Erciyes Üniversitesinde Prof. Dr. Aykut Özdarendeli ve ekibi ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) iş birliğiyle geliştirilen inaktif Covid-19 aşısı 'TURKOVAC'ta Faz-3 çalışmaları 22 Haziran'da başladı.
Çalışmalar gönüllülerin yoğun katılımıyla devam ediyor. TURKOVAC'ın Faz-3 çalışmaları ülke sınırları içerisinde yer alan 30 merkezde devam ediyor. Bu merkezlerden biri de Ankara Şehir Hastanesi bünyesinde yer alıyor. Ankara Şehir Hastanesindeki çalışmalar Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Rahmet Güner’in sorumluluğunda titizlikle devam ediyor.
Yerli aşının ve çalışmaların detaylarını İHA muhabirine değerlendiren Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Güner, “Hastanemiz bu aşının Faz-3’ünün uygulandığı ülke çapındaki 30 merkezden biri. TURKOVAC aşısının içeriği inaktif bir aşı. Çalışmada TURKOVAC aşısı Sinovac aşısıyla karşılaştırılarak ilerleniyor. Bunu randomize dediğimiz, tamamen merkezden belirlenerek gelen gönüllüye, kör bir şekilde, kimsenin bilmediği sadece hazırlayan hemşirenin bildiği bir şekilde aşı hazırlanıp daha sonra uygulanmaya geçiliyor. Buraya e-nabız üzerinden başvuruda bulunarak, kısa anketi doldurup ilk aşamada uygunluğu görülen gönüllüler daha sonra merkezimize çağırılıyor. Merkezimizde de belirli bir numara üzerinden kimlikleri gizli tutularak, aşının diğer koşullarını taşıyıp taşımadığı da tespit edilerek, aşı uygulamasına geçiliyor.
“Aşı uygulanan gönüllüler çok yakın bir şekilde sürekli takip ediliyor”
TURKOVAC Faz-3 çalışması kapsamında, gönüllü olanların yakından takip edildiğinin altını çizen Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Rahmet Güner, “Bu aşı henüz Faz-3’ü yürütülmekte olan bir aşı olduğu için çok yakın bir şekilde aşı uygulanan gönüllüler sürekli takip ediliyor. Başta telefonla aranıyor, daha sonra kendilerine belirli sorular yöneltiliyor, şikayeti olanların başvuracakları yer ve kişi bilgisi, arayacakları telefon bilgisi ulaştırılıyor. Şu aşamada bu şekilde gönüllülerimizi kaydettik. Umuyoruz ki ülke olarak geliştirmiş olduğumuz ilk yerli inaktif aşı başarıya ulaşır. Hepimizin beklentisi olumlu olması yönünde” şeklinde konuştu.
“Aşı gönüllülerinin Covid-19 geçirip geçirmediği ve daha önce aşılanmamış olması önemli”
TURKOVAC aşısına gönüllü olmak isteyen bireylerde aranan kriterlerden de bahseden Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Güner, “Bir kere şu aşamada Covid-19 geçirip geçirmediği önemli, daha önce aşılanmamış olması önemli, geçirilmiş Covid enfeksiyonu varsa o da aşı gönüllüsü olunmasını engelliyor. Bunun dışında bağışıklık sistemini baskılayan bir ilaç kullanıp kullanmadığı, antikor yanıtlarını etkileyeceği için önemli. Onu dışında da bir takım daha detaylı hususlar var. Ama kabaca aşıya dahil edilmeyi belirleyen önemli unsurlar bunlar” diye konuştu.
“Sinovac aşısının etkinliği konusunda da Faz-3 çalışması gayet saygın bir bilimsel dergide yayımlanmış durumda”
TURKOVAC aşısının etkinliğini karşılaştırmak açısından aynı teknoloji ile üretilen Sinovac’ın kullanıldığını hatırlatan Prof. Dr. Güner, “Her iki aşı da içerik olarak inaktif bir aşı ve benzer bir teknoloji ile üretilmiş bir durumda. Sinovac aşısı ülkemizde ilk uygulanan ve hala da uygulanmakta olan bir aşı. Sinovac aşısının etkinliği konusunda da Faz-3 çalışması gayet saygın bir bilimsel dergide yayımlanmış durumda. Dolayısıyla yerli inaktif aşının da bu aşıyla karşılaştırılması uygun görüldü. Çalışmalar bu şekilde devam ediyor” açıklamasında bulundu.
“40 bin 800 gönüllü salgının şu aşamada ülkemizdeki durumu çerçevesinde belirlenmiş gönüllü sayısı”
Faz-3 çalışmaları kapsamında aşıların iki doz şeklinde arada 28 gün olacak şekilde uygulandığını belirten Prof. Dr. Rahmet Güner, şunları kaydetti:
“İki doz şeklinde uygulanıyor. İlk doz yapıldıktan sonra ikincisi 28 gün sonra yapılıyor. Ama tabi kişilere küçük opsiyonlar da uygulanıyor. Artı, eksi bir gün gibi. Onlar burada geldikleri zaman kişilere bilgi halinde detaylı bir şekilde sunuluyor. 40 bin 800 gönüllü salgının şu aşamada ülkemizdeki durumu çerçevesinde belirlenmiş gönüllü sayısı. Ama tabi ki de her ara çalışmada olduğu gibi bu faz çalışmada da ara analizler yapılır. Bu ara analizler çerçevesinde çalışmanın daha sonraki aşamaları belirlenerek ilerleniyor. Ama şu aşamada ulaşılması hedeflenen sayı bu. TÜSEB de yakın bir şekilde hem çalışmanın gidişatını destekliyor ve takipçisi oluyor. Tüm merkezlerde başlamadı, diğer merkezlerde de başlaması ile hedeflenen sayı bu.”
Utku Şimşek
