Türkiye’nin ilk nükleer enerji santrali Akkuyu Nükleer Güç Santrali’ni (NGS) kuran Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu ROSATOM’un yakıt şirketi TVEL JSC ile Çin Ulusal Nükleer Şirketi’nin (CNNC) bir parçası olan CNLY, şu an yapım aşamasında olan hızlı nötron reaktörü CFR-600 için nükleer yakıt tedarikine ilişkin bir anlaşma imzaladı. Anlaşma, ilk nükleer yakıt dolumuna ek olarak reaktörün faaliyet gösterdiği ilk 7 yıl boyunca yeniden yakıt ikmal tedarikini de kapsıyor.
CFR-600 yakıt demetleri üretim çizgisi, TVEL’in, Moskova’nın Elektrostal bölgesinde yer alan üretim tesisi Machine Üretim Tesisi’nde planlandı. Çin tarafı, Rusya hızlı nötron reaktörleri için nükleer yakıt üretimine ilişkin yaklaşık 40 yıllık denetimini de göz önünde bulundurarak ROSATOM’dan CFR-600 yakıt demetleri üretimine ilişkin talepte bulundu.
TVEL JSC’nin Başkanı Natalia Nikipelova, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “ROSATOM’un çekirdek birimlerinden biri olan TVEL, Çinli ortakları ile hızlı nötron reaktörler ve nükleer yakıt çevrimini kapatma alanında tüm üyelerini kapsayan işbirliğini üstlendi. Ticari hızlı nötron reaktörler için uranyuma dayalı yakıt üretimindeki uzun yıllara dayanan deneyimimize ek olarak 2018’de ROSATOM, BN-800 reaktörü için uranyum ve plütonyum MOX yakıtı seri üretimine başladı. Çin portfolyomuz, Çin Deneysel Hızlı Reaktörü (CEFR) için halihazırda mevcut olan yakıt ikmalleri ile uranyuma dayalı yakıt ikmaline ilişkin sözleşmeyi kapsamaktadır” dedi.
RUSATOM Overseas şirketi, Rusya Federasyonu ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki nükleer endüstri işbirliğine ilişkin tüm anlaşma paketleri müzakerelerini koordine edene RUSATOM Overseas şirketinin başkanı Evgeny Pakermanov da şunları söyledi:
“Bu projenin tanıtım örneği olduğunu düşünürsek Rus mühendisler, Çin tasarımını temel alan yeni tip bir nükleer yakıt ortaya çıkaracaklar. Bu bağlamda takımımız, projede yer alan tüm özellikleri göz önünde bulundurarak sözleşmenin tamamını baştan yeniden tasarlamak zorunda kaldı. Çinli ortaklarla müzakereler, 2018 yılı Haziran ayından itibaren devam ediyor. ROSATOM birleşik takımının yüksek seviyedeki profesyonelliği ve Çinli ortakların olumlu yaklaşımı sayesinde sözleşmeye, rekor kıracak bir süre içerisinde mutabık kalındı.”
CFR-600 yakıt sözleşmesi, Rusya Federasyonu Hükümeti ve Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki Çin’de hızlı reaktör örneğinin ortak inşası ve faaliyetine ilişkin anlaşmanın bir parçası olarak imzalandı. Sözleşme, 10 yıllık ikili nükleer endüstri işbirliğine ilişkin geniş ölçekli programın yalnızca bir parçasını oluşturuyor. Anlaşma, özellikle Çin-Tianwan NGS ve Xudabao NGS içerisinde yer alan iki bölgedeki VVER-1200 reaktörleri ile Rus tasarımı (3+ nesil) yenilikçi enerji ünitesi inşasını da kapsıyor. Söz konusu projelere ilişkin hükümetler arası belgeler ve çerçeve sözleşmelerden oluşan paket, 8 Haziran 2018 tarihinde Rusya Başkanı Vladimir Putin’in Pekin’i ziyaret edip Çin Başkanı Xi Jinping ile görüştüğü sırada imzalandı.
