Son günlerde kamuoyunu meşgul eden UBER ve benzeri sistemler ile yolcu taşımacılığı yapılmasının yasal olmadığını belirten TŞOF Başkanı Fevzi Apaydın, “Türk Hukuk sisteminde yer alan yasal düzenlemelere göre, şehir içinde bir noktadan diğer bir noktaya yapılacak özel yolcu taşıma işlemi, ancak taksimetre takılı bulunan taksi ile yapılabilmektedir. Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre taksilerin tanımı nettir. Taksi dışında bir araç ile özel yolcu taşıma işleminin yapılması halinde bu eylem, Karayolları Trafik Yasasının ’Ek 2. maddesinde yer alan Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması’ hükmüne aykırıdır. En önemlisi bu taşıma işlem ’’Korsan Taşıma’ olarak değerlendirilir ve yasa dışıdır” dedi.
UBER ve benzeri sistemlerin, internet üzerinden gerçekleştirilen bir yazılım sistemi olduğunun altını çizen Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu (TŞOF) Başkanı Fevzi Apaydın, “Bu ve benzeri sistemler kullanılarak yolcu ve aracın birleştirilmesi ile şehir içinde özel yolcu taşıma yapılması yasal mevzuatlarımıza aykırıdır. Şöyle ki yazılım sistemi kullanılarak yolcu ve aracın (taksimetreli taksi hariç) bir araya getirilmesi ile gerçekleştirilen özel yolcu taşıma eylemi, Karayolları Trafik Yasasına göre Araçların Tescil Edildikleri Amacın Dışında Kullanılması sonucunu doğurur ki bu işlem yasaya aykırıdır. Araçlarını motorlu araç tescil belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri idari para cezası ile cezalandırılırlar. Ayrıca, araç 15 gün süre ile trafikten men edilir. İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dahilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. En önemlisi araç her defasında 60 gün süre ile trafikten men edilmektedir. Ayırıcı işareti bulunmayan araçlardan taşımacılık hizmeti alanlara da belirtilen cezanın üçte biri oranında idari para cezası uygulanır” diye konuştu.
“İnsan taşımacılığında komisyon alınması yasal değil”
Taksimetre takılı ticari taksiler hariç, Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliğine göre verilmiş D2 ve A1 yetki belgesi almış araçlar da dahil olmak üzere, yapılan her türlü özel yolcu taşımacılığının yasaya aykırı olup korsan taşımacılık kapsamında olduğunu kaydeden Apaydın, “Bu sistemde, taşıma işlemi sonucu yolcudan internet aracılığıyla tahsil edilen taşıma bedelinden, belirli bir yüzde oranında kesinti yapılması, komisyonculuk niteliğinde olup,komisyon karşılığı yapılan bu işlem Karayolu Taşıma Kanunun 10. maddesindeki yasal düzenlemeye aykırıdır" dedi.
“Haksız rekabet ile vergi kaybı var’’
TŞOF Başkanı Apaydın, “Ayrıca bu sistemle elde edilen komisyon bedelinin, Vergi Kanunları açısından vergilendirilememesi de mali açıdan Devletin kaybıdır. Yasal olmayan bu sistem ile yapılan yasa dışı taşımacılıktan elde edilen gelirin vergilendirilmemesi, aynı sektörde yasal olarak faaliyetini sürdüren ve vergi mükellefi olan taksici esnafının aleyhine Haksız Rekabete sebep olmaktadır” dedi.
“Yeni yasal düzenleme yapılmalı”
Anayasa Mahkemesi tarafından, 11.09.2014 tarihli karar ile Karayolları Trafik Kanununun Ek 2. Maddesinin içinde yer alan ’’Araç Sahibi’’ ibaresinin Anayasaya aykırı bularak iptal edildiğine işaret eden Fevzi Apaydın, “Bu karar sonrası, ’Tescil edildiği amaç dışında’ kullanılan araçların, sürücüsü aynı zamanda araç sahibi değilse trafikten men edilmemektedir. Bu yasal boşluktan yararlanan UBER ve benzeri sistemler, yasadışı özel yolcu taşıma eylemine yoğun şekilde başlamışlardır. Bu nedenle, yasal boşluk Karayolları Trafik Yasasında yer alan araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması ile ilgili madde de Anayasa Mahkemesince iptal edilen hükümleri yerine, Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararında belirtilen eksiklikleri gideren yeni bir yasal düzenleme yapılmalıdır. Aracın ’İşleteni veya sahibi, sürücüsünün kendisi olup olmadığına bakılmaksızın’ amaç dışında kullanılması halinde bu eylem yasaya aykırı olarak nitelendirilmeli ve bu araçların trafikten men edilmesinin önü açılmalıdır. Yasal düzenlemedeki eksiklik giderilip, yerinde sıkı denetim yapıldığında bu tür bir kargaşanın önüne de geçilmiş olacaktır” diye konuştu.
