Fatsa İlçe Toplum Sağlığı Merkezi Müdürü Dr. Işıl Aralan, karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı vatandaşların dikkat etmeleri konusunda uyarılarda bulundu.
Fatsa İlçe Toplum Sağlığı Merkezi Müdürü Dr. Işıl Aralan yaptığı açıklamada, “Güneybatıdan esen bir rüzgâr olan ‘lodos’ nedeniyle her yıl onlarca kişi özellikle sobadan sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlenmektedir. Kış aylarında, özellikle alçak basınçlı havalarda bilgisizlik, tedbirsizlik ve ihmal yüzünden soba, şofben, baca zehirlenmesi vakaları ile sıklıkla karşılaşmaktayız. Zehirlenmeye sebep olan karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engellemek suretiyle zehirlenme ve ölüme neden olur. Karbonmonoksit gazı ısıtma ve ısınma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ve iyi havalandırılmayan ortamlarda, açık ocaklar, bacası iyi çekmeyen soba, şofben ve bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir” dedi.
Karbonmonoksitten kaynaklanan zehirlenmeye karşı alınacak tedbirler ve dikkat edilmesi gereken hususları belirten Aralan, “Vatandaşlarımızca özellikle kış aylarında internet ve televizyon gibi kitle iletişim araçları vasıtası ile düzenli olarak hava raporu izlenmeli ve özellikle lodosun beklendiği günlerde daha dikkatli olunmalıdır. Kreş, okul, halk eğitim merkezleri, gibi insanların toplu halde bulundukları yerlerde bu yerlerin idarecileri ve sorumluları, karbonmonoksit zehirlenmesine karşı dikkatli olmalı ve gerekli tedbirleri almalıdır. Muhtemel bir zehirlenme durumunda kişi yada kişiler olay mahallinden uzaklaştırılmalı, temiz havaya çıkarılmalı ve hemen acil sağlık hizmeti talebinde bulunulmalı, ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmeli ve hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması sağlanmalıdır. Karbonmonoksit zehirlenmesinin mutlaka hastanede tedavi edilmesi gerekir. Herhangi bir zehirlenme durumunda Sağlık Bakanlığının 24 saat kesintisiz hizmet veren ve ücretsiz aranabilen ‘114 Zehir Danışma Merkezi’ aranarak zehirlenmelerde yapılacak ilk yardım hakkında bilgi alınabilecektir” diye konuştu.
Karbonmonoksit zehirlenmesine karşı soba ve bacalarla ilgili olarak uyulması gereken kuralları belirten Aralan, “Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli, kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı, aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli, sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı, iyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı, özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda zehirlenme olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli, soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı, sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı, bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli, dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından bir metre daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı, binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir” şeklinde konuştu.
Lodos süresince dikkat edilecek hususlar ile ilgilide açıklamada bulunan Aralan, “Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır. Yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir. Bina yanlarında veya çatı saçak altlarında yürümemeye veya durmamaya özen gösterilmelidir. Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bu gibi durumları 186 no’lu telefondan elektrik arıza servisine bildirilmelidir. Çökme veya yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 110 no’lu telefondan itfaiye servisi aranmalıdır. Ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında derhal 112 no’lu telefondan acil yardım servisi aranmalıdır. Doğalgaz şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no’lu telefondan Doğalgaz arıza servisi aranmalıdır. Herkese sağlıklı günler dilerim” ifadelerini kullandı.
