Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Sivas Meslek Yüksekokulu Güzel Sanatlar Temel Alanı Geleneksel Türk Sanatları Halı, Kilim ve Dokuma Bölümü Öğretim Görevlisi Emine Tonus, geliştirdiği halı dokuma tekniğinin patentini aldı. Türkiye’de ilk olan patenti alınan dokuma tekniğinde hiçbir tezgaha ihtiyaç duyulmadan kumaşlar çeşitli düğüm teknikleri kullanılarak dokunuyor.
Sivas Meslek Yüksekokulu Güzel Sanatlar Temel Alanı Geleneksel Türk Sanatları Halı, Kilim ve Dokuma Bölümü’nde 20 yıldır öğretim görevlisi olarak çalışan Emine Tonus, kumaşların halı dokuma tezgahına ihtiyaç duymadan dokunması için dokuma tekniği geliştirdi. Çeşitli düğümler kullanılarak yapılan halı dokuma tekniğinin patentini almak için Tonus 2015 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvuru yaptı. Başvurusu incelenen Tonus 2018 yılının Eylül ayında geliştirdiği halı dokuma tekniğinin patentini aldı. Patenti alınan halı dokuma tekniği Türkiye’de ilk olma özelliği taşıyor.
Modern yaşam içerisinde tezgahların yaşam alanından çekildiğinin altını çizen Öğretim Görevlisi Emine Tonus, "Ben yapmış olduğum bu çalışmayla hiçbir tezgaha ihtiyaç duyulmadan atkısı ve çözgüsü kendi üzerinde olan delikli kumaşlar üzerine basit iğne ve iplik yardımıyla çeşitli düğüm teknikleri kullanarak bir dokuma geliştirdim. Bununla ilgili sadece elimizde var olan normal delikli kumaşları kullanabileceğimiz gibi etamin veya piyasada rahatlıkla temin edebileceğimiz telis kumaşları uygun olacaktır. Aynı zamanda çeşitli renkteki ilmeklik iplikler, bu tercihen fantastik iplikler de olabilir. İğne etamin ve yorgan iğnesi tercih edilir. Halı makası mutlaka olmak zorunda değildir. Evdeki basit bizim, dikiş makası olarak değerlendireceğimiz makaslar. Halı tarağı yine aynı şekilde saç taraklarının sık dişli olanları tercih edilebilir. Bir adet tığ ve halının sırtını kuvvetlendirmek içinde, kuvvetli bir yapıştırıcı ve halı kaydırmaz tabana ihtiyacımız var. Biz, bu işlemi yapabilmek için herhangi bir teknik donanıma ihtiyaç duymuyoruz. Elde ettiğimiz bu malzemeleri masada veya dizimizin üstünde tıpkı nakış yapar gibi iğneyi ipliği takmak suretiyle çözgü diye tabir ettiğimiz boyuna giden ipliklerin arasından iğneyi geçirmek suretiyle işlemi yapacaklardır" dedi.
Geliştirdiği dokuma tekniği sayesinde her bireyin piyasadan ekonomik olarak elde edecekleri malzemelerle kolay bir şekilde dokuma yapabileceğini umut ettiklerini söyleyen Tonus, "Atık malzemelerin değerlendirilmesi yönünde bir çalışma yaptım burada. Biz özellikle bu çalışmayla boş iş gücünün üretime dönüştürülmesini, çalışan vatandaşlar için hobi olarak boş vakitlerinin değerlendirilmesini, aynı zamanda atık malzemelerin tekrar geri dönüşümünün sağlanarak ekonomiye kazandırılmasını amaçladık. Yine üretim fazlası ürünlerin satılarak ek gelir temin etme yollarının açılmasını, hasta ve engeli olan dezavantajlı kişilere de bir faaliyet alanı olmasını amaçladık. Umarım ata yadigarı olan halı kültürünün yaşatılması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için önemli bir çalışma olur diye düşünüyorum. Biz bu malzemeleri öncelikli olarak saçak payı bırakarak, çiti örerek havları takarak ve kıyı kolonunu yapıp sırt kısmını kuvvetlendirmiş olarak tamamlamış olacağız" diye konuştu.
