MERSİN (İHA) – Mersin’de, Akdeniz Roman Dernekleri Federasyonu ve Hollanda Büyükelçiliği işbirliğinde Uluslararası Roman Medya Ağı Sempozyumu düzenlendi. Sempozyumda, Romanların kendilerini daha iyi anlatabilmek ve daha görünür kılmak için ülkeler arası bir Roman haber ağı kurulmasının altyapısı oluşturulacak.
Dünya genelinde birçok farklı ülkede yaşayan Roman halkları, ana akım medyanın yaptığı haberlerin oluşturduğu algıya yıkmak için son yıllarda harekete geçti. Kendilerini anlatabilmek ve görünür olmak için mücadele eden dünya Romanları, Türkiye de dahil birçok ülkede kendi radyolarını, televizyonlarını ve gazetelerini kurdu. Romanların şimdiki adımı ise ülkeler arasında bir haber ağı oluşturmak. Bu çerçevede, Mersin’de Akdeniz Roman dernekleri Federasyonu tarafından son birkaç yıldır yoğun bir çalışma yürütülüyor. Çalışmalar kapsamında, Türkiye, Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, Ukrayna ve Kosova’nın yer aldığı ülkeler arası bir Roman haber ağı kurulacak. Romanların kendilerini anlatabildikleri böyle bir haber ağı dünya çapında ilk olacak. Roman haber ağının altyapısı da Mersin’de düzenlenen sempozyumda oluşturulacak.
Uluslararası Roman Medya Ağı Sempozyumu, Akdeniz Roman Dernekleri Federasyonu Başkanı Ali Daylam’ın ev sahipliğinde bir otelde gerçekleştirildi. Romanların Sesinin Roman Topluluk Radyosu Aracılığıyla Güçlendirilmesi Projesi kapsamında ‘Güçlü Roman Sesi’ sloganıyla düzenlenen ve iki gün sürecek olan sempozyumun açılışına, Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer, Hırvatistan Bağımsız Milletvekili Veljko Kajtazi, Hollandalı Roman Gazeteci Orhan Galjus, CHP Mersin Milletvekili Alpay Antmen, Mersin Barosu Başkanı Bilgin Yeşilboğaz ile Roman vatandaşlar katıldı.
“Hem Avrupa’da hem Balkanlar’da hem de Türkiye’de çok ciddi bir Roman medya ağı oluşturuyoruz”
Hollanda Büyükelçiliğinin katkılarıyla gerçekleştirilen sempozyumun açış konuşmasını yapan Federasyon Başkanı Ali Daylam, sempozyumu Roman medya ağının kurulması için düzenlediklerini söyledi. Romanların, Hindistan’dan çıkışlarından bu yana bin yıldır farklı ülkelerde yaşamaya çalıştıklarını vurgulayan Daylam, dünya Romanlarında Türkiye’nin çok önemli bir yeri olduğunu belirtti. Romanların, medyada daha çok göbek atan kadın figürü ile yer aldığına dikkat çeken Daylam, “Bunlar bizi üzüyor. Bizim isteğimiz; sorunlarımızın, taleplerimizin anlatılması. 1965’ten bu yana Avrupa’nın birçok ülkesinde Roman televizyonları, radyoları bulunmakta. Örneğin şu anda Kosova’daki Roman televizyonu devlet destekli yayın yapmakta. Bunlar çok değerli. Biz de 2-3 yıldır Roman gazetesi ve radyosu ile bir ağ oluşturma gayretindeyiz. Hollanda Büyükelçiliği’nin büyük katkıları ile hem Avrupa’da hem Balkanlar’da hem de Türkiye’de çok ciddi bir Roman medya ağı oluşturuyoruz. Tüm dünyada varılan iyi çalışmaları ve kötü örnekleri bu ağ sayesinde her yere iletilmek, anlatabilmek imkanına sahip olacağız” dedi.
“Roman meselesi, insani, vicdani, ahlaki bir mesele”
“Roman meselesi, insani, vicdani, ahlaki bir mesele” diyen Daylam, şöyle devam etti: “Bugün Mersin’de Romanların işsizlik oranı hala yüzde 97,5 ve eğitimden ilkokulda kopanların oranı yüzde 36 ise anaokuluna giden tek bir Roman öğrenci bile yoksa, evi olmayan Roman oranı yüzde 67 ise bir sorun vardır. Biz de bunun için çok ciddi bir çaba sarf ediyoruz. Ancak bunların çözümü için ulusal bir politika oluşması gerekiyor ama 2009’dan bugüne kadar merkezi hükümetin Romanlarla ilgili yaptığı çalışmalarının sonucuna baktığımızda, veriler bize elde sıfır olduğunu gösteriyor. Diğer partilerin de bu meseleye müdahil olması gerekiyor ki, bu manada ana muhalefet partisi CHP’nin de Romanlarla ilgili geçen yıl çıkardığı Roman Strateji Eylem Planı çok önemli. Özellikle Roman kültürü bilinmiyor. Romanlar ile ilgili yaptığımız saha çalışmasında; ötekileştiren, ayrıştıran zihniyetin hala var olduğunu gördük. İnsani politikaların üretilmesi bu anlamda çok önemli.”
“Hırvatistan, Roman strateji planları olan bir ülke”
Ülkesinde Romanlarla ilgili birçok çalışma yürüten Hırvatistan Bağımsız Milletvekili Veljko Kajtazi de Hırvatistan’da 38 bin ile 45 bin arasında Roman yaşadığını, Balkan Romanları ve Türkiye Romanları arasında çok büyük bir işbirliği olduğunu söyledi. Hırvatistan’da 22 azınlık grup bulunduğunu, Romanların durumunun diğerlerine göre daha iyi olduğunu kaydeden Kajtazi, aralarında Türk topluluğunun da olduğu 12 azınlığı kendisinin temsil ettiği bilgisini verdi. Hırvatistan’da üst düzey bir enstitünün azınlıklarla ilgili çalışmalar yaptığını ve yıllık maddi destekte bulunduğunu belirten Kajtazi, ülkede Roman belediye başkanları, milletvekilleri ve STK’lar bulunduğunu, Romanlar için çalıştıklarını söyledi. Kajtazi, “Hırvatistan, Roman strateji planları olan bir ülke. Hırvatistan parlamentosu Romanlarla ilgili direk bir aksiyonel plan kurmuş durumda, Romanların entegrasyonu ile ilgili paraların nerede nasıl harcanacağı planlı. Romanlar objektif değil sübjektif olarak görünüyor ve eğitimden barınmaya her alanda onlar için çalışmalar var” diye konuştu.
“Roman medyası, Romanlar için yeni bir fırsat sunuyor”
Birçok ülkede ve Mersin’de Roman radyolarının kurulmasına öncülük eden Hollandalı Roman Gazeteci Orhan Galjus ise “Medyadan konuştuğumuzda aslında kişilik ve kimlikten de konuşmuş oluyoruz” diyerek, Roman medyasının Romanlar için yeni bir fırsat, iletişimleri sağlamaları için bir şans sunduğunun altını çizdi.
“Romanların, birçok sorunu bir arada yaşadığını görüyoruz. Bunları yok sayamayız”
Daha sonra kürsüye gelen Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Seçer, Mersin’in renklerden oluşan bir coğrafya olduğunu, etnik kökeni, dini, dili ne olursa olsun herkesin Türkiye Cumhuriyeti’nin asli unsurları olduğunu söyledi. Bu topraklar üzerinde yaşayan hangi topluluk olursa olsun siyasiler tarafından ayrımcılığa tabi tutulamayacağını belirten Seçer, bunun aksinin anayasal bir suç olduğunu vurguladı. Türkiye’de yaşayan toplulukların kendilerine ait bazı sorunları olabildiğine işaret eden Seçer, “Romanların da birçok sorunu bir arada yaşadığını, önemli sıkıntıları olduğunu görüyoruz. Bunları yok sayamayız, görmezlikten gelemeyiz. Keşke yasalar hayatın her alanında uygulanabilseydi. Yapılan düzenlemeler kanunlarda, çalışmalar, eylem planları kağıt üstünde kalmamalı, bazı çözümler pratikte uygulanabilmeli. Asıl olan budur. Göreve gelmiş yeni bir belediye başkanı olarak Roman halkının benden de beklentisi bu ve son derecede haklı bir taleptir. Vahap Seçer’e de yakışan, bütün bir hemşehri topluluğunu, bunların içerisinde Romanlar da var somut çözümlere kavuşturacak eylemleri hayata geçirebilmek" ifadelerini kullandı.
“Roman kardeşlerimizin derdine çare olacağız“
Şu anda Mersin’in 5 yıllık Stratejik Eylem Planı’nı hazırlamaya başladıklarını dile getiren Seçer, hayal ürünü değil, uygulanabilir bir eylemler bütününü hazırlamak için çalışma yürüttüklerini söyledi. Romanların da Stratejik Plan çerçevesinde gündemlerinde olduğunu kaydeden Seçer, “Elbette yerel yönetimler olarak, Romanlara özellikle kültürlerini yaşamada, eğitimde, sağlıkta ve birçok başka alanda katkılarımız olacak. Ancak Roman kardeşlerimden istediğim bazı konular var. Biri, kendilerini bu ülkenin üvey evladı olarak görmesinler. Bu, çok tehlikeli bir düşünce. Kendilerini bu ülkenin asli unsuru, öz evladı olarak görmeleri gerekiyor. Bu, psikolojik bir durum. Bu psikolojik eşik aşılırsa çözümlere çok daha seri ulaşabiliriz. Bizim belediye olarak Romanlarla işbirliği içerisinde ama samimi bir zihniyetle ve anlayışlı olabilirsek, ben belediye başkanı olarak bu topluluğa önemli faydalar sağlayabilirim. Onlar da bu samimi ilişkilerden hakları olan yerel yönetimlerden faydalanma imkanını bulurlar. Geçmişte bazı siyasi grupların yaptıkları çalışmaların o kitapçıklarda kalmamasını umut ediyorum. Bize düşen, CHP’nin eylem planını önce yerel yönetimlerde uygulamaya koymak. Yerel yönetimler olarak Roman kardeşlerimizin derdine çare olacağız” dedi.
