Nöroloji Uzmanı Dr. Abdurrahman Akbaş, epilepsi(sara) nöbeti sırasında hastaya soğan, kolonya ve benzeri şeylerin koklatılmaması gerektiğini söyledi.
Liv Hospital Samsun Nöroloji Kliniği’nden Uzm. Dr. Abdurrahman Akbaş “11 Şubat Epilepsi Günü” dolayısıyla “Epilepsi ile Yaşamak” hakkında bilgilendirdi. Akbaş, “Halk arasında ‘sara hastalığı’ olarak da bilinen epilepsi, beyin fonksiyonlarının kısa süren bozukluğudur. Beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılımı sonucunda ortaya çıkar. Epilepsi hastalığı, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 1’ini etkilemektedir. Hastalık, erkek ve kadınlarda ırk ayrımı olmaksızın eşit olarak görülmektedir. Hemen her yaşta görülebilen epilepsi, uzun süreli tedavi ve izlem gerektiren bir hastalıktır. Sıklıkla gençleri ve yaşlıları etkiler. Epilepsi hastalarının, beyindeki anormal elektriksel aktivite sonucu epileptik nöbet geçirmeye yatkınlıkları vardır. Farklı epileptik nöbet tipleri vardır. Bazı epilepsi nöbet tipleri belli bir süre devam edip, tedaviyle tamamen düzelirken, bazıları ise hayat boyu devam etmektedir” dedi.
Epilepsi hastalığının nedenleri
Epilepsi nedenlerine değinen Akbaş, “Beyin hücreleri, elektriksel aktivitesiyle tüm vücuda mesaj gönderir. Beyinde elektriksel aktivite her daim devam etmektedir. Beynin aktivitesindeki bozukluğa şu durumlar yol açabilir; inme (felç),beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit vb.), ciddi kafa travmaları, doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması vb. gibi sebepler sonucunda epilepsi nöbetleri ortaya çıkabilmektedir fakat çoğu vakada epilepsinin altta yatan sebebi kesin olarak ortaya konulamamaktadır. Diğer yandan bazı epilepsi hastalarının ailesinde de bu hastalığın bulunması epilepsinin kalıtsal bir yanının da olduğunu göstermektedir” diye konuştu.
Epilepsi tedavisi
Uzm. Dr. Abdurrahman Akbaş Epilepsi hakkında, “Epilepsinin temel tedavisi ‘antiepileptikler’ adı verilen ilaçlarla yapılır. Bu ilaçlar epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkmasını önlemeye yöneliktir. Tedavinin başarılı olabilmesi amacıyla bu ilaçların doktor kontrolünde düzenli kullanılması gerekmektedir. Nöbet sayısında artış olursa, ilaç tedavisi başlandıktan sonrasında başka şikayetler ortaya çıkarsa, başka bir hastalık tanısı konulduysa ve tedavisine başlanıldıysa, gebelik durumu varsa veya gebe kalınması planlanılıyorsa uzmana başvurulmalıdır. Diğer bir tedavi seçeneği ise cerrahi tedavidir. Cerrahi tedaviye karar vermeden önce hastanın nöbetlerinin ilaç tedavisine dirençli olduğunun gösterilmesi gerekir” bilgisini verdi.
Epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl yaklaşılmalı?
Epilepsi nöbeti geçiren birine nasıl yaklaşılması gerektiğine dikkat çeken Akbaş şöyle devam etti: “Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiyle karşılaşıldığında sırasıyla aşağıdakiler yapılmalıdır: 112 Acil servis hattı aranmalı ve yardım istenmelidir. Hastanın çevresinde önlem alınmalı, zarar verebilecek şeylerden korunmalıdır, sıkı giysileri varsa giysileri gevşetilmeli (kravat, kemer gibi), gözlüğü varsa çıkartılmalıdır, başı yumuşak bir şekilde desteklenmelidir. Sabit ve rahat olacak şekilde kişiyi kasılmalarının olmadığı tarafına doğru yatırıp, tükürüğün dışarı akması sağlanmalıdır. Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve neler yapılması gerektiğini açıklayan bir hastalık kartı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Nöbetinin ne kadar devam ettiği takip edilmeli ve acil servis ekibine bildirilmelidir. Hastanın başında nöbeti tamamen geçene kadar beklenilmelidir. Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiyse solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur.”
Nöbet esnasında yapılmaması gerekenler
Abdurrahman Akbaş epilepsi sırasında neler yapılmaması gerektiğini açıkladı:
“Hastanın nöbete bağlı hareketleri kısıtlanmamalıdır. Ağzına bir şeyler koyulmamalıdır. Hasta tehlikede değilse, yeri değiştirilmeye çalışılmamalıdır. Nöbet tamamen sonlanmadan su veya yiyecek verilmemelidir. Nöbetin geçmesine yönelik bir şey yapılmamalıdır. Soğan, kolonya ve benzeri şeyler koklatılmamalıdır.”
Epilepsi ve spor
Epilepsi ve spor ilişkisine değinen Dr. Akbaş, “Aşırı bedensel yorgunluk epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir. Ancak çok hareketsiz bir yaşam şeklide pek çok hastalığı tetiklemektedir. Epilepsi hastalarının aileleri egzersiz sırasında nöbet oluşacağından endişe ederek, koruyucu bir tutumla aktivite kısıtlamasına gitmektedirler. Bu doğru bir davranış değildir. Spor yapılıp yapılamayacağı ve uygun spor dalının seçimi her bir hasta için özel olarak değerlendirilmelidir. Hekim ve antrenör işbirliğiyle uygun spor dalı saptanmalıdır. Epilepsi hastalarının da örneğin yürüyüş, yoga, kardiyo hareketleri ve satranç gibi yapabilecekleri pek çok spor dalları vardır” şeklinde konuştu.
