Van’ın Çaldıran Belediyesi, 1987 yılında Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından konutlarda çıkan karbondioksit gazının arındırılması amacıyla açılan kuyuların zamanla kapanması sonucu ortaya çıkan gaz sorunu nedeniyle sıkıntılı günler geçiren aileye destek sözü verdi.
Beyazıt Mahallesi’nde ikamet eden ve volkanik bir dağ olan Tendürek Dağı’ndan kaynaklı karbondioksit gazı sorunu yeniden ortaya çıktı. Çaldıran ilçesi yerleşim alanındaki gazların arındırılması amacıyla MTA Genel Müdürlüğü ile Afet İşleri Genel Müdürlüğü arasında 1987 yılında imzalanan sözleşme doğrultusunda 4 adet arındırma sondajı yapılmıştır. Zamanla kuyuların kapanması sonucu yeniden gaz kokusunun ağır basması sonucu vatandaşlar zor günler yaşamaya başladı. Evlerinden karbondioksit gazı kokusundan dolayı yaşayamaz hale gelen mahalle sakinleri, Çaldıran Belediye Başkanı Şefik Ensari ile bir araya geldi. Beyazıt Mahallesi’nden gaz kokusundan en çok etkilenen Trak ailesi ve teknik personellerle bir araya gelen Başkan Ensari, tek dertlerinin mahalle sakinlerinin rahat etmesini sağlamak olduğunu belirterek, “İlçemizde 1987 yılında Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü tarafından konutlarda çıkan karbondioksit gazının arındırılması amacıyla açılan kuyuların zamanla kapanması sonucu Beyazıt Mahallesi’nde bulunan evlerin bir kısmında karbondioksit gazı kokusu hissedilmektedir. Bu da burada ikamet eden bir kaç ailemizin evlerinde ciddi anlamda hissedilmektedir. Halkımızın rahat ve sağlıklı bir ortamda yaşayabilmeleri için buradayız. Bugün Trak ailesiyle konuyu görüşmek üzere bir araya geldik. Ailemizin down sendromlu bir çocuğu var. Bu ailemizin evinde ciddi anlamda kokunun olduğunu biliyoruz. Bu da sağlık açısından aileyi olumsuz etkilemektedir. Bu mahallede ikamet eden ve maddi durumları yetersiz ailelerin sağlıklı bir ortamda barınabilmeleri için elimizden gelebilecek her türlü maddi ve manevi yardıma hazırız. Trak ailesinin sağlıklı bir evde yaşamalarının sağlanması için gerekli kira ve ev taşıma yardımında bulunulacağımı belirtmek istiyoruz. Bu da olmazsa uygun bir arazide kendilerine mutlu olabilecek bir ev yapma konusunda da hazır olduğumuzu belirtmek istiyorum. Bu arada belediye olarak AFAD ve Maden Tetkik ve Arama (MTA) Genel Müdürlüğü ile iletişim halinde olacağız. Gerekli köklü çözümler konusunda çalışmalarımızı sürdüreceğiz" dedi.
Mahalle sakini Fesih Trak ise “Belediyemizin sorunumuza derman olması bizleri mutlu etti. Hasta çocuğumuzla kokusuz sağlıklı bir ortamda yaşamamıza katkı sunacak olan belediye başkanımıza teşekkür ederiz. Yazın başka yere taşınacağız. Kiramızı karşılayacak ya da uygun bir arazide bizlere yeni bir ev inşa edilecek. Bundan sonraki hayatımızı sağlıklı bir ortamda devam edeceğiz. Allah başkanımızdan razı olsun” ifadelerini kullandı.
MTA Genel Müdürlüğünün internet sitesinde yer alan ‘Van İli Çaldıran İlçesindeki Konutlarda Çıkan Karbondioksit Gazının Arındırılması Projesi’ sonuç raporunda ise özetle şu bilgilere yer verildi:
“Bölgede kuvaterner yaşlı bazaltlar ve alüvyon yüzeyleşmektedir. Bazaltlar, Tendürek volkanizmasının ürünüdür. Bunların, yöredeki gazın hazne kayası olduğu düşünülmektedir. Alüvyonun killi ve milli düzeyleri ise örtü görevi görmektedir. Çalışma alanının kuzeyinde sağ yönlü Çaldıran fayı geçmektedir. Uzunluğu yaklaşık 50 kilometredir. Yapılan incelemelerde, çıkan gazın büyük bölümünün (% 97.99) CO2 olduğu ve genç Tendürek volkanizmasından türediği anlaşılmıştır. 10.07.1987 ve 25.09.1987 tarihleri arasında, toplam derinliği 280 metre olan 4 adet sondaj yapılmıştır. Bunlardan I ve III no’lu kuyulardan su ve gaz gelişi olmuştur. Yapılan 4 kuyuda teçhiz edilip, kuyu ağzı vanaları takılarak 10.11.1987 tarihinde Afet İşleri Genel Müdürlüğüne teslim edilmiştir. İlk aşamada sondajlar dolayındaki evlerde çıkan gazların azaldığı görülmüştür. Yöredeki konutlarda 1988 Nisan ayına kadar 15 gün ara ile gaz ölçümleri yapılmış ve gaz çıkan evlerin sayısının çok azaldığı, 1988 Nisan ayında yapılan son ölçümlerde ise 240 olan gazlı konut sayısının 37’ye düştüğü saptanmıştır.”
