Bilgi Teknolojileri Kurumu (BTK) 2015 yılı dördüncü çeyrekte Türkiye elektronik haberleşme pazarı verilerini açıkladı. Buna göre, 2 Mart 2016 itibarıyla elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmeci sayısı 686 olup bu işletmecilere verilen yetkilendirme sayısı bin 88 olarak gerçekleşti. 2015 yılı dördüncü çeyrekte Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelirleri yaklaşık 8 milyar 200 milyon lira olarak gerçekleşti. Diğer işletmecilerin net satış gelirleri 2015 yılı dördüncü çeyrekte yaklaşık 2 milyar 200 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu dönemde Türk Telekom ve mobil işletmecilerin toplam yatırım miktarı yaklaşık 13 milyar 100 milyon lira olarak gerçekleşirken diğer işletmeciler tarafından 2015 yılı dördüncü çeyreğinde yaklaşık 507 milyon 900 bin lira yatırım oldu.
2015 yılı dördüncü çeyrekte toplam mobil trafik miktarı 56 milyar 900 milyon dakika olurken sabit trafik miktarı ise 2 milyar 700 milyon dakika olarak gerçekleşti. Bir önceki üç aylık döneme göre mobil trafik miktarı yüzde 2 azalırken sabit trafik miktarı yaklaşık yüzde 5,1 oranında arttı. Trafiğin büyük bir kısmını (yüzde 90,8) mobilden mobile giden trafik oluşturdu. 2015 yılı dördüncü çeyreği itibarı ile Kuruma toplam 24 bin 830 şikayetin geldiği, bu şikayetlerin yaklaşık yüzde 45’inin mobil hizmetlerle ilgili olduğu görüldü. Milyon abone başına tüketici şikayeti sayısı incelendiğinde ise ilk 3 sırada internet servis sağlayıcılığı hizmeti, uydu platform hizmeti ve sabit telefon hizmetine yönelik şikayetlerin olduğu görüldü.
SABİT PAZAR
2015 yılı dördüncü çeyrek sonu itibarıyla 11 milyon 493 bin 57 sabit telefon abonesi bulunan Türkiye’de penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre 5 puan azalarak yaklaşık yüzde 14,6 seviyesine düştü. Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğünün 3,60 olduğu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetlerinin Türkiye'nin önemli bir kesimine ulaştığını söylemek mümkün oldu. 2015 yılının dördüncü çeyreği itibarıyla taşıyıcı seçimi/önseçimi bilgilerine bakıldığında, taşıyıcı ön seçimi kullanıcı sayısının 180 bin 462 ve arama bazında taşıyıcı seçimi kullanıcı sayısının ise 61 bin 326 olarak gerçekleştiği görüldü. 2015 yılının dördüncü çeyreğinde PSTN gelirleri toplam gelirin yüzde 31,6’sını teşkil ederken erişim gelirleri toplam gelirin yüzde 47,4’ünü oluşturdu. 2015 yılı dördüncü üç aylık dönem itibarıyla Türk Telekom’un sabit telefon gelirleri yaklaşık 767 milyon lira olarak gerçekleşmiş olup bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 6,6 oranında azalırken bir önceki üç aylık döneme göre yüzde 6 oranında arttı. Yaklaşık 2,4 milyon abone sabit telefon hizmetlerinde alternatif işletmecilerden hizmet almış olup bu işletmecilerin üç aylık dönem için tüm STH hizmetlerinden elde ettikleri gelirler 323 milyon lira civarında gerçekti. Türk Telekom’un trafik dağılımı incelendiğinde; bir önceki yılın aynı döneminde yüzde 71,4 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2015 yılı dördüncü üç aylık döneminde yüzde 65,3 olarak gerçekleştiği görüldü. Bununla birlikte bir önceki yılın aynı döneminde toplam trafiğin yüzde 22,7’sini oluşturan mobile doğru trafik 2015 yılının dördüncü çeyreğinde toplam trafiğin yüzde 27,6’sını teşkil etti. 2014 yılının dördüncü çeyreğinde yaklaşık 2,3 milyar dakika olan Türk Telekom’un ses trafiği, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık olarak yüzde 18 oranında azalışla 2015 yılının dördüncü çeyreğinde yaklaşık 1 milyar 88 milyon dakika olarak gerçekleşti. Şehiriçi trafikte STH işletmecilerinin payı yüzde 15,7 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 84,3 oldu.
Şehirlerarası arama trafik miktarındaki STH işletmecilerinin pazar payı yüzde 42,2 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un pazar payı ise yüzde 57,8 olarak gerçekleşmiştir. Mobile doğru çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı yüzde 45,0 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 55 oldu. Yurtdışına doğru çağrı başlatma trafiğinde Türk Telekom’un payı yüzde 68,4 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı yüzde 31,6 oldu. Sabit şebekede sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde Türk Telekom’un payı yüzde 51,4 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı yüzde 48,6 olarak görüldü. Mobil şebekelerde sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı yüzde 75,4 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 24,6 olarak gerçekleşti. Sabit şebekede başlatılan toplam trafikte STH işletmecilerinin payı yüzde 31,1 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 68,9 oldu. Türk Telekom şebekesinden en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat) oldu. 2015 yılı dördüncü çeyrekte de sabit şebekeden en fazla trafik gönderilen ve alınan ülke Almanya olurken 139 dakika olarak gerçekleşen sabit MoU, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 4,9 azalmış, bir önceki döneme göre ise yüzde 3,3 oranında arttı. 2015 yılı dördüncü çeyreğinde Türk Telekom’un abone başına aylık geliri 23,6 lira oldu. 2015 yılı dördüncü üç aylık dönemde 735 milyon lira olarak gerçekleşen sabit yatırım miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 25,6 bir önceki üç aylık döneme göre de yüzde 243,2 oranında arttı.
İNTERNET VE GENIŞBANT
2008 yılında 6 milyon civarında olan genişbant internet abonesi, 2015 yılı sonu itibarıyla 48,6 milyona ulaştı. 2015 yılının dördüncü çeyreğinde toplam internet aboneliğinde bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık yüzde 3,9 artış gerçekleşmiş olup mobil ve fiber internet abonelerinin artmasıyla birlikte internet abone sayısındaki genel artış eğilimi devam etti. Toplam internet abone sayısının yıllık artış oranı ise yüzde 17,8 olarak gerçekleşti. 2015 yılı dördüncü çeyrekte xDSL abone sayısı 7,1 milyonu geçmiş, fiber abone sayısı ise 1,7 milyona yaklaştı. Kablo internet abone sayısı önceki üç aylık döneme göre yüzde 5,5 oranında artarak 629 bin 64’e çıktı. 2015 yılı dördüncü çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir yaklaşık 1 milyar 400 milyon lira seviyesinde gerçekleşti. Türkiye’deki sabit genişbant abonelerinin yüzde 66,4’ü 10-30 Mbit/sn hızda bağlantı sunan paketleri tercih ettikleri görüldü. Mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanım miktarına bakıldığında 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranının yüzde 81,2 olduğu anlaşıldı. En az kullanımı gösteren 0-50 MB aralığında ise abonelerin yaklaşık yüzde 15,6’sı bulundu. Mobil cepten internet abonelerinden 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranı ise yüzde 74,8 oldu. 2015 yılı dördüncü çeyrek döneminde hizmet kalitesi bildirimleri kapsamında 18 ilimizde ve 2016 yılı Şubat ayında belirli güzergahlarda olmak üzere İstanbul, Ankara ve İzmir illerimizde yapılan ölçümlere göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de mobil veri indirme hızı sırasıyla 11,8 Mbps, 6,8 Mbps ve 7,6 Mbps; mobil veri gönderme hızı sırasıyla 2,1 Mbps, 1,6 Mbps ve 1,9 Mbps olarak ve diğer illerde mobil veri indirme hızı 4,1 ile 7,5 Mbps, mobil veri gönderme hızı ise 1,2 Mbps ile 1,6 Mbps arasında değişen değerlerde ölçüldü. Alternatif işletmecilerin xDSL teknolojisi ile sundukları hizmetin genişbant pazarındaki payı 2015 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla yüzde 16 olarak gerçekleşirken bu dönemde TTNet’in genişbant pazarındaki xDSL payı gerilemeye devam ederek yüzde 59,3 seviyesine indi. Bunun yanında 7,1 milyonu geçen xDSL abonelerinde alternatif işletmecilerin payı yüzde21,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Ayrıca toplam sabit genişbant pazarında kablo internet hizmeti sunan işletmecinin pazar payı yüzde 6,6 olurken fiberin pazar payı yüzde 17,6 olarak gerçekleşti.
Türkiye’de nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı yüzde 12,1 iken OECD geneli penetrasyon oranı yüzde 28,8 oldu. Mobil genişbant penetrasyon oranı Türkiye’de yüzde 49,6 iken OECD geneli için bu oran yüzde 85,4 oldu. 2015 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla 'Nic.tr' kayıtlarında 375 bin 922 adet '.tr' uzantılı alan adı bulunurken bu alan adlarının yüzde 77,5’i 'com.tr', yüzde 6,4’ü 'gen.tr', yüzde 3,5’i 'gov.tr', yüzde 2,9’u ise 'web.tr' uzantısına sahip oldu.2015 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla toplam 6 adet elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı yetkilendirilmiş olup bu işletmeciler tarafından 2015 yılı sonu itibarıyla 1 milyon 644 bin 705 elektronik imza ve 396 bin 247 mobil imza olmak üzere toplam 2 milyon 40 bin 952 elektronik sertifika oluşturuldu.
MOBİL PAZAR
2015 yılı Aralık ayı sonu itibarı ile Türkiye’de yaklaşık yüzde 93,5 penetrasyon oranına karşılık gelen toplam 73 milyon 639 bin 261 mobil abone bulunmakta olup 0-9 yaş nüfus hariç olmak üzere mobil penetrasyon oranı yüzde 100’ün üzerine çıktı. 2015 yılı dördüncü çeyrekte 3G abone sayısı 64 milyon 256 bin 311’e ulaşırken, 3G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 37 milyon 469 bin 948’e yükseldi. 2015 yılı dördüncü çeyrekte toplam mobil internet kullanım miktarı ise 165 bin 366 TByte olarak gerçekleşti. 2015 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla M2M abone sayısı 3 milyon 200 bine ulaştı. 2015 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla ön ödemeli genişbant abone sayısı 17 milyon 366 bin 335, faturalı mobil genişbant abone sayısı ise 21 milyon 701 bin 219 olarak gerçekleşti. 2015 yılı dördüncü üç aylık döneme bakıldığında mobil abonelerin yaklaşık yüzde 51,8’ini ön ödemeli abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının yüzde 44,3’ten yüzde 48,2’ye çıktığı görüldü. 2015 yılı dördüncü üç aylık dönemde numara taşıma sayısı bir önceki üç aylık döneme göre yüzde 9,5 oranında artmış ve 2 milyon 903 bin 726 olarak gerçekleşti. 9 Şubat 2016 tarihi itibariyle toplam 90 milyon 559 bin 981 numara taşıma işlemi oldu. 2015 yılı dördüncü üç aylık dönem itibarıyla abone sayısına göre Turkcell’in yüzde 46,2, Vodafone’un yüzde 30,4, Avea’nın ise yüzde 23,4’lük paya sahip olduğu görüldü.
2015 yılı dördüncü çeyreği itibariyle Avea abonelerinin yüzde 50,5’inin, Turkcell abonelerinin yüzde 48,7’sinin, Vodafone abonelerinin ise yüzde 45,5’inin faturalı abonelerden oluştuğu görüldü.
Toplam mobil abonelerin yaklaşık yüzde 89,7’si bireysel, yüzde 10,3’ü ise kurumsal abonelerden oluştu. 2015 yılı dördüncü üç aylık dönemi trafik bilgileri bir önceki üç aylık dönemle kıyaslandığında toplam trafiğin yüzde 2 oranında azaldığı, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise yüzde 8 oranında arttığı görüldü. İşletmeci bazında incelendiğinde ise bir önceki döneme göre Turkcell’in trafiğinin yüzde 3 oranında azaldığı, Vodafone’un trafiğinin yüzde 1,2 oranında, Avea’nın trafiğinin ise yüzde 1,9 oranında arttığı görüldü. 2015 yılı dördüncü çeyrekte de mobil şebekelerden en fazla trafik gönderilen ve alınan ülke Almanya oldu. Vodafone ve Avea hatlarından en çok aranan kısa numara 182 (Hastane Randevu) iken, Turkcell hatlarından en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat) oldu. 2015 yılı dördüncü üç aylık dönemde SMS sayısı yaklaşık 24 milyon 473 bin, MMS sayısı ise yaklaşık 17 milyon 500 bin civarında gerçekleşti. Avea’nın SMS sayısı yüzde7,8 azalmış, MMS sayısı yüzde 21,9 azalmış; Turkcell’in SMS sayısı yüzde 10,2 azalmış, MMS sayısı yüzde 17 azalmış; Vodafone’un ise SMS sayısı yüzde 5,3 azalmış, MMS sayısı da yüzde 17,5 azaldı. 2015 yılı dördüncü çeyrek dönem itibarıyla toplam gelire göre pazar payları incelendiğinde Turkcell’in pazar payının yüzde 42,2, Vodafone ve Avea’nın ise sırasıyla yüzde 36,8 ve yüzde 21 seviyelerinde oldu. 2015 yılı dördüncü çeyrekte gelire göre pazar payları bir önceki dönem ile kıyaslandığında Vodafone’un pazar payının yaklaşık 1,1 puan, Avea’nın pazar payının yaklaşık 1 puan arttığı, Turkcell’in pazar payının ise yaklaşık 1,1 puan düştüğü görüldü. 2015 yılı dördüncü çeyrek dönem itibarıyla abonelerden elde edilen gelire göre Turkcell’in pazar payının yüzde 46,4, Vodafone ve Avea’nın pazar paylarının ise sırasıyla yüzde 31,2 ve yüzde 22,4 seviyelerinde oldu. Konuşma gelirleri Turkcell’in gelirlerinin yüzde 58,4’ünü, Vodafone’un gelirlerinin yüzde 43,3’ünü ve Avea’nın gelirlerinin yüzde 44,6’sını oluşturdu.
SMS ve MMS gelirleri Turkcell’in gelirlerinin yüzde 5,8’ini, Vodafone’un gelirlerinin yüzde 10’unu ve Avea’nın gelirlerinin yüzde 8,7’sini oluşturdu. Veri gelirleri ise Turkcell’de yüzde 29,4, Vodafone’da yüzde 43,2 ve Avea’da yüzde 42,3’lük paya sahip oldu. 2015 yılı dördüncü çeyrek itibarıyla Turkcell için abone başına aylık gelir 24,7 lira, Vodafone için 25,2 lira, Avea için ise 23,5 lira oldu. Aralık 2015 itibarıyla Turkcell’in MoU değeri 325 dakika, Vodafone’un 453 dakika ve Avea’nın ise 501 dakika olarak gerçekleşti. 2015 dördüncü çeyreğinde 399 dakika olan ortalama aylık mobil kullanım süresi ile Türkiye, Raporda yer verilen Avrupa ülkelerine kıyasla en fazla mobil telefonla görüşme yapan ülke oldu.
DİĞER HİZMETLER
2015 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu 56 bin 592 km oldu. Türk Telekom’un ise 211 bin 528 km fiber altyapısı bulunmakta olup bunun yaklaşık 124 bin 349 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlı olarak kullanıldığı belirlendi. Alternatif altyapı işletmecilerinin elde ettikleri toplam gelir yaklaşık 265 milyon 800 bin lira seviyesinde oldu. Türksat’ın 2015 yılı dördüncü çeyreği itibarıyla toplam kablo TV abone sayısı 1 milyon 160 bin 985 olup Teledünya markasıyla sunulan sayısal kablo TV abone sayısı 798 bin 476 olarak gerçekleşti. Ayrıca, kablo telefon hizmetinden yararlanan 34 bin 806 Türksat abonesinin bulunduğu bildirildi.
Uydu haberleşme hizmetleri konusunda yetkilendirilmiş işletmeciler 2015 yılı dördüncü çeyreği itibarı ile 10 bin 441 aboneye uydu yer istasyonları üzerinden hizmet sağlandı. Bu hizmete ilişkin toplam gelirler ise yaklaşık 86 milyon 300 bin lira seviyesinde gerçekleşti. Uydu Platform hizmet grubundan 'İmzalanan Abonelik Sözleşmesi ile Hizmet Alan Kullanıcı Sayısı' 2015 yılı dördüncü çeyreği itibarı ile toplam 4 milyon 665 bin 264 oldu. Bu hizmete ilişkin toplam gelirler ise yaklaşık 468 milyon lira seviyesinde oldu. GMPCS Mobil Telefon hizmet grubunda toplam abone sayısı 2015 yılı dördüncü çeyreği itibarı ile 7 bin 829 olurken GMPCS hizmetlerine ilişkin gelir ise 4 milyon lira olarak gerçekleşti. Rehberlik hizmeti kapsamında 2015 yılı dördüncü çeyreğinde toplam çağrı sayısı 6 milyon 130 bin 108 olup toplam çağrı süresi 10 milyon 93 bin 766 dakika oldu. Bu dönemde 11 milyon 471 bin 828 adet isim ile sorgulama, 2 milyon 484 bin 982 adet de numara ile sorgulama gerçekleştirildi. Yapılan sorgulamaların 8 milyon 287 bin 326 adedinde bireysel numara ve 5 milyon 563 bin 164 adedinde kurumsal numara sorgulandı. Rehberlik hizmeti sunan işletmecilerin üç aylık gelirleri ise yaklaşık 20 milyon lira olarak gerçekleşti. Ortak kullanımlı telsiz hizmeti sunan işletmecilerin toplam abone sayısı 2 bin 799 ve kullanıcı sayısı 97 bin 984 olarak gerçekleşti. 2015 yılı dördüncü çeyrekte bu hizmetlerden sağlanan gelir yaklaşık 5 milyon 100 bin lira olarak gerçekleşti.
