Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finanse edilen ve AFAD’ın kurumsal kapasitesini güçlendirmeyi ve afet ve acil durum yönetim sistemini geliştirmeyi amaçlayan projenin tanıtımı, AFAD Başkanı Mehmet Güllüoğlu ve AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Christian Berger’in katımıyla gerçekleştirildi. AFAD’ın Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi ve Afet Yönetim Sisteminin Geliştirilmesi için Teknik Destek Projesi'ne ilişkin bilgi veren Güllüoğlu, Türkiye’nin afet ve afetlere müdahale ile afetlerin öncesiyle alakalı kapasitesinin gitgide geliştiğini belirterek, “2016 Nisan’dan beri Türkiye aynı zamanda AB’nin afetlerle alakalı muhatap kuruluşu olan Sivil Koruma Mekanizmasının da bir üyesi. Bu üyelik AB tarafının davetiyle gerçekleşen bir üyelik. Böylece hem AB özellikle afet yönetimi afetlere müdahale kapasitesi anlamında aynı dili konuştuğumuz, aynı ortamda çalışabileceğimiz, AFAD’ın hem kapasitesinin bu bölge için kullanabileceği hem de AFAD’ın kapasitesini geliştirebileceği bir proje başlatıldı. Bugün de onun tanıtımını gerçekleştiriyoruz. Böylece AB’deki üye ülkelerin ve üye olmayan başta 6-7 ülkeyle beraber onların kapasitesini, onlardaki iyi örneklerin Türkiye’de uygulanması, hem Türkiye’nin müdahale kapasitesinin gerek Avrupa, gerek bu bölge için kullanılması, hem de Avrupa ve Türkiye haricindeki ülkeler için Avrupa ve Türkiye’nin birlikte müdahalesi için nasıl çalışabileceğine dair üç dört ayağı olan bir proje. Bundan kurum olarak hem AFAD’ın hem Avrupa’nın kazanacağını umuyoruz. Çok paydaşlı, çok kazançlı bir proje için yola çıktık” ifadelerini kullandı.
“Afetler baz alındığında sadece kriz yönetimi değil, aynı zamanda risk yönetimi yaklaşımına geçildi”
1999 yılından bugüne kadar Türkiye’nin afet müdahale, afet yönetimi anlamında çok ciddi değişiklikleri olduğunu bildiren Güllüoğlu, şunları kaydetti:
“AFAD’ın kurulumu bunlardan bir tanesi sadece. 2009 yılında farklı kuruluşlar altında, farklı bakanlıklar altında olan AFAD’ın alt kuruluşları 2009'da Başbakanlığın altında birleştirildi. Afet müdahalesi kapasitesi anlamında çok ciddi bir yere gelindi. Şu anda 25 lojistik depoda 2 bin civarında arama kurtarma ekipleriyle ve bu ekiplerde artık Birleşmiş Milletler standartlarında üst bir seviyeye geldi geçmişle kıyaslandığında. Ama aynı zamanda dünyaya da insani yardım götüren bir ülkeye dönüştü Türkiye. O yüzden 1999 depremiyle kıyaslandığında 2011’deki deprem ya da diğer afetler baz alındığında sadece kriz yönetimi değil aynı zamanda risk yönetimi yaklaşımına geçildi. Bir afet olmadan önce onun muhtemel etkilerinin önceden tahmin edilip, onun azaltılmasına yönelik çalışmalar dünyada da Türkiye’de de yaygınlaşıyor. O yüzden Cumhurbaşkanımızın, Başbakanımızın desteğiyle bambaşka bir seviyeye gelindi. Ama bu bitmeyen bir süreç, dünyada gelişen bir süreç. Bu da böyle devam edecek. Dünyadaki iyi örneklerin alınması, dünyada bu konuda çalışan bilim dallarının yapacağı araştırmalar, bunların modellenmesi noktasında çalışmalar devam ediyor.”
“AFAD bizim için çok önemli ve çok güvendiğimiz bir ortak kurum”
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Berger ise, AB ve Türkiye’nin halihazırda afet yönetimi konusunda önemli tecrübelere sahip olduğunu belirterek, “Daha öncesinde AB ve Türkiye pek çok insani yardım gerektiren durumda birlikte işbirliği yapmış bulunmaktalar. Bunun en önemli unsurlarından biri hep söylediğimiz gibi dayanışmanın sağlanması. Biz şimdi burada AB ve Türkiye olarak güçlerimizi birleştirmiyoruz, sadece fiziksel anlamda güçlerimizi birleştirmekle kalmıyoruz, aynı zamanda tecrübelerimizi de karşılıklı olarak paylaşıp bu şekilde birlikteliğimizi artırabiliyoruz. Türkiye daha önce AB’de yaşanan afetlere dahil olduğu gibi Türkiye’de yaşanan afetler esnasında da AB yine Türkiye’de yardım amaçlı bulundu. Böyle bir geçmişimiz bulunmakta. Türkiye’de şu anda baktığımızda hem bilgi birikiminin hem talimatların çok daha artmış olduğunu görebilmekteyiz. 2016’da Türkiye, Avrupa sivil koruma mekanizmasına dahil olduğu andan itibaren yapmış olduğumuz çalışmaların altını biraz daha altını çizmek için bu etkinlikte buluşuyoruz. Bu etkinlik vesilesiyle bizler elimizdeki bulunan yapıdan en çok nasıl faydalanabiliriz, afetlere karşı en üst seviyede nasıl bulunabiliriz, kaynaklarımızın neler olduğunu nasıl tayin edip, ihtiyaç olduğu anda bu kaynakları nasıl harekete geçirebiliriz diye hep birlikte burada konuşuyor olacağız” şeklinde konuştu.
“AFAD bizim için çok önemli ve çok güvendiğimiz bir ortak kurum” diyen Berger, “Bugüne kadar AFAD’la birlikte çok iyi çalışmalara imza attık. Özellikle Suriye kriziyle ilgili olarak. Bizler de AFAD’la bu iyi çalışmalarımızı daha güçlendirip devam ettirmeyi ümit ediyoruz” açıklamasında bulundu.
Projenin Türkiye'ye sağladığı katkılar
Üyelik anlaşmasının yürürlüğe girmesi ile birlikte Türkiye mekanizmanın sunduğu hizmetlerden diğer üye ülkeler de eşit seviyede yararlanmaya başladı. Türkiye, üyelik ile mekanizmanın Acil Durum Müdahale Koordinasyon Merkezi (ERCC) verilerine erişim hakkı elde etti. Ortak Acil Durum Haberleşme ve Bilgi Sistemi (CECIS) aracılığı ile yardım çağrısında bulunulması ya da yardım göndermesi mümkün hale geldi. Üye ülkelerle uzman değişiminde bulunulması imkanı doğdu. Mekanizma kapsamındaki eğitimlere ve tatbikatlara AB’nin nüfus bağlamında en büyük ülkeleri seviyesinde katılma hakkı oluştu. Mekanizma kapsamında gerçekleştirilecek insani yardım veya sivil koruma çalışmaları için Türkiye'ye yüzde 55 oranında ulaştırma desteği sağlanabiliyor. Gönüllü havuzuna kayıtlı unsurlarda ve acil hallerde ise ulaşım masraflarının yüzde 85’inin Komisyon tarafından karşılanması mümkün olacak. Mekanizma kapsamında duyurusu yapılan afet önleme, hazırlık ve müdahale projelerine ve gerçekleştirilecek tatbikatlara yönelik Türkiye'ye ayrılan mali destek miktarı artırıldı.
