Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleri, AB Liderler Zirvesi kapsamında 10-11 Aralık’ta Belçika’nın başkenti Brüksel'de Covid-19 salgınıyla mücadele, iklim değişikliği, güvenlik ve dış ilişkiler konularını görüşmek için bir araya geldi. AB Konseyi Başkanı Charles Michel Zirvenin sonunda, “Avrupa için harika sonuçlarla bu bir maraton Avrupa Konseyi idi. Artık 21. Yüzyıl için iklim ve dijital stratejilerimizi ileri götürme araçlarına sahibiz. Birlik öylece gerçekleşmez, bunun içi çalışmak gerekir” ifadelerini kullandı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise “Uzun ama verimli bir gece oldu. Bu Avrupa ve dünya için bir dönüm noktası anı” dedi.
Doğu Akdeniz
Avrupa Konseyi, Doğu Akdeniz'deki durum ışığında, Avrupa Birliği’nin Türkiye ile ilişkilerine ilişkin 1-2 Ekim 2020 tarihli sonuçlarına geri döndü. Avrupa Konseyi Türkiye’nin tek taraflı eylemler ve provokasyonlar gerçekleştirdiğini iddia etti. Avrupa Konseyi, Yunanistan ile Türkiye arasındaki görüşmelerinin başlaması ve sorunsuz bir şekilde devam etmesi gerektiğini vurguladı. Konsey, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki izinsiz sondaj faaliyetlerine ilişkin yeni kısıtlayıcı önlemlerin uygulanacağını bildirdi. En geç Mart 2021’ye kadar Yüksek Temsilci ve Komisyonu, AB-Türkiye siyasi, ekonomik ve ticari ilişkileriyle ilgili durum hakkında nasıl ilerleneceğine ilişkin bir rapor sunmaya davet etti. Avrupa Konseyi, Yüksek Temsilci’den Doğu Akdeniz konusunda çok taraflı bir konferans önerisini kabul etmesini istedi.
Avrupa Konseyi, Türkiye'nin Kıbrıs’ın Maraş'taki tek taraflı adımlarını kınadı ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 550 ve 789 Kararlarına saygı gösterilmesi çağrısında bulundu. Avrupa Konseyi, BM himayesinde Kıbrıs sorunu hakkında müzakerelerin yeniden başlamasını desteklediğini açıkladı. Avrupa Konseyi, Türkiye ile işbirliğine dayalı ve karşılıklı yarar sağlayan bir ilişkinin geliştirilmesinde AB’nin stratejik çıkarını teyit etti. Konsey, Türkiye, Birlik ve üye devletleri ile gerçek bir ortaklığı teşvik etmeye ve farklılıkları diyalog yoluyla ve uluslararası hukuka uygun olarak çözmeye hazır olduğu takdirde, olumlu bir AB-Türkiye gündemi teklifi masada kalmaya devam ettiğini açıkladı.
AB Türkiye'deki Suriyeli mültecilere yardım sağlamaya devam etmeye ve tüm üye devletlere yönelik göç akışlarının sorumlu yönetimi ve göçmen kaçakçı ağlarıyla mücadelede çabaları artırma konusunda işbirliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.
Covid-19
Avrupa Konseyi, Covid-19'a karşı etkili asıların komisyon tarafından 10 satın alma anlaşmalarının imzalanmasını hatırlatırken Avrupa’daki durumun endişe verici olduğu bildirdi. Asıların gelmesiyle, salgının sona ermediğini belirten konsey yeni enfeksiyon dalgasını önlemek için virüsün yayılmasına karşı koyma çabalarının sürdürüleceği bildirildi. Avrupa Konseyi, asıların AB'deki insanlara zamanında ve koordineli bir şekilde sunulmasını sağlamak için ulusal aşılama stratejilerinin geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Aşılamanın, küresel bir kamu mali olarak görülmesi gerektiğini vurgulayan AB, herkes için asılara uygun fiyatlı ve adil erişimi garanti altına almak için çalışmalara devam edileceğini açıkladı.
Avrupa Konseyi özellikle kısıtlamaların kademeli olarak kaldırılması destekledi. Avrupa Konseyi, sağlık birliği için Avrupa'daki sağlık verilerinin potansiyelinden yararlanmak için çalışma yapma ihtiyacını vurguladı. Güvenlik Avrupa Konseyi internet üzerindeki yasadışı içeriğe karşı mücadeleyi hızlandırmak istediğini açıkladı. Dijital Hizmetler Yasası kapsamındaki internet üzerindeki platformların sorumluluklarını güçlendirmek istediğini vurguladı. Terör içeriklerinin internet üzerinden yayılmasını hızla durdurmak için ve paylaşımların silinmesi için çalışmaların olacağını açıkladı. Konsey dini eğitim sağlayan kuruluşların Avrupa'nın temel hak ve değerleriyle uyumlu olmasını sağlamak istediğini ve yurt dışından gelen finansmanların durdurulmasını istedi. Aşırılık yanlısı ideolojilerin yayılmasını daha iyi anlamak için çalışmaları destekleyeceğini duyurdu.
AB- ABD ilişkileri hakkında müzakereler yapan Avrupa Konseyi ortak çıkarlara ve paylaşılan değerlere dayalı güçlü bir transatlantik stratejik ortaklığın önemini vurguladı. AB, özellikle ÇOVİD-19 salgınıyla mücadele için, iklim değişikliğiyle mücadele etmek, ekonomik toparlanmayı geliştirmek, dijital ve teknolojik konularda işbirliği yapmak, karşılıklı ticareti güçlendirmek, ticari anlaşmazlıkları ele almak için ABD ile birlikte çalışmayı beklediğini açıkladı.
Gaz emisyonlarında en az yüzde 55 azaltma hedefi
Paris Anlaşması'nın hedefleri doğrultusunda, Avrupa Konseyi, 1990 yılına kıyasla 2030 yılına kadar gaz emisyonlarında en az yüzde 55 azaltma hedefini belirledi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri kapsamında en uygun maliyetli şekilde ve tüm üye devletleri kapsayacak şekilde yeni hedeflerin belirleneceğini duyurdu. Avrupa Konseyi, komisyonu en geç Haziran 2021'e kadar AB yeşil tahvil standardı için yasal bir teklif sunmaya davet etti. COP 26 öncesinde ve önümüzdeki yıl Çin'de düzenlenecek olan 15. Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesine Taraflar Konferansı öncesinde, Avrupa Konseyi, iklim değişikliğiyle mücadelede başarı için uluslararası katılımın çok önemli olduğunu vurguladı.
Melike Yazır
