Antibiyotik kontrolsüz kullanıldığında; antibiyotik direncine, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının bozulmasına, işitme problemlerine, ekonomik maliyete ve ciddi yan etkilere yol açabilir. Gereksiz antibiyotik kullanımı yetişkinlere oranla çocuklarda daha büyük etkilere neden oluyor. İşte tam da bu noktada Antalya Anadolu Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doktor Hakan Seçkin, çocuklarda antibiyotik kullanımında dikkat edilmesi gerekenleri ve gereksiz kullanıldığı zaman çocuklarda oluşabilecek hasarlar hakkında açıklamalarda bulundu.
Uzm. Dr. Hakan Seçkin, “Gereksiz antibiyotik kullanımları bize, hastalık süreçlerinin uzamasına, gereksiz tedavi maliyetlerine, ilaç kullanımıyla beraber ortaya çıkabilecek yan etkinin artışına neden olmaktadır. Çocuklarda ise durum daha ciddi. Her hastalıkta çocuklara antibiyotik verilmesi daha sonra önlenemez hastalıklara da davetiye çıkarmaktadır. Karaciğer fonksiyonlarına, böbrek yetmezliğine, alerjik reaksiyonlara, kemiğe ve kıkırdak dokusuna zarar vermektedir. En önemlisi çocukların bakterilere karşı direncini kırmaktadır. Bağışıklık sistemini zayıflatmakta ve bu da hastalıklara karşı direncimizi kırıyor. Bu yüzden ailelere şunu söylemek istiyorum. Çocuklar her hasta olduğunda antibiyotik vermeyiniz. Doktora görünmeden, gerekli muayeneler yapılmadan antibiyotik kullanmıyoruz. Çünkü her hastalığın tedavisinde antibiyotiğe gerek olmuyor” dedi.
Antibiyotiğin zararları
"Antibiyotik, reçetelerimizde ikinci sırada yer almaktadır" diyen Uzm. Dr. Hakan Seçkin, “Çok ciddi ve çoğunlukla yanlış ve gereksiz kullanımı söz konusudur. Gereksiz antibiyotik kullanımı çocuğun iyileşme sürecine hiçbir katkısı yok. Hatta hastalığın sürecini uzatmaktadır ki biz bunu hiç istemeyiz. Akut böbrek yetmezliğine neden olmakla birlikte karaciğer fonksiyonlarına da zarar vermektedir. Bununla birlikte çocuklarda alerjik reaksiyonlara, ishale neden olup hatta kemik ve kıkırdak dokusuna da ciddi hasarlar vermektedir. Bununla birlikte, gereksiz tedavi maliyetlerine de neden olmaktadır. Çünkü bu ilaçlar pahalı ilaçlardır” diye konuştu.
Hekim ve aile ilişkisi
"Her hastalığa antibiyotik verilmemeli ve aileler çocuk her hasta olduğunda antibiyotik istememeli" diyen Seçkin, “Bazı hastalıklar ilaç kullanmadan iyi beslenerek atlatılabilinir. Bu yüzden reçeteye yazılacak ilaca doktor karar vermeli. Bu yüzden doktor aile ilişkisi bu bağlamda önemlidir. Güven duygusu olmalı. Hastayı, aileyi iyi dinlemek lazım. Aileyle iyi bir iletişim kurmalıyız. Antibiyotiği anlatmalıyız. Antibiyotik kullanımında aileler, ısrarcı olmamalılar. Hekim uygun görmüyorsa bu ilaca gerek yok demektir. Her hastalıkta antibiyotik kullanmamalıyız. Bakteriyel enfeksiyon kanıtlandıktan sonra antibiyotik kullanılmalı. Bir hekim tarafında kanıtlarıyla aileye anlatılarak antibiyotik yazılmalı” ifadelerini kullandı.
"Yararlı bakterileri yok ediyor"
Antibiyotiklerin sadece bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanıldığını aktaran Seçkin, "Viral enfeksiyonlarda antibiyotiğin yeri yoktur. Bu nedenle antibiyotik kullanmadan önce enfeksiyonun bakteriyel mi yoksa viral mi olduğu kesinlikle göz önüne alınmalıdır. Çocuk yaş grubunda, kulak iltihapları, sinüzitler, BETA diye adlandırılan enfeksiyonları öncelikli olmak üzere antibiyotik kullanımı tercihleri yapılmaktadır. Bu yüzden iyi bir muayene, tahliller ve tetkikler yapılmalı. Hastanın öyküsü dinlenmeli. İlaç öyle yazılmalı. Vücudumuzda mikrobiyata dediğimiz birtakım bakteri yoğunluğu vardır. Bu bakteriler, aslında bize yarayan bakterilerdir. Bu bakteriler bize yardımcı oluyor. Eğer antibiyotik kullanırsak bu yararlı bakterilerimiz de yok olur. Bu iyi bir şey değil. Çünkü bağışıklık sistemimiz çöker” açıklamasında bulundu.
"Şikayete yönelik ilaç yazılmalı"
Seçkin, "Antibiyotik kullanımı kararı verildikten sonra ilaç seçiminde mümkün olduğu kadar o bölgede hastalık yapabilecek mikroorganizmalara daha özgün antibiyotikleri, daha kısa sürede kullanıp, daha az yan etki oluşturan ve mümkünse maliyeti düşük olan antibiyotik seçimleri olacaktır. Sorun özellikle çocuk yaş grubuyla ilgili bazı bulgular birbirine giriftir. Bu yüzden iyi bir fizik muayene yapılmalı, iyi bir öykü alınmalı, hastayı iyi dinlemek lazım. Antibiyotik yeri ve zamanında uygun dozda kullanıldığında etkin bir ilaçtır” şeklinde konuştu.
