Yapılan bir ihbarı değerlendiren jandarma ekipleri, Doğa Koruma ve Milli Parklar 6.Bölge Müdürlüğü ile birlikte yürütülen operasyonda biyokaçakçılık şüphesi ile Macaristan uyruklu 3 kişiyi Kaş Uğrar Mahallesi mezarlığında yakaladı. Şüphelilerin üzerlerinde ve araçlarında yapılan aramada 365 orkide yumrusu, 58 orkide bireyi, 71 bitki örneği ile güvercin tüyü ve toprak örnekleri ele geçirildi. Ele geçirilen örneklerin bugüne kadar Türkiye’de bilinen en kapsamlı biyokaçakçılığa işaret ederken, 3 şüpheli ile ilgili yasal işlem başlatıldı.
UZMAN BİYOLOG ÇETİN, JANDARMAYA BİLGİ VERDİ
Edinilen bilgiye göre, Macar uyruklu botanik profesörü ile böcek uzmanı bir öğrenci ile birlikte birkaç gün önce Türkiye’ye giriş yaptı. Antalya’nın Serik ilçesi kırsalında bitki topladıklarından şüphelenilen Macar uzmanların geçtiğimiz yıl da Türkiye’den bitki örnekleri götürdükleri ortaya çıktı. Biyokaçakçılık konusunda çalışmalar yapan Uzman Biyolog Abdullah Çetin, Macar profesörün geçtiğimiz yıl Türkiye’den götürdüğü bitki örnekleriyle yaptığı çalışmalara ulaşarak durum hakkında yetkililere ve jandarmaya bilgi verdi. Bunun üzerine şüpheliler takibe alındı. Konaklamak için otel kullanmayan şüphelilerin önceki gün orkide türlerinin önemli bir yayılış alanı olan Kaş ilçesinde görüldüğü bilgisi üzerine jandarma ve Doğa Koruma ve Milli Parklar 6.Bölge Müdürlüğü ekipleri harekete geçti.
MACAR PROFESÖRÜN ÇALIŞMA İZNİ YOK
Şüphelilerin son olarak Ağullu Mahallesi’ndeki bir lokantada yemek yedikleri ve burada orkide yumrularının topraklarını temizledikleri tespit edildi. Bu sırada bölgede öğrencilere doğa eğitimleri veren Likya Kaş Orkidesi Koruma Projesi Yürütücüsü ve Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İsmail Gökhan Deniz de olayı öğrenir öğrenmez jandarmaya bölgedeki orkide yayılış alanları hakkında bilgi verdi. Biyokaçakçıların Uğrar ve Kasaba mahallelerindeki mezarlıklarda bitki toplayabileceğinden şüphelenen Deniz’in önerisiyle bu yöne giden jandarma ekipleri, Macar bitki hırsızlarını Uğrar mezarlığında yakaladı.
Macar Profesör Atilla M.’nin çalışma izni olmadığı öne sürülürken, şüphelilerin otomobillerinde yurt dışında çiçeklendirmek amacıyla toplanmış toplam 365 adet farklı türlerde orkide yumrusu, yumrulu halde canlı olarak toplanmış 6 türe ait 58 orkide bireyi, Türkiye’nin farklı illerinden toplanarak DNA izolasyonunda kullanılmak amacıyla silika jel içerisine alınmış 22 orkide bitkisi materyali, 7 adet tohumlu orkide kapsülü, 2 kilogram toprak örneği, herbaryum yapmak amacıyla tümü ülkemiz doğasından toplanmış toplam 71 bitki örneği, 10 adet güvercin tüyü örneği ele geçirildi.
YRD. DOÇ. DR.DENİZ, “BİZ BU KORUMA PROJESİNİ YAPMASAK, YÖRE HALKI EĞİTİLMEZDİ”
Likya Kaş Orkidesi Koruma Projesi Yürütücüsü ve Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. İsmail Gökhan Deniz, “Biz, tek bir kökünü bile sökmediğimiz Likya Kaş Orkidesi’ni koruma projesi yapmak için iki bakanlıktan izin alıyor, çocuklarımıza yaptığımız eğitim çalışmaları için her yıl Akdeniz Üniversitesi etik kuruluna gelişme raporu sunuyoruz. Sonra bu insanlar gelip ellerini kollarını sallaya sallaya bizim toprağımızdan örnek söküyorlar” şeklinde tepki gösterdi. Kaş Ağullu Mahallesi’nde, Akdeniz Üniversitesi ve Antalya Orman Bölge Müdürlüğü işbirliğiyle TÜBİTAK’ın da desteği ile 4 yıldır yürütülen ‘Likya Kaş Orkidesi Koruma Projesi’ kapsamında yapılan doğa eğitimlerinin farkındalık oluşturma noktasında önemli olduğuna değinen Deniz, “Biz bu koruma projesini yapmasak, yöre halkı eğitilmezdi, bize haber vermezdi”dedi.
YURT DIŞINA KAÇIRILMAK İSTENEN ORKİDELER YERLERİNE DİKİLECEK
Doğa Koruma ve Milli Parklar(DKMP) Antalya Şube Müdürü M. Tuğrul Şahin de Türkiye’nin doğal kaynaklarının yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmasının önlenmesi konusunda tüm kamuoyuna büyük bir sorumluluk düştüğüne dikkat çekerek, “Yapılan bu son operasyonda da duyarlı olan tüm kesimlerin işbirliği sayesinde başarılı olundu. Bu ülkenin doğal kaynaklarımız hepimizin ortak değeri. Bu değerleri sahipsiz görenlere karşı da hep birlikte mücadele edeceğiz” dedi.
Şüphelilerin yurt dışına çıkarmak için topladığı orkidelerin, adli işlemlerin ardından Akdeniz Üniversitesi aracılığıyla Kaş’taki koruma alanına geri dikileceği, diğer yumrular ve bitki örneklerinin ise bilimsel çalışmalarda kullanılacağı belirtildi.
ALPASLAN ÇINAR
