 yaş altı çocuklar için felsefe kursları açılmasına ve bu kurslardaki eğitimlerin felsefe bölümü mezunları tarafından verilmesine dair tavsiyelerde de bulunuldu.
“Düşünme eğitimi ve değerler eğitimi dersleri zorunlu olmalı”
Çalıştaya ev sahipliği yapan ERÜ Felsefe Bölümü Başkanı Arslan Topakkaya, raporda alınan diğer tavsiye kararlarına dair şu bilgileri verdi:
“Şu anda Milli Eğitim Bakanlığının 7 ve 8’inci sınıflarında düşünme eğitimi, değerler eğitimi, insan hakları ve demokrasi, hukuk ve adalet dersleri var. Bu dersler seçmeli ve ne yazık ki bu dersleri felsefe bölümü mezunları vermemekte. Halbuki bunlar çok ciddi dersler, çalıştayda bu derslerin felsefe bölüm mezunları tarafından verilmesini ve en azından düşünme eğitimi ve değerler eğitimi derslerinin seçmeli halden zorunlu hale getirilmesini teklif ettik.”
“Ortaöğretimdeki sosyoloji, mantık ve psikoloji dersleri açılmalı”
“Ortaöğretimdeki 2 saatlik felsefe dersleri 4 saate çıkarıldı, bu çok önemli bir gelişme. Ama sosyoloji, psikoloji ve mantık dersleri seçmeli ve bu dersler maalesef birçok okulda açılmıyor. Bunların bir an önce açılmasını, eğer hiçbiri olamıyorsa da en azından doğru düşünme sanatı olarak mantık dersinin açılmasını istiyoruz.”
“Sistematik felsefe ve felsefe tarihi derslerinin yerleri değişmeli”
“4 saate çıkarılmasından dolayı 10 ve 11’inci sınıflarda felsefe dersi var ama 10’uncu sınıflarda ‘sistematik felsefe’ye, 11’inci sınıflarda da ‘felsefe tarihi’ dersine yer verilmiş. Halbuki bunun tam tersi olması gerekiyor. Öğrencinin ilk önce genel olarak felsefe tarihi bilgisini aldıktan sonra sistematik felsefeye geçmesi gerekir.”
“Ders kitapları felsefe bölümü öğretim üyeleri tarafından hazırlanmalı”
“Lise ders kitapları editörünün her halükarda felsefe bölümünde uzmanlaşmış bir öğretim üyesi olması gerekiyor ve mümkünse yazarların da öğretmenlerin görüşleri alınmak suretiyle felsefe öğretim üyeleri tarafından olması gerekiyor. Diğer bir tavsiyemiz de TYT ve YKS’de felsefe ve mantık sorularının sayısının artırılması ve bu sorunların bütün alanlar için geçerli olması.”
“Felsefe dersleri sadece felsefe bölümleri mezunları tarafından verilmeli”
“Felsefe bölümü mezunlarının ciddi anlamda istihdam sorunu var. Bunun en başında da sosyoloji mezunlarının felsefe öğretmeni olmaları ama tam tersi biçimde felsefe mezunlarının sosyoloji mezunlarına tanınan haklardan yararlanamaması geliyor. Sosyoloji bölümü mezunları 16 kredi felsefe dersi alarak felsefe öğretmeni olabiliyor ama felsefe mezunları 16 ya da 20 kredi felsefe dersi alarak sosyoloji bölümü mezunlarının yaptığı hiçbir işi yapamıyor. Bu haksızlığın acilen giderilmesi gerekiyor.”
“Türkiye’de felsefi danışmanlık yaygınlaştırılmalı”
“Aynı rehberlik ve psikolojik danışmanlık gibi, felsefe bölümü mezunlarının felsefi danışmanlık ve rehberlik yapabilmesine de imkan tanınmasını istiyoruz. Ki 90’lı yıllardan bu yana Batı’da felsefe mezunlarının aynen rehberlik ve psikolojik danışmanlık gibi muayenehaneleri ve klinikleri vardır, hasta kabulleri yaparlar.”
“Açıköğretim felsefe ve sosyoloji mezunlarının öğretmen olmalarına müsaade edilmemeli”
“Açıköğretim felsefe ve sosyoloji mezunlarının asla ve asla öğretmen olmalarına müsaade edilmemelidir. Doğası gereği bunlar örgün öğretim olmadığından dolayı formasyon olarak çok zayıf durumdadırlar. Bunlar 6-7 bin kontenjanı olan bölümler. Onlara bu hak verildiği zaman bu sefer örgün öğretimde eğitim alan felsefe mezunlarının iş imkanları ellerinden alınıyor. Bunun muhakkak surette engellenmesi gerekir.”
Raporda ayrıca, üniversitelerdeki tüm bölümlerin birinci sınıflarında ‘felsefeye giriş’ ve ‘etik’ dersine yer verilmesi ve felsefe lisans puan türünün eşit ağırlıktan çıkarılarak, sözel puana geçirilmesini tavsiye ettiklerini belirten Topakkaya, rapor sonuçlarının YÖK ve Milli Eğitim Bakanlığına resmi yollardan ulaştırıldığını, önümüzdeki günlerde de yüz yüze yapılacak görüşmeler neticesinde gerekli çalışmaların başlatılacağını sözlerine ekledi.
