Babacan Yıldız, Parkinson hastalığından korunmada yapılabilecek en önemli şeylerin kişilerin düzenli spor yapmaları, sağlıklı beslenmeleri ve stresten uzak durmaları olduğunu söyledi.
“HASTALIK 15’Lİ YAŞLARDAN İTİBAREN GÖRÜLEBİLİYOR”
Parkinson hastalığındaen önemli yakınmanın hareketlerde yavaşlama olduğunu söyleyen Babacan-Yıldız, “Parkinson hastalığı toplumumuzda sadece el titreme hastalığı olarak biliniyor. Ama daha da fazlası var. İlk araba ya da bisiklet kullanmayı öğrendiğimizde frene ve gaza bastığımızın farkındayızdır. Her şey kontrolümüz halindedir. Belli bir zaman sonra bunlar otomatikleşir. Bunun için beyinde özel bir bölge var. Bu bölgeyi motor kabul edersek onunda benzine ihtiyaç var. İşte o benzin üretilen hücrelerin ölmesine bağlı dopamin salgılanamıyor ve o motor çok yavaş çalışmaya başlıyor. O yüzden hastanın göz kırpmasından yürümesine ellerini hareket ettirmesine kadar her türlü hareketi yavaşlıyor. Aslında her yaş grubunda görülen bir hastalık Parkinson, 15 yaşından itibaren görebiliriz ama genelde bize gelen hastalar 60 yaşın üstünde. Yaşla beraber hastalık belirgin olarak artıyor” dedi.
“SPOR YAPIN ve KİMYASAL MADDELERDEN UZAK DURUN”
Parkinson hastalığının altında ne yattığı kesin olarak bilinmemekle beraber genetik ve çevresel nedenler başta olmak üzere pek çok faktörün hastalığın oluşumunda rol oynadığını belirten Babacan-Yıldız, “Parkinson hastalığı Alzheimer’dan sonra en çok görülen nörodejeneratif hastalık. Bu hastalığı durdurma şansımız yok maalesef. Ama geç başlamasını ve yavaş ilerlemesini sağlayabiliriz. Hastalığın öncesinde düzenli spor yapan ve hastalık başladıktan sonra da spor yapmaya devam eden kişilerde hastalık çok daha yavaş ilerliyor. Son zamanlarda kahvenin Parkinson hastalığı oluşma riskini azalttığına dair de çok sayıda çalışma var ama bunların hepsi araştırma aşamasında. Bu noktada şunun da altını çizmek gerekir ki bu çalışmalar uzun süreli ve günde en az üç fincan kahve içmiş kişilerde yapılan çalışmalar. Gerçekten de ben de klinik pratiğimde her hastaya kahve alışkanlığı olup olmadığını soruyorum ve aslında kahvesiyle ünlü bir toplum olmamıza rağmen kahve alışkanlığımız da pek yok olmadığını görüyorum maalesef. Toplumda bilinenin aksine kahvenin içinde sadece kafein değil onun dışında da pekçok madde var bunlarında Parkinson hastalığı riskini azaltmada rol almakta olabileceğidüşünülüyor.
“ÇOCUKLUKTAN İTİBAREN DOĞAL BESLENMEK VE DOĞAL MADDELERE MARUZ KALMAK ÖNEMLİ”
Kafa travmasının da Parkinson hastalığına neden olabildiğini vurgulayan Doç. Dr. Gülsen Babacan-Yıldız, “Parkinson’a neden olabilecekşeylerden bir diğeri de kafa travması. Aslında dünyaca ünlü boksör Muhammed Ali bu hastalığa yakalandıktan sonra kafa travması çok konuşulur oldu. Ancak sadece kafa travması değil ayrıca onun dışında çiftçilerin kullandığı bazı tarım ilaçları, kumaşların boyanmasında kullanılan bazı kimyasal maddeler, bazı temizlik ürünleri ileride bize hastalık olarak dönecek. Bu nedenle bebeklikten itibaren çok dikkat edilmesi gerekir. Mümkün olduğunca doğal beslenmek ve doğal maddelere maruz kalmak gerekir. Hastalığın olmazsa olmazı el titremesi değil hareketlerde yavaşlama ve katılıktır. Erken tanı çok önemli el titremesi yok diye doktora gitmeyelim demesinler geç gelince tedavi zorlaşıyor. Hastaların aktif olarak spor yapmalarının hastalığı geciktirdiğini ve çok iyi seyirli gittiğini gördüm bu beni çok etkiledi. Hastanın aile içindeki dayanışması önemli, hastanın hastalığını kabul etmesi ve ailenin de ona destek olması gerekir” dedi.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALARDA HASTALIĞINI TEDAVİ AŞAMASINDA BÜYÜK MESAFELER KAT EDİLDİ
Bilimsel araştırmalarda Parkinson hastalığının son kapılarının açılmak üzere olduğunu söyleyen Babacan-Yıldız, “Araştırmalar sonucunda bu hastalığınaslında el titremesinden yaklaşık 10 yıl önce başladığını öğrendik. Nerede başladığını, nasıl ilerlediğini artık biliyoruz. Şu anda en önemli aşama tedavi aşaması tedavide de büyük mesafelerkaydedildi. Bu hastalık ilk tanımlandığı yıllardahastalar 8-10 yıl yaşıyordu, ama bugün geldiğimiz noktada bir Parkinson hastası20-25 yıl yaşayabiliyor. Hastalarımız asla umudunu kaybetmesin, spora, sağlıklı beslenmeye ve depresyona dikkat etsinler. Parkinson hastaları normalpopülâsyona göre daha depresif hastalar. Hayata dört elle tutunsunlar. Hasta olduklarının farkındalar el titremesi toplumda onları çok rahatsız ediyor ve bu hastaların pek çoğunda depresyon görüyoruz. Ailedeki destek önemli, evi ileri evredeki hastalar için ona göre düzenlemek gerekir” şeklinde konuştu.
Gül KABA-Hüseyin ÇAKMAK
