Diyarbakır’ın Çüngüş ilçesinde bulunan ve Bizans dönemine ait olan tarihi Meryem Ana Manastırı onarılmayı bekliyor. Manastırın Doğu Roma İmparatorluğu zamanında faal olarak çalıştığını belirten Çüngüş Belediye Başkanı Zübeyir Arslanca, “1915’ten sonra tahrip olmuş. Tahrip olan kısımların restorasyon çalışmasının yapılması için başvuruda bulunduk. Cevap bekliyoruz” dedi.
Diyarbakır’ın Çüngüş ilçesinde bulunan ve Doğu Roma İmparatorluğu’ndan kaldığı tahmin edilen tarihi Meryem Ana Manastırı onarılmayı bekliyor. Merkeze yakın konumda bulunan ve günümüze kadar sadece kilise kısmı ayakta kalan manastır ile ilgili olarak çeşitli girişimlerde bulunduklarını ifade eden Çüngüş Belediye Başkanı Zübeyir Arslanca, “İlçemizde kış şartları çok ağır geçiyor. 3-5 yıl içerisinde manastıra müdahale edilmez ise böylesi bir tarih kökten tahrip olacak” diye konuştu.
“Doğu Roma İmparatorluğundan kalma”
İlçede bulunan tarihi cami ve kilise için restorasyon çalışmalarının devam ettiğini, Meryem Ana Manastırı için de yetkililerden yardım beklediklerini dile getiren Arslanca, “Bu manastır Doğu Roma İmparatorluğu zamanında faal olarak çalışmaktaydı ancak 1915’ten sonra tamamen tahrip oldu. İlçemizin Adıyaman’a bağlantı yolu olan köprü, yapılan baraj nedeniyle sular altında kaldı. Bunun neticesinde ilçe çıkmaz bir sokak konumuna geldi ve ekonomik olarak çökmüş durumda. Halbuki ilçemizde o kadar güzel şeyler var ki turizm açısından görmüş olduğunuz tarihi manastır, kilise, köprüler, hamam, camimiz var. Bunların çoğuna el atılmamış. Bu konuda yetkili olanların gelip görmesini istiyoruz. 3-5 yıl içerisinde manastıra müdahale edilmez ise böylesi bir tarih kökten tahrip olacak. ‘Yazık, günahtır’ diye düşünüyorum. Buradan Valimize içtenlikle teşekkür ediyorum. Tarihi kilise ve camimizin onarımı için yardımcı oldu. Proje ihalelerini yaptık. İhale de netleşti. Restorasyon çalışmaları için projelerimizi tekrar sunduk. Manastır ile ilgili o günün şartlarında bütçe yeterli olmadığı için uygun görülmemişti. Manastırın, tekrar en azından 1915 öncesine kadar tahrip olan kısmının restorasyonun yapılmasını istiyoruz” ifadelerinde bulundu.
“Bölgedeki en önemli manastırlardan”
Sanat Tarihçisi ve Dicle Üniversitesi (DÜ) Öğretim Üyesi Doç. Dr. İrfan Yıldız, Meryem Ana Manastırı’nın bölgede inşa edilen en önemli manastırlarından biri olduğunu aktararak şunları kaydetti:
“Bizans döneminde 6 veya 7’nci yüzyılda inşa edildiği tahmin edilmektedir. Manastırların en önemli özelliği şehrin dışında yapılması ve öğrencilerin din eğitimi aldığı yerler olmasıdır. Manastırların önemli merkezini kiliseler oluşturur. Onun yanında 1313 tarihli bir belgede hangi birimlerden oluştuğu yazılıyor. Bu belgede manastırın onarılması isteniyor. Ayrıca belgede manastırın bünyesinde mezarlık, şaraphane, fırın, hamam, öğrencilerin kaldığı odaların olduğunu öğreniyoruz. Günümüze ulaşan kısmı manastırın kilise kısmıdır. Diğer kısımları hepsi tahrip olmuş. Sadece temelleri günümüze ulaşmıştır. Mimari olarak baktığımız zaman da genelde düzgün kesme taş ve moloz taş malzeme tercih edilmiştir.”
