SAĞLIK - 13 Temmuz 2020 Pazartesi 12:23

Dr. Dikmen: “Viral hepatitler toplum sağlığını tehdit ediyor”

A
A
A
Dr. Dikmen: “Viral hepatitler toplum sağlığını tehdit ediyor”

Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr.

Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Nurullah Dikmen, “Karaciğerde meydana gelen iltihabi reaksiyon olarak tanımlanan hepatit gerekli önlemler alınmadığında ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Bu hastalığın özellikle de virüs kaynaklı hepatit B ve hepatit C türlerindeki kronikleşme riski toplum sağlığı açısından büyük önem taşıyor” dedi.


Her yıl 1 milyon kişinin yaşamını yitirmesine neden olan hepatit kan, cinsel ilişki ve vücut sıvıları ile bulaşıyor. Medicana Samsun Hastanesi Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Nurullah Dikmen hepatit türleri, bulaşma yolları ve korunma yöntemleri konusunda bilgi verdi. Hepatit tipleri arasında özellikle hepatit B ve C virüslerine bağlı hepatitin kronikleşme riskinin olduğunu ve toplum sağlığını tehdit ettiğini söyleyen Uzman Dr. Nurullah Dikmen, “Kronik hepatit dünya genelinde hem maddi hem de manevi açıdan toplumsal bir sorun olarak kabul edilmektedir. Hepatitin tanımlanmasının yanı sıra nasıl bulaştığının bilinmesi ve gerekli önlemlerin alınması ile yeni kuşakta görülme sıklığını azalacaktır” diye konuştu.



Hepatit türleri nasıl bulaşıyor?


Hepatit türlerine değinen Uzman Dr. Dikmen, “Hepatit A: Aşısı bulunan hepatit A, mikroplu yiyeceklerden, sudan ya da oral yolla bulaşabiliyor. Çocuklarda hastalık daha hafif şikayetlerle seyredebiliyorken büyüklerde daha ağır şikayetlere neden olabiliyor. Hepatit B-hepatit C-hepatit D: Kan ve vücut sıvıları ile bulaşabiliyor. Anneden çocuğa doğum sırasındaki travmaya bağlı olarak da geçebiliyor. Hepatit D, hepatit B virüsü ile birlikte görülüyor. Hepatit B’ye karşı aşı ile önlem alabilmek mümkün iken hepatit C’ye karşı bir aşı yapılamamaktadır. Hepatit E: Mikroplu sulardan ve oral yolla bulaşarak çoğunlukla gebelerde görülüyor” bilgilerini verdi.


Hepatit B, C ve D’nin kronikleşme sürecinin 6 ay olduğunu belirten Dr. Dikmen, “Hepatit A kronikleşmeyen ve anneden geçmeyen bir tür iken; hepatit B, C ve D virüsleri anneden çocuğa doğumda geçebiliyor” şeklinde konuştu.


Hepatit durumunun akut ve kronik olabileceğini belirten Nurullah Dikmen, “Bu durumları kabaca tanımlamak gerekirse; kişinin kanında 6 aydan uzun bir süre Hepatit B, C ve D virüsünün bulunması, hepatitin kronikleştiğini göstererek bu kişileri taşıyıcı konumuna geçiriyor” ifadelerini kullandı.


Bağışıklık sisteminin virüsü altı ay içinde vücuttan temizleyip attığı durumu akut hepatit vücudun virüsü ilk altı ayda temizleyemediği durumu ise kronik hepatit olarak özetlendiğini söyleyen Dr. Dikmen, “Akut hepatitte, vücut virüsün yol açtığı iltihaba karşı savaşı kazanıp vücudu virüsten temizliyor. Ancak hepatit B, C ve D türlerinde kronikleşme görülebiliyor. Sürekli vücutta bulunan virüs ilerleyen zamanlarda karaciğerde siroz oluşumuna yol açabiliyor” sözlerine yer verdi.


Hepatit virüsüne bağlı hepatitlerde soğuk algınlığı-gribal enfeksiyonları andıran, halsizlik, yorgunluk, bulantı, eklem ve kas ağrıları, mide ağrısı gibi semptomların yanı sıra daha ağır seyreden vakalarda sarılık, koyu renk idrar gibi semptomların da görülebildiğini söyleyen Dikmen, hatta ölümcül seyredebilen “fulminan” hepatitlerin de nadirde olsa gelişebildiğini ifade etti. Tam tersi durumların da olabileceğini ve hastalığın her zaman belirti vermeyebileceğini ancak basit testler yardımı ile tanı koymanın mümkün olduğunu da dile getirdi.


Dikmen hepatitten korunmak için dikkat edilmesi gerekenleri ise şu şekilde anlattı:


“Kontrolü yapılmamış kan aktarımına, diş ya da medikal malzemelerin iyi sterilize edilmesine, doğum sırasında anneden çocuğa geçmemesine, enjeksiyon aletlerinin ortak kullanılmamasına, diş fırçası, tırnak makası, tıraş bıçağı gibi aletlerin ev halkı tarafından ortak kullanılmamasına, dövme ya da piercing yapılırken kullanılan aletlerin temiz olmasına dikkat edilmesi gerekiyor.”

Bunlar Da İlginizi Çekebilir
İzmir Trendyol 1. Lig: Altay: 0 - Manisa FK: 2 Trendyol 1. Lig’in 31. haftasında Altay, konuk ettiği Manisa FK’ya 2-0 mağlup oldu. Maçtan dakikalar 12. dakikada sol kanattan savunma arkasına sarkan Rroca, pasını penaltı noktasına doğru gönderdi. Uygun durumdaki Burak meşin yuvarlağı boş ağlara yolladı. 0-1 15. dakikada sağ kanattan ceza sahasına giren Diallo’nun ortasında kaleci Ozan ile karşı karşıya kalan Rroca, meşin yuvarlağı filelerle buluşturdu. 0-2 59. dakikada Özgür Özkaya’nın ceza yayının gerisinden vuruşunda top üstten dışarı çıktı. 89. dakikada Mary’den pasıyla kaleci Ozan ile karşı karşıya kalan Burak Ozan’dan sıyrılıp şutunu çekti, Özgür son anda çizgi önünden kafayla topu çıkardı. Hakemler: Feridun Daldaş, Oğuz Kağan Çalışır, Selim Şenöz Altay: Ozan Evrim Özenç, Yusuf Tekin (Nurettin Küçükdeniz dk. 77), Sefa Özdemir, Kuban Altunbudak (Ege Parmaksız dk. 88), Özgür Özkaya, Ceyhun Gülselam, Salih Sarıkaya, Enes Yetkin (Eren Erdoğan dk. 46), Mehmet Gündüz (Murat Berkan Demir dk. 77), Enes Öğrüce, Deniz Kadah (Mehmet Onur Yıldız dk. 77) Yedekler: Mustafa Çalışkan, Tugay Gündem, Salih Oktay, Murat Uluç, Hikmet Çolak Teknik Direktör: Cüneyt Biçer Manisa FK: Erhan Erentürk, Daniel Graovac, Alberk Koç, Sinan Osmanoğlu, Sertan Tashkin (Bedirhan Altunbaş dk. 81), Eduart Rroca, Demba Diallo (Kerim Frei dk. 56), Burak Altıparmak, Bekir Karadeniz, Sandro Lima (John Mary dk. 73 Sandro Lima), Jetmir Topalli Yedekler: Eren Karaş, Andrej Djokanovic, Bartu Göçmen, Muhammet Ensar Akgün, Kazım Can Kahya, Mohamed Ofkir, Alp Ada Abay Teknik Direktör: Levent Devrim Goller: Burak Altıparmak (dk. 12), Eduart Rroca (dk. 15) (Manisa FK) Kırmızı kart: Eduart Rroca (dk. 83) (Manisa FK) Sarı kartlar: Nurettin Küçükdeniz (Altay)
İstanbul Kulüpler Birliği, TFF seçimini haziranda istiyor Kulüpler Birliği, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) seçimleriyle ilgili açıklama yayımlayarak, seçimin haziran ayının ilk haftası yapılması gerektiğine vurgu yaptı. Kulüpler Birliği’nin konuyla ilgili yaptığı açıklama şöyle: "Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı tarafından 18 Temmuz’da yapılacağı ilan edilen seçimli genel kurul tarihinin, aşağıda paylaştığımız sebeplerden ötürü haziran ayının ilk haftasında yapılmasının elzem olduğunu düşünmekteyiz. Ülkemizde futbol sezonu genel olarak her yıl Mayıs ayının bitimiyle kapanmakta, Avrupa Kupaları öne elemesi oynayacak kulüplerimiz açısından ise en geç Haziran sonu itibarıyla futbol faaliyetleri yeniden başlamaktadır. Hal böyle iken, yeni sezon planlamalarının tamamının bu takvime uygun olarak yapılması gerekmektedir. Zira; 1. Spor kulüplerinin mali takvim yılı 31 Mayıs-1 Haziran tarihleri arasındadır. Bu kapsamda, Kulüp Lisans ve Finansal Sürdürülebilirlik Talimatı’nda yapılması gereken değişikliklerin bu takvime uygun olarak yapılması kaçınılmaz bir gerçekliktir. Bu konularda yeni sezon için yapılacak değişiklikler için yeni yönetime kendi bakış açısı, futbol yönetim anlayışı ve ilkelerine uygun hareket alanı tanınmalıdır. 2. Ülkemizde futbol faaliyetlerinin sezon içerisinde ortaya çıkan eylem ve davranışlar, TFF Yönetim Kurulu ve Hukuk Kurulları ile diğer yürütme kurulları tarafından değerlendirilerek karara bağlanmaktadır. Gelinen noktada, en büyük sorun ülkemiz futbolunun organizasyonu ve idaresinden sorumlu TFF Yönetim Kurulu’na ve diğer kurullara duyulan güvensizliktir. Dolayısıyla, kurulların yönetim ve karar istikrarı sağlayabilmesi adına aynı yönetim anlayışı ile döneme başlaması ve devam etmesi elzemdir. Bu sebeple, yeni seçilecek yönetimin kendi bakış açısı ve ilkelerine uygun kurullar oluşturması için yeni sezon başlangıcına kadar makul bir zaman dilimi tanınmalıdır. Yeni yönetim, 18 Temmuz’da seçildikten sonra kendi ilke ve bakış açısıyla yeterli çalışma zamanı olmasa da bu değişiklikleri yapmış olsa dahi ilan ve tahkim itiraz süreleri dikkate alındığında liglerin başlama tarihine yetişmesi mümkün değildir. 3. 2024/2025 futbol sezonunun 9 Ağustos 2024 tarihinde başlayacağı ilan edildiği göz önünde bulundurulduğunda; transfer dönemlerinin, lig statülerinin, A Takım listelerinin ve futbolcu uygunluklarının yeni yönetim tarafından hazırlanması fiilen mümkün olmayacağından, değişmesini talep ettiğimiz bugünkü anlayışla hazırlanması hedeflenen amaca hizmet etmeyecektir. 4. Yeni sezon için yapılacak olan hakem klasman atamalarının belirlenmesinin yeni seçilecek yönetim kuruluna bırakılması gerekmektedir. Bu sebeple yeni seçilecek yönetime hareket alanı bırakmayacak olan 18 Temmuz tarihinin kabulü mümkün değildir. 5. Ülke futbolunun yönetim esaslarını teşkil eden TFF Ana Statüsü, talimatlar, lig ve kupa statülerinin maddi gerçekliğe uygun olarak detaylı araştırma ve futbol paydaşlarıyla bilgi alışverişi neticesinde hazırlanması gerekmektedir. Bu şekilde hazırlanmayan talimatların yıl içerisinde sezon devam ederken sürekli olarak revizyona uğraması hakkaniyet ve adalet duygularını zedeleyecektir. En güncel örnek olarak 2023/2024 futbol sezonu içerisinde Futbol Disiplin Talimatı’nın 44.maddesinin 3.fıkrasında yapılan değişikliğin tahkim kurulu tarafından iptal edilmesi karşımıza çıkmaktadır. 6. 2024/2025 sezonu TFF bütçesinin mevcut Yönetim Kurulu tarafından belirlenirken, seçilecek yeni yönetimi etkileyebilecek kararların alınma ihtimali de bugünkü talebimizin ne kadar haklı olduğunu ortaya koymaktadır. Ülkemiz futbolunun içerisinde bulunduğu kaotik durum, bir gün dahi gecikmeyi kaldırabilecek noktada değildir. Bunun için hep birlikte şahsi menfaat ve beklentilerimizi bir kenara bırakarak Haziran ayı başında TFF Seçimli Genel Kurulu’nu yapmak zorundayız. Bugün bu sorumluluktan kaçanlar tarihte Türk futboluna verdikleri zararla hatırlanacaktır."
Edirne Önce kardeşleri sonra kendisi... Edirne’nin en meşhur ciğercisi hayatını kaybetti Edirne’de 2 ay önce toprağa verdiği ağabeyinin acısını sindiremeden geçen hafta Perşembe günü yine bir ağabeyini daha toprağa veren Edirne’nin meşhur ciğercisi Bahri Dinar, uyurken geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Edirne’nin tanıtıma büyük katkı sağlayan kentin sevilen yüzü, Edirne’yi Tanıtma ve Tava Ciğer Kalite Koruma Derneği Başkanı 63 yaşındaki Bahri Dinar, hayatını kaybetti. Sabah eşi tarafından yatağında hareketsiz halde bulunan Dinar’ın kalp krizi nedeniyle hayatını kaybettiği belirlendi. İki ay içersinde 2 kardeşini toprağa veren ciğerci esnafı Bahri Dinar’ın kalbi daha fazla bu acılara dayanamadı. Ciğerci esnafı Bahri Dinar’ın ağabeyleri Nazmi Dinar (68) Şubat ayında geçirdiği kalp krizinden, Bahattin Dinar (65) ise Perşembe günü Uzunköprü ilçesinde geçirdiği iş kazasında hayatını kaybetmişti. Ciğerci Bahri Dinar, ikindi namazının ardından Eski Camide düzenlenen cenaze töreni ile birlikte son yolculuğuna uğurlandı. Cenaze törenine katılan çok sayıda vatandaş, göz yaşlarına hakim olamadı. Cenazeye Adülhey de katıldı Kurtlar Vadisi dizisinde hayat verdiği Abdülhey karakteriyle akıllarda yer edinen ünlü oyuncu Kenan Çoban da, "Sabah çok üzücü bir haberle uyandık. Yakın dostumdu. Bahri abi bir değerdi. Ciğerci Bahri diye anılıyordu ama bizim ciğerimizi yaktı. Edirne’mizin Türkiye’mizin başı sağ olsun" dedi.