Nevşehir’de bulunan Jandarma At ve Köpek Eğitim Merkezi’nde (JAKEM) bomba arama, mayın, narkotik, arama-kurtarma ve özel operasyon konularında eğitim alan köpekler, bugüne kadar tonlarca uyuşturucu maddenin ele geçirilmesinde ve terör örgütünce döşenmiş patlayıcıların yerinin önceden tespitinde etkin rol oynadı. Merkezde eğitilen köpekler Türkiye’nin dört bir yanında Jandarma güçleri ile birlikte görev yaparken zorlu bir eğitim sürecinden geçiyor.
EĞİTİMLER DOĞUMLA BAŞLIYOR
İnsanlığın tarihi gelişimi içerisinde ilk evcilleşen ve insana en yakın canlı olarak kabul gören köpeklerin eğitimi Jandarma Genel Komutanlığı’na bağlı JAKEM Komutanlığı’nda köpeklerin doğumu ile başlamakta. Saldırganlık, dayanıklılık ve eğitilebilirlik özellikleriyle öne çıkan Alman Çoban Köpeği, Belçika Malinois, Labrador Retriever, Golden Retriever ve Alman Pointer cinsi köpekler burada doğumlarının ardından 8 hafta boyunca anneleri ile eğitim gördükten sonra 12 hafta sosyalizasyon, 12 hafta grup özelliğine yönelik eğitim ve sonrasında ise 20 hafta boyunca branş eğitimi alıyor.
Anne ile eğitim safhasında; yeni doğan köpeklerin annesi ile birlikte dış dünyaya alışmaları ve etrafında bulunan canlı cansız nesneleri tanımaları sağlanıyor. Yavru eğitiminde ayrıca köpeklerin ileride yapacağı görevler esnasında karşılaşacağı her türlü canlı, mekan ve materyallere yanında annesi olmadan alışması sağlanarak oyunculuk yetenekleri geliştiriliyor.
Her eğitim safhası sonunda köpekler test heyetleri tarafından testlere tabi tutuluyor ve testleri başarı ile geçen köpekler bir sonraki eğitim safhasına dahil ediliyor. Sonrasında branş için seçilen köpekler ile Köpek Sorumlusu olmaya hak kazanan Jandarma personeline 8 ila 20 hafta arasında değişen sürelerde branş eğitimi uzman personelce veriliyor ve eğitimlerini tamamlayan personel ile birlikte köpekler görev yapacakları birliklere gönderiliyor.
JAKEM’de yetiştirilen köpekler görev yaptıkları birliklerde 9 yaşına kadar hizmet verebiliyor. 9 yaşından sonra ise emekli olan köpekler ahde vefa kapsamında görev yaptıkları birliklerde ölünceye kadar bakılıyor.
11 FARKLI BRANŞTA KÖPEK YETİŞTİRİLİYOR
JAKEM’de branş eğitimleri kapsamında; her türlü bina, depo, motorlu hava, kara ve deniz taşıtı ile valiz ve arazide bulabileceği değerlendirilen esrar, eroin gibi 7 farklı uyuşturucu maddenin yerini tespit edebilecek şekilde Uyuşturucu Madde Arama Köpeği, kara para ile mücadele kapsamında yasal olmayan yollardan Türkiye’ye giriş yapan tütün ve tütün mamullerinin yerini tespit edebilecek şekilde Tütün Tespit Köpeği, sabotaj veya kundaklama sonucu meydana gelen yangın olaylarında yanmış veya yanmamış durumdaki benzin, gazyağı gibi tutuşturucu maddelerin yerini tespit edebilecek Yangın Tespit Köpeği, teröristlerle mücadele kapsamında, arazide toprak altına gizlenmiş veya açıktaki her türlü mayın, bubi tuzağı ve el yapımı patlayıcı maddeyi bulabilecek Mayın Arama Köpeği, her tülü bina, kara ve deniz taşıtı ile valizlerde bulanabileceği değerlendirilen patlayıcı maddelerin yerlerini tespit edebilecek şekilde Bomba Arama Köpeği, özel birliklerin rehineli veya rehinesiz bina ve araçlarda yapacağı operasyonlarda işini kolaylaştırmak ve şüphelileri etkisiz hale getirmek maksadıyla Operasyon Köpeği, kaybolan dost veya kaçan düşman unsurları ile hırsızlık, kaçakcılık, sınır ihlalleri ve operasyonlarda koku izini takip ederek faillerin yerini tespit edebilecek şekilde İz Takip Köpeği, teröristlerle mücadele kapsamında mağara, sığınak ve arazide bulunabileceği değerlendirilen gıda maddelerin yerlerini tespit edebilecek şekilde Erzak Tespit Köpeği, deprem, çığ, sel gibi doğal afetlerle bina çökmesi, enkaz altında kalma gibi doğal olmayan afetlerde canlı insanları arayıp bulmak, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti ile mücadele kapsamında uçak, gemi, tır gibi benzeri araçlarda saklanmış kaçakların yerlerini tespit etmek amacıyla Arama Kurtarma Köpeği yetiştirilmekte.
BESLENMELERİNE, SAĞLIKLARINA BÜYÜK ÖNEM VERİLİYOR
İnsana göre 55 kat daha iyi koklama, 5 kat daha iyi görme, 8 kat daha iyi duyma gibi özellikleri sayesinde Jandarma güçlerinin görev yaptığı operasyonlarda ve doğal afetlerde en önemli yardımcıları olan köpekler branş eğitimleri sırasında da oldukça zorlu bir eğitimden geçiyor. Birlikte görev yaptığı Jandarma personeli ile aralarındaki büyük sevi bağı oluşan köpeklerin sağılığı ve beslenmelerine büyük önem gösteriliyor.
Köpeklerin beslenmelerinde Günlük Yem Ölçüt Tablosundaki miktarlarda hazır köpek yeminin yanında haşlanmış yumurta, süt ve balık yağı da kullanılıyor.
Köpeklerin muayene, teşhis, tedavi ve koruyucu hekimlik hizmetleri ise Uzman Veteriner Hekimler tarafından yürütülüyor. Birlik içerisindeki köpeklerin tüm sağlık kayıtları tutuluyor ve görevde kaldığı süre içerisinde kayıtlar üzerinden takip ediliyor.
YERLİ IRK KÖPEKLERİN EĞİTİMİ AMAÇLANIYOR
Jandarma Köpek Eğitim Bölük Komutanlığı Bölük İdari İşler Astsubayı Jandarma Astsubay Başçavuş Ahmet Can, hedeflerinin Jandarma’nın görev yaptığı tüm alanlarda emniyet ve asayiş hizmetlerine katkı sağlamak amacıyla Jandarma Genel Komutanlığı’nın ihtiyacı olan hizmet köpeği ve sorumlularını görev ihtiyaçları doğrultusunda en mükemmel şekilde yetiştirmek, köpek unsurlarının emniyet ve asayiş hizmetlerinde kullanımında, ulusal ve uluslar arası düzeyde tanınan bir eğitim merkezi olarak, alanındaki kurumlara önderlik etmek olduğunu söyledi.
Jandarma Başçavuş Can, “Türkiye genelinde Jandarma Genel Komutanlığı emrinde 81 il ve 113 farklı birlikteki köpek unsurlarımız başarıyla görev yapmaktadır. Ayrıca Sahil Güvenlik Komutanlığı emrinde görev yapmakta olan Uyuşturucu Madde Köpek Arama unsurları da komutanlığımız tarafından eğitilmiştir” dedi.
Komutanlıklarında halen Alman Çoban Köpeği, Belçika Malinois, Labrador Retriever, Golden Retriever ve Alman Pointer olmak üzere 5 farklı ırkta köpek üretildiğini ve hizmet köpeği olarak eğitildiğini ifade eden Can, yerli ırk köpeklerin hizmet köpeği olarak kullanılabilmesi kapsamında; Mersin bölgesine ait Tarsus Çatalburun Köpeklerinin de eğitilerek hizmet köpeği olarak kullanıldığını ifade etti. Can, Aksaray Malaklısı, Kars Çoban Köpeği, Sivas Kangal, Türk Tazısı ve Zağar ırkı köpekler ile ilgili deneme çalışmalarına ise başlanıldığını sözlerine ekledi.
MERT ÖZPAMUK - ŞERİF TAŞAR
