2024 yılına sayılı günler kalırken, milyonların gözü belirlenecek olan asgari ücret rakamına çevrildi. Yaklaşık 7 milyondan fazla insanı ve dolaylı olarak da ülkedeki hemen hemen her vatandaşı ilgilendiren yeni asgari ücret rakamıyla ilgili süreç aralık ayında Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun toplanmasıyla başlayacak. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2023 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 58’den yüzde 65’e, 2024 yıl sonu için yüzde 33’ten yüzde 36’ya yükseltmesinin ardından yeni asgari ücret için de beklenti arttı. Öte yandan temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan 3 aylık dönemdeki enflasyon yüzde 29,41 olarak gerçekleşirken, 6 aylık enflasyon beklentisi ise yüzde 37 olarak açıklandı.
Açıklanan enflasyon oranları doğrultusunda SGK Başuzmanı İsa Karakaş, asgari ücret tutarını işçi ve işveren boyutunda değerlendirdi. Ekim ayı enflasyon oranlarını ele alan Karakaş, enflasyonun yüzde 29,40 olarak açıklandığını hatırlatarak, asgari ücrette kesin olarak yüzde 29,40’tan daha fazla bir artış olacağını belirtti. Orta Vadeli Program’da yıl sonu enflasyon oranının yüzde 65 olduğunu, Merkez Bankası’nın da beklentisini yüzde 58’den yüzde 65’e çıkardığını belirten Karakaş, anket sonuçlarında da en yüksek beklentinin yüzde 68’e kadar çıktığını belirtti.
“6 aylık enflasyon oranına ek yüzde 10’luk bir refah payı ile asgari ücret 17 bin lira olabilir”
Geçen sene aynı dönemde enflasyon oranının yüzde 15,4 olarak açıklandığını fakat ücret zammının yüzde 54,66 oranında yapıldığını, bu doğrultuda yüzde 39,26 oranında bir refah payının eklendiğini vurgulayan Karakaş, “6 aylık enflasyon beklentisinin yüzde 37,75 ile yüzde 40 arasında değişeceğini söyleyebiliriz. Buradan hareketle hükümetin en azından yüzde 10’luk bir refah payı ile geçinme endekslerini, çalışanların durumlarını göze alacağını hesap edersek, geçen yıla göre sadece 10 puan bile arttırırsa asgari ücret 17 bin lira civarlarına çıkabilir” diye konuştu.
“Yıl sonu itibarıyla asgari ücretin brüt 20 bin lira olabileceğini söyleyebiliriz”
Karakaş, “Yıl sonu itibarıyla asgari ücretin brüt 20 bin lira olabileceğini söyleyebiliriz. Bu 20 bin liradan işçi hissesi olarak yüzde 14 SGK payı, yüzde 1 işsizlik sigortası payını düştüğümüz zaman bunun 17 bin liraya tekabül edeceğini söyleyebiliriz. İşverenler tarafından baktığımızda da 20’den fazla teşvik olduğunu görüyoruz. Yükümlülüğünü yerine getiren bütün işverenlerin SGK işveren hissesinden yüzde 5 oranında indirim yapıldığını da göz önüne aldığımız zaman işveren maliyeti 23 bin 500 lira olarak öngörülebilir” diye konuştu.
“Asgari ücretin işveren maliyeti 22 bin 500 lira olacak”
Ancak bu 23 bin 500 liranın tamamının işverenin cebinden çıkmayacağını söyleyen Karakaş, “2016 yılından itibaren hükümet işverenlere ayrıca asgari ücret desteği vermektedir. Asgari ücret desteğinin de Ocak 2024’ten itibaren en az bin lira olacağını da varsayarsak, asgari ücretin işveren maliyeti 22 bin 500 lira, brüt asgari ücret 20 bin lira, çalışanın cebine girecek net asgari ücretin ise en az 17 bin lira olacağını söyleyebiliriz” ifadelerine yer verdi.
Vatandaşların beklentisi 15 bin liranın üzerinde
Vatandaşların asgari ücret beklentisi ise 15 bin liranın üzerinde oldu. Konu hakkında konuşan Can Öner adlı vatandaş, “Benim 2024 yılı için asgari ücret beklentim 15 bin ile 17 bin lira arasında. Artan fiyatlarla beraber bu rakamların çalışanlar için iyi olacağına inanıyorum” dedi.
Bir başka vatandaş Bahattin Kalay ise, “Hem ev kiraları olsun hem de hayat pahalılığı olsun zor günler yaşıyoruz. İşverenlerimizden ve bu konuyla ilgilenen tüm kurum ve kuruluşlarımızdan anlayış bekliyoruz. Gönlümüzdeki rakam 18 bin lira ve üzerinde” ifadelerine yer verdi.
Asgari ücret, yüzde 30 oranında zam yapılması durumunda 3 bin 420 lira artış gösterecek ve 14 bin 822 lira olacak. Asgari ücret, yüzde 35 oranında zam yapılması durumunda 3 bin 990 lira artarak 15 bin 392 lira olacak. Asgari ücrete gelen zam oranı yüzde 40 olursa maaş 4 bin 560 lira artarak 15 bin 962 lira olacak. Asgari ücrete gelen zam oranı yüzde 45 olursa maaş 5 bin 130 lira artarak 16 bin 534 lira olacak. Asgari ücrete gelen zam oranı yüzde 50 olduğu takdirde ise maaş 5 bin 701 lira artarak 17 bin 103 lira olacak.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun toplantı tarihleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından açıklanacak. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, hükümetten 5 temsilci, işveren sendikasından 5 temsilci ve işçi sendikasından 5 temsilci olmak üzere toplam 15 kişi ile bir araya geliyor. Öte yandan toplantıların aralık ayında başlaması bekleniyor.
Kemal Diri - Hasan Özkan - İbrahim Çakmak - Berkay Hasan Karayakas
