Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz günlerde Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde ücret düzenlemelerinin artık hedef enflasyona göre yapılacağını söyledi. Emeklilerin tamamına yeni bir düzenleme gelmesini beklediğini ifade eden Şimşek, bu düzenlemenin ekim ayında olabileceğinin sinyallerini verdi. Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, hedeflenen enflasyon üzerinden belirlenecek olan memur ve memur emeklisinin maaşlarının yanı sıra ekim ayında emekli maaşlarında olabilecek muhtemel artışı İhlas Haber Ajansı’na (İHA) değerlendirdi.
“Gerçekleşen enflasyonun hep hedeflenenden daha yüksek bir yüzde olduğunu görüyoruz”
Karakaş, hedeflenen enflasyonun Merkez Bankası verileri üzerinden ele alınacağını belirterek, geçmiş yılların hedeflenen ve gerçekleşen enflasyon verilerini açıkladı. Karakaş, “Merkez Bankası 2011 verilerine baktığımız zaman hedeflenen enflasyonun yüzde 5,5, ama gerçekleşen enflasyonun 10,4 olduğunu görüyoruz. 2012 yılından 2022 yılına kadar Merkez Bankası sürekli olarak yüzde 5’lik bir enflasyon hedefi koymuş. Fakat geldiğimiz noktada gerçekleşen enflasyonun hep hedeflenenden daha yüksek bir yüzde olduğunu görüyoruz. Verilere baktığımız zaman 2012’de hedeflenen yüzde 5, gerçekleşen yüzde 6,2, 2013’te gerçekleşen 7,4, 2014’te 8,2 olmuş. Son 5 yılda ise 2018’de hedeflenen gene yüzde 5 olmasına rağmen hedeflenenin 4 katından fazla gerçekleşmiş, yüzde 20,30 olduğunu görüyoruz. 2019’da yüzde 11,8, 2020’de yüzde 14,60, 2021’yılında gerçekleşen enflasyon yüzde 36,80 ve 2022’de ise yine yüzde 5 hedeflendiğini fakat yüzde 64,27 olarak gerçekleştiğini görüyoruz” açıklamasında bulundu.
Karakaş, hedeflenen enflasyon oranının gerçekleşmemesi durumunda ise memur ve memur emeklilerinin maaşlarında enflasyon oranında kayıplar yaşanacağını söyledi.
“Eşel Mobil Sistemi enflasyon kayıplarının önüne geçebilir”
Karakaş, geçmiş yıllardaki veriler ele alındığı takdirde memur, emekli, kamu ve özel sektör çalışanlarını enflasyona karşı korumak için ‘Eşel Mobil Sistemi’nin uygulanabileceğini belirterek, “Eşel Mobil Sistemi’nde özellikle yüksek enflasyonun yaşandığı dönemlerde enflasyon oranının yükseldiği oranda çalışanların maaşlarında da aynı oranda yükselmesi şeklinde gerçekleşir” dedi.
Karakaş, Eşel Mobil Sistemi’nde çalışanların enflasyonun yükselmesinden kaygı duymayacaklarını ve enflasyon arttığı oranda maaşlarında otomatik olarak zam alacaklarını ve böylece enflasyondan kaynaklanan kayıpların önüne geçileceğini belirtti.
Ekim ayında emekli taban ücretine seyyanen zam gelebilir
Ekim ayında TBMM’nin açılmasıyla beraber emekli maaşlarına yapılabilecek muhtemel zam hakkında da konuşan Karakaş, nisan ayında yapılan seyyanen zam ile en düşük emekli maaşının 7 bin 500’e çıkarıldığını hatırlattı. Karakaş, nisan ayında yapılan seyyanen zam gibi ekim ayında da yeni bir seyyanen zam yapılabileceğini vurgulayarak, “Bakan Şimşek’in son açıklamalarından sonra artık ekim ayında zam yapılması halinde bu zammın sadece kök ücreti 7 bin 500 liranın altında olan emekliler için söz konusu olacak. Dolayısıyla 7 bin 500 liranın üstünde maaş alan emeklilere zam yapılmayacağı beklentileri de arttı. Şunu söyleyebiliriz ki 1 Ekim’de TBMM açıldığı zaman, Meclise gelecek olan torba yasada 7 bin 500 liralık taban maaşların artması söz konusu olacaktır” diye konuştu.
“En düşük emekli maaşının 10 lira civarında olması gerektiğini söyleyebiliriz”
Karakaş, haziran ayındaki asgari ücret ve en düşük emekli maaşlarının oranlarını da açıklayarak, “Haziran ayına bakıldığında asgari ücretin 8 bin 500, en düşük emekli maaşının ise 7 bin 500 lira olduğunu görüyoruz. Yani en düşük emekli maaşı asgari ücretin yüzde 88’ine denk gelmekteydi. Sadece asgari ücret bazında bile emeklilerin maaşlarının korunması için en az yüzde 88 oranında zam yapılması gerekiyor. Buradan hareketle şu anda asgari ücretin 11 bin 400 olduğunu ele aldığımızda en düşük emekli maaşının 10 lira civarında olması gerektiğini söyleyebiliriz” ifadelerine yer verdi.
Kemal Diri - Hakan Karaduman
