DİCLE ÜNİVERSİTESİ ERKEN YAŞ EVLİLİKLERİ VE ETKİLERİNİ ARAŞTIRDI

Diyarbakır Dicle Üniversitesi (DÜ) Sosyal Araştırmalar Merkezi (DÜSAMER) tarafından gerçekleştirilen ’Erken Yaş Evlilikleri, Diyarbakır Örneği’ konulu araştırmanın sonuçları, düzenlenen basın toplantısı ile açıklandı.
Son günlerde tartışma konusu olan konulara katkı sağlamak amacıyla Prof. Dr. Aytekin Sır koordinatörlüğünde Yrd. Doç. Dr. Yasin Bez ve Yrd. Doç. Dr. M. Cemal Kaya tarafından yürütülen çalışmanın Diyarbakır merkezinde yaşayan evli kadınlarda aile özelliklerini, evlilik ile ilişkili sosyokültürel faktörleri, aile içi şiddet sıklığını ve 18 yaşından önce erken yaşta evlenme sıklığını ortaya koymak, ayrıca erken yaşta evlenenleri erişkin yaşta evlenenler ile karşılaştırarak, ilişkili faktörlerini tespit
etmek amacıyla yapıldığı bildirildi. Araştırmanın sonuçlarının iki şekilde incelendiğini söyleyen DÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Yasin Bez, ilk olarak araştırmaya katılan tüm kadınların verilerinin tanımlayıcı istatistikler kullanılarak incelendiğini, ikinci kısımda ise erken yaşta evlenmiş olan kadınlar ile 18 yaşında veya daha sonra evlenmiş olan kadınların karşılaştırıldığını belirtti. Bez, bu karşılaştırma ile çocuk yaşta evlenmiş olanların erişkin yaşta evlenmiş
olanlardan araştırmada elde edilen veriler açısından ne gibi farkları olduğunu ortaya koymayı amaçladıklarını söyleyerek, "Bu orandan da anlaşılacağı gibi kadınlarda erken evlenme erkeklerden çok daha yüksek orandadır. Kocası kendisinden en az 6 yaş büyük olan kadınların oranı yüzde 39 iken, en az 10 yaş büyük olan kadınların oranının ise yüzde 9 olduğu görülmüştür. Araştırma grubunda resmi nikahı olmayan yaklaşık yüzde 4 kadın tespit edilmiştir. Bu kadınların önemli bir kısmının ikinci eş olarak bilinen
kuma olması nedeniyle resmi nikahları olmadığı anlaşılmıştır. Kadınların yaklaşık yüzde 32’si ilk gebeliğini 18 yaşının altında yaşadığını bildirmiştir. Araştırmada bildirilen en düşük gebelik yaşı 13 olmuştur" dedi.
"GÖRÜCÜ USULÜYLE EVLENENLERİN ORANI YÜZDE 85’DİR"
Görücü usulü ile veya anlaşarak evlenenlerin oranının yüzde 85 olarak tespit edildiğini kaydeden Bez, istemediği halde evlendirilmiş veya kaçırılarak evlenmiş olan kadınların oranının ise yüzde 15 olduğunu açıkladı. Tüm katılımcılar arasında bir akrabasıyla evli olanların oranının yüzde 37 olduğunu, bu oranın çalışmaya katılanların anne babaları arasında görülen akraba evliliği oranından daha yüksek olduğunun gözlendiğini belirten Bez, akraba evliliği yapmış bu kadınların yaklaşık yarısının ya amca
oğluyla veya hala oğluyla evli olduğunu söyledi. Bez, "Bu açıdan eşlerin akrabalık bağları bir önceki nesilde gözlemlenen ile benzer özellikler göstermekteydi. Tüm katılımcıların yüzde 11’i eşinden fiziksel veya sözel şiddet görüyor. Bununla birlikte araştırmaya katılanların yüzde 35’inin eşiyle çok iyi anlaştığı, yüzde 30’unun iyi anlaştığı, yüzde 26’sının ise orta düzeyde anlaştığı tespit edildi. Kalan yüzde 9’unun eşiyle ilişkileri kötü veya çok kötü şeklinde nitelendirilmiştir" diye konuştu.
Araştırma verilerinin incelendiği ikinci bölümde çocuk yaşta olan 18 yaşından önce evlenenler ile 18 yaşında veya sonrasında evlenenlerin kıyaslandığını belirten Bez, "Buna göre çocuk yaşta evlenen kadınlarda evlenmeden önce fakirliğin, fiziksel ve sözel istismara maruziyetin daha yüksek oranda olduğu, evlilikle ilgili kadının görüşüne daha seyrek başvurulduğu, başlık parası, berdel ve beşik kertmesi adetlerinin daha sık uygulandığı, akraba evliliğinin daha yüksek oranda gerçekleştiği, ortalama çocuk
sayısının ve düşük sayısının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Erken yaşta evlenenler daha sıklıkla yüzde 49.7 hastalıklarının olduğunu ifade etmişlerdir. Bununla birlikte altta yatan psikolojik sorunların varlığını, ifade edilemediğini veya çözümlenemediğini gösterir bir işareti olan, nedeni doktorlarca bulunamayan ağrılar erken yaşta evlenenlerde yüzde 26.1’e karşın yüzde 46.2 gibi çok daha yüksek oranda mevcuttu. Belirtilmiş olan bu veriler, çalışmanın belki de en önemli sonuçları niteliğindedir"
şeklinde konuştu.
Bu çalışma ile Diyarbakır’da yaşamakta olan evli kadınların aile, evlilik ve istismar ile ilgili durumlarının tespit edildiğini açıklayan Bez, erken yaş evliliklerinin daha sonraki yaşlarda yapılan evliliklerden farklılaşan çeşitli yönlerinin olduğunun ortaya koyulduğunu kaydetti. Bez, "Erken yaşta evlenenlerin evlenmeden önce daha fakir olduğu, fiziksel ve sözel istismara daha fazla maruz kaldığı anlaşılmıştır. Başlık parası, berdel veya beşik kertmesi ve akraba evliliği gibi uygulamaların erken yaşta
evlenmeyle ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Erken yaşta evlenen bu kadınların evlilikleri ile ilgili görüşlerine daha az oranda başvurulduğu, daha fazla çocuğa sahip olduğu ve daha fazla düşük yaptığı, ayrıca bu kadınlarda psikosomatik şikayetlerin çok daha sık gözlemlendiği söylenebilir" ifadelerini kullandı.