Avrupa’da Strep A bakterilerinin neden olduğu ölümcül hastalık vakaları, önceki yıllara göre ciddi bir artış gösterdi. Dünya çapında tedirginliğe neden olan bakteri, geçtiğimiz günlerde Ankara’da yaşayan 3 yaşındaki Aras Sönmez’in de vefatına sebep oldu. Genelde Strep A bakterisinin oluşturduğu enfeksiyonların hafif boğaz enfeksiyonu (ateş, boğaz ağrısı) belirtileri ile seyrettiğini söyleyen Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, bakterinin nadiren de olsa vücutta işgalci şekile bürünerek ölüm riskini oluşturduğuna dair uyarılarda bulundu.
En çok 10 yaş altı çocuklarda görülüyor
Strep A’nın yeni bir bakteri türü olmadığını söyleyen Altınbaş Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kıvanç Şerefhanoğlu, “Aslında bilinen ve her zaman da enfeksiyona yol açan bir bakteridir. En çok görüldüğü grup ise çocuklardır. Özellikle anaokulu, kreş ve ilkokuldaki çocuklarda yaygın olarak enfeksiyon yapan bir bakteri çeşididir. Yaptığı enfeksiyon genellikle hafif oluyor. Yani boğaz ağrısı, ateş, halsizlik, yüzde kızarma ve vücutta döküntü gibi bir tabloya yol açmaktadır. Olağan beklediğimiz hadise bu. Ancak nadiren bu bakteri boğazda kalmayıp vücuda yayılabiliyor. Akciğerleri, kanı, özelikle et yiyen bakteri olarak bildiğimiz şeklinde vücudun diğer alanlarını harap eden bir hale dönüşebiliyor. Buna invaziv veya işgalci şekil diyoruz. İşte bu ölüme sebep olan olay Streptokok'un nadir görülen invaziv yani işgalci şekli” dedi.
Viral enfeksiyonlar bakterinin işgalci şekile bürünmesine sebep oluyor
Özellikle Eylül 2022'den itibaren Avrupa'daki 10 yaş altı çocuklarda bakterinin işgalci şeklinde artış görüldüğünü ve bunun da en büyük sebebinin viral enfeksiyonlardaki artış olduğunu ifade eden Prof. Dr. Şerefhanoğlu, “Covid pandemisi ile birlikte viral enfeksiyonlarda bir azalma olmuştu. Fakat geçtiğimiz seneden itibaren viral enfeksiyonlarda tekrar bir artış var. Viral enfeksiyonlarla birlikle bu Streptokok'un yol açtığı enfeksiyonda da bir artış var. Özellikle influenza (grip) virüsü ile A grubu Streptokok enfeksiyonu birlikte olduğunda bu bakteri enfeksiyonu daha ağır seyredebiliyor. Bu işgalci tarzı dediğimiz enfeksiyon seklini alabiliyor. Yani pandemiden sonra viral enfeksiyonlarda bir artış olması Streptokok'un işgalci şeklinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamış olabilir” şeklinde konuştu.
Yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmiş çocuklar dikkat
Tamamen sağlıklı çocuklarda bile bu bakterinin ölümcül olarak seyredebileceğini fakat yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren çocuklarda ekstra dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Şerefhanoğlu, “Bağışıklık sisteminin bozuk olmasına hiç gerek yok. Tamamen sağlıklı çocuklarda da olabiliyor. Ama özellikle yakın zamanda üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmiş olanlarda risk biraz daha fazla. İnflüenza virüsü dokuda değişikliğe neden olarak bu bakterinin tutunmasını kolaylaştırmakta ve ayrıca bağışıklık sistemini bozabilmekte ve bu bakterinin işgalci şekli almasını kolaylaştırmaktadır. Öncelikle aileler ve hekimlerde bu konuda bir farkındalık oluşturulmalıdır. Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonu bulunan çocuklarda iyileşmenin olmaması veya kötüleşme fark edilmesi halinde derhal doktora gidilmeli. Yüksek ateşle seyreden olgularda bu bakteri var mı diye test yapılmalı. Boğazdan yapılan bir sürüntü testi ile birkaç dakika içinde rahatlıkla tespit edilebilir. Bakteri tespit edilmesi halinde de hızla antibiyotik başlanmalıdır” dedi.
“Grip aşısının doğrudan etkisi olduğu görülmedi”
Grip aşısının doğrudan etkili olduğuna dair bir bulgu olmadığını da söyleyen Şerefhanoğlu sözlerini şöyle sonlandırdı:
“Grip aşısı inflüenzayı azaltabilir ama yine de bu işgalci bakteri grubunu azalttığı görülmemiş. Fakat grip aşısı ile inflüeanzayı daha hafif geçirirsek bir ihtimal Streptokok’u da azaltabilir. Ama grip aşısı ile aralarında direk bir ilişki gösterilmemiştir. Bu bakterinin işgalci şekli eskiden beri olmakta idi. Sadece bu sene bir artış var. Bu artışın en önemli sebebi de viral enfeksiyonlarda artış olması. Bu nedenle özellikle çocuklarda viral enfeksiyonların iyileşmemesi veya çocuğun genel durumunda kötüleşme olması halinde mutlaka hızlıca doktora başvurmalarını tavsiye ederim.”
