İstanbul Ekonomik Araştırmalar Derneği (İEAD) tarafından yapılan ‘Hocaların Gözüyle 2015 Yılında Türkiye Ekonomisi Araştırması’ ilginç sonuçlar ortaya çıkardı. 2-16 Aralık 2014 tarihleri arasında ‘online anket’ yöntemi ile gerçekleştirilen ve 191 ekonomi hocasının cevapladığı anketin sonuçları, hocaların dünya ve Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirme ve beklentilerini ortaya koyuyor.
Anket sonuçlarına ilişkin açıklama yapan İEAD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Hüseyin Bilgin, hocaların dünya ve Türkiye ekonomisine ilişkin 2014 yılı beklentilerinin büyük ölçüde gerçekleştiğini söyledi. Profesör Bilgin’in verdiği bilgilere göre, ekonomi hocaları 2015 yılında dünya ve Avrupa ekonomisinden umutlu değiller. 2015 yılında dünya ekonomisinden umutlu musunuz sorusuna, ankete katılanların yüzde 64’ü hayır cevabı vermiş. Hocaların Avrupa konusunda daha da karamsar oldukları görülüyor. Gerçekten de hocaların yüzde 74’ü, 2015 yılında Avrupa’daki ekonomik krizde belirgin bir iyileşme beklemiyor.
Dünya ve Avrupa ekonomisine ilişkin olumsuz beklentiye karşın, hocaların ABD ekonomisine ilişkin beklentileri ise olumlu. Hocaların yüzde 70’i 2015 yılında ABD ekonomisinde belirgin bir canlanma bekliyor. Ayrıca yüzde 79’u FED’in 2015 yılında faizleri artıracağını öngörüyor. Ancak yüzde 60’tan fazlası, FED’in faizleri yılın ikinci yarısında artıracağını bekliyor. Öte yandan, hocaların gelişmekte olan ekonomilere ilişkin beklentileri ise genel olarak (yüzde 55) olumsuz.
Ankete katılan hocalar, Türkiye’nin mevcut ekonomik durumunu ‘normal’ veya ‘iyi’ olarak değerlendiriyor. Türkiye’nin ekonomik durumunu ‘normal’ veya ‘iyi’ olarak değerlendirenlerin oranı yüzde 67. ‘Kötü’ olarak değerlendirenlerin oranında ise önceki yıla göre bir artış söz konusu. 2015 yılı büyüme hızının yüzde 2 ve üzerinde olacağını tahmin eden hocaların oranı yüzde 92. Ancak yüzde 81’i yüzde 2-4 aralığında bir büyüme oranı öngörüyor. Yüzde 3 ve üzerinde bir büyüme hızı bekleyenlerin oranı ise yüzde 51. Dolayısıyla ağırlıklı olarak beklenen büyüme oranının yüzde 3-4 civarı olduğu söylenebilir. Buna rağmen, hocaların yüzde 57’si 2015 yılının ‘zorlu’ geçeceğini düşünüyor.
İŞSİZLİK EN ÖNEMLİ SORUN
Büyüme hızındaki yavaşlamaya bağlı olarak işsizlik ve durgunluk önemli sorunlar olarak öne çıksa da, hocalara göre (yüzde 34) en önemli sorun işsizlik. Ayrıca yüzde 27’si seçimler ve politik istikrarı risk unsuru olarak görüyor. Bu çerçevede, ankete katılanların yarısı (yüzde 54) 2015 yılındaki seçimlerin ekonomik istikrarı olumsuz etkileyebileceğini düşünüyor. Seçimler ekonomik istikrarı etkilemez diyenlerin oranı yüzde 36, olumlu etkiler diyenlerin oranı ise yüzde 10.
Merkez Bankası, hocalardan yine ‘geçer not’ aldı. Merkez Bankası’nın dış ve iç riskler karşısında izlediği politikaları, hocaların yüzde 43’ü ‘iyi’, yüzde 40’ı da ‘normal’ olarak değerlendiriyor. ‘Kötü’ olarak değerlendirenlerin oranı ise sadece yüzde 10. Enflasyonla mücadele konusunda ise Merkez’i başarısız bulan hocalar, 2015’te de TÜFE’de hedefin tutmayacağı görüşünde. Hocaların yüzde 58’i TÜFE’yi yüzde 7-9 aralığında bekliyor. Yüzde 10 ve üzerinde olur diyenlerin oranı ise yüzde 25. Yüzde 7’nin altında bekleyenlerin oranı sadece yüzde 17.
Hocaların yüzde 87’si dolar kurunun 2.25’in üzerinde olacağını öngörmekle birlikte, ağırlıklı beklentinin (yüzde 63) 2.25-2.5 aralığı olduğu görülüyor. Euro kurunda ise hocaların yüzde 52’si 2.5-3.00 aralığını öngörüyor. Euro kurunu 3.00-3.5 aralığında tahmin edenlerin oranı da hayli yüksek (yüzde 43).Faizler konusunda ise belirsizliğin hâkim olduğu anlaşılıyor. Hocaların yüzde 59’u, 2015 yılında faizlerin aynı seviyede kalacağını ya da düşeceğini öngörürken, yüzde 41’i faizlerin artacağını düşünüyor. En çok kazandıracak yatırım aracı olarak ise döviz (yüzde 41) ve hisse senedi (yüzde 33) ön plana çıkıyor. Bu oranlar, hocaların sepet önerdiği şeklinde değerlendirilebilir.
