İçişleri Bakanlığı geçen yıl, Nüfus Hizmetleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkındaki 7039 Sayılı Kanun’da değişikliğe giderek, yaşı itibariyle ölü olması muhtemel ve kayıtlarında uzun süredir hareket görünmeyen kişilerin “ölmüş” olacağını kabul ederek kayıtlarının kapatılmasına ilişkin yasal düzenlemeyi Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündemine getirmişti. Yasada, “kayıtların kapatılıp, sonra araştırma yapılması” öngörülüyordu.
Yasa değişikliğinin Meclis Alt Komisyonunda görüşüldüğü sırada muhalefet, ölü kişilerin kayıtlarının önce “kapatılıp” sonra “araştırılması”na itiraz edip, bu itirazını dile getirirken de, “Kişilerin seçimlerde oy kullanmasının iktidar tarafından engellenmesi için yapılan bir işlem” olduğu gerekçesini ortaya koydu. Bunun üzerine düzenlemede değişikliğe gidilerek, ölü olabilecek kişilerin kayıtları önce “araştırılsın” sonra “kapatılsın” yönündeki önerge kabul edildi. Kapatılan kayıtlar tekrar açık hale geldi
Muhalefet partilerinin itirazı üzerine yapılan bu değişiklikle, ölüm araştırması nedeniyle kapatılan kayıtlar tekrar açık hale geldi. Bu kayıtlardan bazıları, hakkında bilgi sorulabilecek bir yakını bulunmadığı, sağ görünen yakını varsa da bu yakınlarının kayıtlı olmadığı, yakını bulunsa bile mevcut akrabalarının 200-250 yıl önce yaşamış akrabalarının isimlerini, nerede ve ne zaman öldüklerini bilmedikleri nedenleriyle tahkikat yapılamaz hale geldi.
Bu nedenle Nüfus İşleri Genel Müdürlüğü, önceden ölüm araştırması nedeniyle kapatılan 2 milyon 273 bin 946 kişinin kaydını, yasanın bu şekilde çıkması nedeniyle zorunlu olarak tekrar açık hale getirdi. Bunlardan 1 milyon 534 bin 618 kişinin, hakkında bilgi sorulabilecek bir yakınının hayatta kalmadığı, sağ görünen yakını varsa da bu yakınlarının adresinin kayıtlı olmadığı, yakını bulunsa bile bu günde yaşayan akraba tanıkların 200-250 yıl önce yaşamış akrabalarının isimlerini, nerede ve ne zaman öldüklerini bilmedikleri gibi nedenlerle tahkikat yapılmasının fiilen imkansız olduğu anlaşıldı.
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından kalan 700 bin civarındaki kaydın sahibi kişinin ölüm araştırmasının yapılması için kaymakamlıklara ve valiliklere yazı yazılarak, tartışmalar nedeniyle tahkikatların hızlandırılması uyarısında bulunuldu. Yaklaşan yerel ve genel seçimler öncesi tartışmalara dikkat çekilerek, bu kişilerin bir an önce tahkikatlarının yapılmasıyla, kayıtların da belgeler ulaştıkça kapatılacağı ifade edildi.
Seçimleri boykot çağrısı
Ancak E-devlet üzerinden kullanıma açılan Alt-Üst Soy Bilgisi sorgulama sistemiyle birlikte CHP Trabzon Milletvekili Haluk Pekşen, komisyonda kendi partisinin itirazıyla açılan kayıtlara, bu sefer “seçimlerde ölülere oy kullandırdılar” diyerek, eleştiri getirmenin ötesinde seçimlere “boykot”u gündeme getirdi. Pekşen, sosyal medya hesabı Twitter üzerinden yaptığı açıklamada ölmüş insanların kayıtlarda hala sağ göründüğünü belirterek, “Sahte nüfus kaydı, sahte seçmen, sahte oy. İşte ileri demokrasi. Hayal ettiler hayalet seçmen ürettiler” ifadelerini kullandı.
Pekşen, bu şartlar altında yapılacak seçimlerin şaibeli olduğunu, hukuksuzluğu meşrulaştırmaktan başka işe yaramayacağını ve boykot edilmesi gerektiğini kaydetti.
